TS Nguyễn Thị Hậu nói chuyện về bảo tồn di sản đô thị trong quá trình hiện đại hóa
Một thành phố hiện đại cần được xây dựng từ sự hiểu biết và trân trọng quá khứ, và sự hiện hữu của di sản văn hóa sẽ luôn đảm bảo cho tương lai bền vững của nó.
TS. Nguyễn Thị Hậu (ảnh NVCC).
Tiến trình đô thị hóa ở Việt Nam nói chung và TP. Hồ Chí Minh nói riêng không phải là một đường thẳng, bằng phẳng với xu hướng tích cực mà như con đường bị đào xới và dựng nhiều “lô cốt” làm phát sinh không ít những vấn đề nan giải, đòi hỏi các nhà quản lý đô thị phải có tầm nhìn và chính sách để “phát triển bền vững”. Một trong những vấn đề quan trọng nhất là làm thế nào để xây dựng thành phố văn minh hiện đại nhưng không mâu thuẫn với việc bảo tồn những di sản văn hóa của đô thị?
Thực trạng “hiện đại hóa” ở các đô thị bằng cách xóa bỏ những dấu tích xưa cũ là “hồn cốt” của các đô thị diễn ra dồn dập trong nhiều năm gần đây đã gióng lên tiếng chuông báo động: di sản văn hóa vật thể không được bảo tồn thì di sản văn hóa phi vật thể cũng không thể duy trì. Dấu tích xưa cũ không còn thì ký ức, tình cảm con người đối với đô thị không thể lưu truyền mãi mãi.
Từ đầu những năm 2000 đến nay, mâu thuẫn này càng gay gắt: giữa “phát triển” hay “bảo tồn” di sản, giữa lợi ích “tiền trao cháo múc” của nhà đầu tư hay lợi ích “giá trị tinh thần” lâu bền của cộng đồng, về vai trò “làm chủ” đô thị – của chính quyền hay cộng đồng?
Để giải quyết mâu thuẫn này, phải trở về xuất phát điểm: di sản đô thị của ai? Của chính quyền, của nhà đầu tư hay của cộng đồng? di sản văn hóa là của riêng thành phố hay của cả nước? Trả lời câu hỏi này là thể hiện nhận thức và quan điểm về bảo tồn di sản một cách rõ ràng, đồng thời thể hiện cái tâm và cái tầm của nhà quản lý. Bài học của thế giới là “di sản đô thị” là của cộng đồng, nó là nguồn vốn xã hội quan trọng và cần được sử dụng, “đầu tư” để phát triển đô thị theo chiều kích lịch sử. Từ đó hình thành, xây dựng những thế hệ con người/cộng đồng dân cư mang tâm thức và lối sống của đô thị. Có con người đô thị mới bảo tồn và phát triển di sản văn hóa đô thị và ngược lại.
Trong buổi nói chuyện “Bảo tồn di sản đô thị trong quá trình hiện đại hóa”, TS Nguyễn Thị Hậu [1] sẽ phân tích những mâu thuẫn trên từ trường hợp Sài Gòn – TP. Hồ Chí Minh, một đô thị đứng trước những thách thức khó khăn quá lớn trong việc bảo tồn di sản văn hóa đô thị.
Buổi nói chuyện do Tia Sáng tổ chức trong khuôn khổ chuỗi hoạt động thường kỳ đưa khoa học và nghệ thuật đến công chúng.
Thông tin chi tiết:
Thời gian: 14h30, thứ Hai ngày 3/7/2017.
Địa điểm: Café Trung Nguyên, 52 Hai Bà Trưng, Hà Nội.
Vào cửa tự do.
————
Chú thích:
[1] TS. Nguyễn Thị Hậu còn được nhiều độc giả biết tới với bút danh Hậu khảo cổ.
