Thổ Nhĩ Kỳ “thanh trừng” các trường đại học sau cuộc đảo chính bất thành

Sau cuộc đảo chính thất bại ngày 15/7 vừa qua, tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdoğan đã liên tiếp đưa ra những biện pháp mạnh tay nhằm kiểm soát tình trạng chống đối chính trị, bao gồm những cuộc thanh lọc nhân sự trong các ngành quân đội, tư pháp, cảnh sát, và mới đây nhất, 1.577 lãnh đạo các phân ban của các trường đại học trên cả nước đã nhận được yêu cầu từ chức.

Người ủng hộ tổng thống Erdoğan giương cờ trước một poster điện tử trong cuộc mít tinh tại thủ đô Ankara

Theo thông tin từ các nhà khoa học, có thể nhiều người trong số này sẽ được phục chức sau đó, nhưng động thái hiện tại là nhằm giúp cho tổng thống Erdoğan có thể duy trì được sự kiểm soát chặt chẽ về chính trị trong lĩnh vực giáo dục.

Trong một cuộc họp khẩn cấp vào ngày 18/7 với 165 hiệu trưởng đại học tại Ankara, Hội đồng Giáo dục Đại học Thổ Nhĩ Kỳ (YÖK) đã yêu cầu các hiệu trưởng liệt kê danh tính của các viện sĩ/quản lý có mối liên hệ với phong trào Gülen – một tổ chức tôn giáo và xã hội đang bị nghi ngờ đứng đằng sau vụ đảo chính – và khai trừ những người này khỏi đơn vị của mình. Đại học Istanbul ngay lập tức đình chỉ công việc của 95 người. Có 28 hiệu trưởng không được mời tới phiên họp, bởi YÖK khẳng định các trường của 28 hiệu trưởng này đang bị tình nghi là ủng hộ Gülen, và một số trường trong đó sẽ bị nhà nước tiếp quản.

Tại cấp phổ thông, khoảng 15.000 giáo viên đã bị đình chỉ dạy để điều tra, và 20.000 giáo viên khác đã bị tước giấy phép giảng dạy.

Ngày 19/7, Hiệp hội Đại học châu Âu (EUA) tại Brussels đã ra một thông báo lên án động thái ép lãnh đạo các trường đại học ở Thổ Nhĩ Kỳ từ chức. Ông Rolf Tarrach, Chủ tịch Hiệp hội, nêu quan điểm: “EUA kêu gọi các chính phủ, các trường đại học và các học giả trên toàn châu Âu lên tiếng phản đối những diễn biến này và bảo vệ nền dân chủ ở Thổ Nhĩ Kỳ, trong đó có quyền tự trị cho các học viện và quyền tự do học thuật cho các học giả và sinh viên.”

Chi Nhân dịch theo Nature