CRRC, nhà máy đóng tàu hỏa của Trung Quốc mở đường sang châu Âu

Hãng sản xuất tầu hỏa CRRC của Trung quốc đã nhận được đơn hàng quan trọng đầu tiên của Đức. Việc CRRC đóng đầu tầu chuyên dụng cho ngành đường sắt Đức là sự mở đầu cho một kỷ nguyên mới trong ngành đường sắt – và là một cuộc tấn công vào Siemens.

Thông thường đơn hàng ở mức này không đáng để đề cập tới. Doanh nghiệp Deutsche Bahn mua của hãng CRRC TQ một số đầu tàu chuyên dụng cho công ty con DB Netz. Từ 2021 Đường sắt Đức sẽ nhận được bốn đầu tàu chuyên dụng cỡ nhỏ có động cơ Diesel và động cơ điện. Loại xe chuyên dụng này chuyên để chở máy xây dựng đến nơi xử dụng cũng như đến các công trường xây dựng. Giá trị đơn hàng khoảng 10 triệu Euro là quá ít so với tiền tỷ khi chi trả mua tàu tốc hành  ICE.

Tuy nhiên thương vụ này xét về trung hạn có thể gây xáo trộn với toàn ngành tàu bánh sắt. Vì nhà sản xuất CRRC Zhuzhou Locomotive không phải là một nhà máy đóng tàu bất kỳ nào đó mà đây là hãng đóng tàu lớn nhất thế giới. Hãng này từ lâu đã tìm mọi cách để thâm nhập thị trường châu Âu. Với CRRC vụ làm ăn này không quan trọng về doanh thu mà nó là cơ hội để hãng giới thiệu vời ngành đường sắt Đức và châu Âu thấy rõ năng lực về kỹ thuật, công nghệ đường sắt của doanh nghiệp này. Đây là cơ hội tốt nhất đối với CRRC. Deutsche Bahn và CRRC đã ký một thỏa thuận khung. Ngành đường sắt Đức có thể đặt tổng cộng 16 đầu tàu chuyên dụng. Điều này có nghĩa là người TQ không những phải đóng những đầu tàu này mà còn phải được cấp giấy phép hoạt động trên mạng đường ray Đức. Cơ quan đường sắt Liên bang (EBA) là cơ quan sẽ nghiệm thu những đầu tàu này, EBA nổi tiếng ở châu Âu về sự đặc biệt tỉ mỉ và nghiêm khắc. Ai đã được cơ quan này bật đèn xanh đối với kỹ thuật, công nghệ đã đăng ký thì có thể khẳng định đã làm chủ được những đặc thù đối với giấy phép cho lưu hành của Đức.

Nếu như CRRC vượt qua được quá trình cấp phép và vào được thị trường Đức thì điều này có nghĩa là tạo ra được bước ngoặt trên thị trường đường sắt châu Âu. Cách đây nhiều năm CRRC đã thành lập tại Viên một Trung tâm Châu Âu và từ đó đã nỗ lực tìm kiếm các hợp đồng hấp dẫn. Người TQ cũng tìm cách mua doanh nghiệp. Cách đây ít lâu CRRC được coi là đứng đầu bảng mua doanh nghiệp đóng xe lửa Skoda (xin không nhầm với hãng chế tạo ô tô cùng tên). Nhưng thương vụ này bị đổ bể. Tuy vậy CRRC đã thành công ở một số lĩnh vực khác: CRRC đóng những đoàn tàu địa phương đầu tiên cho công ty điều hành đường sắt tư nhân Leo Express, thí dụ như các đoàn tàu đi từ Prag đến Berlin.

Nay CRRC có mặt trực tiếp ở Đức, thị trường đường sắt quan trọng nhất ở châu Âu.

Nhà máy CRRC ở Shijiazhuang (Thạch gia trang)

Nhà nước hỗ trợ giao thông công cộng mỗi năm trên 8 tỷ Euro. Hàng năm đều có tổ chức đấu thầu mua tàu mới và các nhà chế tạo như Siemens, Alstom, Bombardier và Stadler thường được chọn. Gần đây các hãng sản xuất như Pesa của Ba lan và Skoda của Tschech cũng tham gia. Với CRRC xuất hiện thêm một hãng chế tạo nữa.

Việc Deutsche Bahn mời nhà sản xuất tàu hỏa TQ vào Đức đầu tiên vì một lý do đơn giản: CRRC là đơn vị duy nhất đóng loại tàu chuyên dụng này. Các nhà sản xuất đầu tàu khác như Siemens và Alstom thì cho rằng đơn hàng này nhỏ bé quá vì vậy từ chối tham gia chào hàng. Deutsche Bahn có thể hiểu được vì sao các hãng sản xuất tàu hỏa khác tỏ ra lừng khừng. Vì tập đoàn nhà nước đã nhiều làn tuyên bố muốn phá vỡ thế độc quyền của các doanh nghiệp châu Âu hiện đang dẫn đầu thị trường như Siemens, Alstom và Bombardier. Tăng cường cạnh tranh trong việc chế tạo xe lửa đồng nghĩa với việc giá mua sẽ tốt hơn. Điều này vào thời điểm này càng quan trọng hơn khi mà Siemens và Alstom sẽ cùng làm ăn với nhau. Các nhà quản lý cấp cao của  Deutsche Bahn đã trao đổi với nhau không lâu nữa doanh nghiệp này sẽ trở thành nhà điều hành đầu tiên về giao thông công cộng và đề ra mục tiêu nội bộ là sẽ thông qua đấu thầu để mua tàu hỏa của TQ vì giá sẽ thấp hơn.

Tuy đơn hàng làm đầu tàu chuyên dụng cho DB Netz không thể so sánh với các đơn hàng về sản xuất tàu hỏa phục vụ giao thông công cộng trong khu vực. Đòi hỏi về an toàn thấp hơn, quá trình cấp giấy phép lưu hành cũng đơn giản hơn. Nhưng điều có ý nghĩa quyết định là giờ đây CRRC có thể học được nhà đương cục Đức và khách hàng Đức có yêu cầu như thế nào. CRRC sẽ tìm cách thuyết phục Deutsche Bahn và cơ quan EBA về bản thân mình cũng như về kỹ thuật và công nghệ của mình và sẽ giao các đầu máy đúng thời hạn. Ngoài ra công ty tàu hàng Güterbahn DB Cargo cũng đã đặt CRRC làm toa chở hàng hóa.

Thị phần của các nhà chế tạo đầu tàu chạy bằng điện trên thế giới

CRRC

Doanh nghiệp nhà nước CRRC của TQ chiếm lĩnh 46% thị  phần  và đứng ở vị trí thứ nhất một cách tuyệt đối.

CLW

CLW (Ấn độ) xếp vị trí thứ hai. Tuy nhiên khoảng cách đối với người đứng đầu thị phần khá xa: 16 % đầu máy chạy điện là của CLW.

TMH

TMH của Nga dù sao cũng đạt 12 % thị phần.

Sinara

Sinara (Nga) đạt 7% thị phần.

Bombardier

Bombardier của Canada sản xuất 7% đầu tàu chạy điện thế giới.

Siemens

Siemens chiếm 4% thị phần thế giới về đầu tàu chạy điện.

Các doanh nghiệp khác

Thị phần còn lại (8%) do các doanh nghiệp khác đảm nhận.

Giờ đây người TQ cũng đã đặt chân lên đất Thụy Sĩ. Doanh nghiệp xây dựng Hupac của Thụy Sĩ muốn đặt mua tới 100 toa xe chở hàng hóa phục vụ vận chuyển bằng Container của CRRC. Trước hết nhà sản xuất xe bánh sắt TQ phải làm thử hai nguyên mẫu để đưa vào vận hành thử nghiệm, hai toa xe này cần đưa vào thử nghiệm ngay trong năm 2018 do CRRC tiến hành tại TQ. Thử nghiệm đầu tiên tại châu Âu dự kiến diễn ra vào nửa đầu năm 2019, cơ quan Giao thông Liên bang Thụy Sĩ (BAV) cấp giấy phép lưu hành cuối tháng 5.2019. Hupac và CRRC đã ký thỏa thuận hợp tác sản xuất toa  xe vào cuối tháng 12 năm 2017.

Một điều hết sức thú vị lại đang diễn ra ở gần biên giới Đức – Ba Lan. Xí nghiệp đóng toa xe  Niesky (WBN) có trụ sở tại đây. Mới đây WBN đăng ký phá sản – mặc dù doanh nghiệp này vẫn có nhiều đơn đặt hàng. Thí dụ doanh nghiệp có đơn hang sản xuất 160 toa chở hàng rời của công ty xây dựng K+S. CRRC được coi là đứng đầu bảng trong cuộc chạy đua thâu tóm WBN. “Điều này có nghĩa là: CRRC có đơn hàng và có một nhà máy nhỏ tại nước Đức, từ đây tập đoàn của TQ có thể bắt đầu bước vào thị trường Đức”, bà Maria Leenen, giám đốc điều hành công ty tư vấn quốc tế về chiến lược giao thông SCI nói. “Chiến lược này hay hơn những khoản đầu tư khổng lồ của nhà chế tạo như Bombardier.”

Để đến khi CRRC nhận được đơn hàng cho các tuyến giao thông đường dài tất nhiên còn là chuyện lâu dài. Song thị trường giao thông đường sắt rất hấp dẫn, bên cạnh Deutsche Bahn giờ đây còn có hãng Flixbus ở Muynchen. Hãng này chủ trương liên tục mở rộng các tuyến đường của mình. Cho đến nay Flixtrain dựa vào những đoàn tàu đã qua sử dụng. Điều này có thể sẽ thay đổi.

Flixbus đã mua sản phẩm của TQ phục vụ thị trường Pháp. Tại đây Flixbus đang thử nghiệm các xe buýt chạy điện đầu tiên.

Nguyễn Xuân Hoài dịch

Nguồn: https://www.wiwo.de/unternehmen/industrie/ice-konkurrent-crrc-wie-sich-chinas-zug-gigant-nach-europa-schleicht/22781952.html

14/7/2018

Tác giả