Các tế bào miễn dịch bị khiếm khuyết có thể khiến con người già đi

Các tế bào T vốn có nhiệm vụ bảo vệ chúng ta khỏi những tác nhân gây bệnh, tuy nhiên, một nghiên cứu về chuột mới đây đã cho thấy các tế bào này cũng có thể đẩy nhanh tốc độ lão hóa. Nghiên cứu cũng chỉ ra, việc ngăn chặn tình trạng viêm sưng do các tế bào gây ra hoặc tăng cường cung cấp phân tử trao đổi chất chủ chốt sẽ làm một số triệu chứng lão hóa giảm bớt mức độ trầm trọng, qua đó cho thấy những phương pháp điều trị này có tiềm năng đem lại lợi ích cho người cao tuổi.


Những con chuột bình thường (bên trái) và những con chuột lão hóa do tế bào T bị tác động.

Khi tuổi của chúng ta ngày một lớn hơn thì các tế bào T trong cơ thể cũng ngày càng yếu kém hơn trong việc chống lại các tác nhân gây bệnh. Điều này giúp giải thích tại sao những người cao tuổi lại dễ mắc các bệnh nhiễm trùng cũng như ít đáp ứng hơn với các loại vaccine. 

Tuy nhiên, các tế bào T không chỉ cho thấy tình trạng lão hóa mà đồng thời còn có khả năng thúc đẩy quá trình ấy xảy ra nhanh hơn. Người già có chứng viêm mãn tính trên khắp cơ thể (được gọi là inflammaging), và các nhà nghiên cứu đã cho rằng tình trạng viêm ấy thúc đẩy sự lão hóa. Do các tế bào T giải phóng ra các phân tử kích thích tình trạng viêm nên chúng cũng có thể đẩy nhanh quá trình lão hóa này.

Để kiểm định giả thuyết trên, nhà miễn dịch học María Mittelbrunn ở Viện nghiên cứu Sức khỏe thuộc Bệnh viện Đại học 12 tháng 10 cùng các đồng nghiệp đã “thử” vai trò của tế bào T bằng cách sửa đổi gene các con chuột để làm mất đi một protein trong các ty thể ở tế bào T. Sự thay đổi này khiến cho các tế bào phải chuyển sang một cơ chế trao đổi chất kém hiệu quả hơn để thu được năng lượng. Khi những con chuột bị sửa gene được 7 tháng tuổi, độ tuổi “thanh xuân” của loài động vật gặm nhấm thông thường, thì dường như chúng đã đang ở trong giai đoạn lẩn thẩn của tuổi già.Những con chuột đã bị biến đổi gene chậm chạp và uể oải hơn, các cơ yếu và co lại, đồng thời chúng cũng có ít khả năng hơn trong việc chống lại các nhiễm trùng và cũng mắc phải bệnh suy tim cũng như tình trạng bị giảm nhiều mỡ trong cơ thể.

Các nhà khoa học cũng kiểm tra xem liệu họ có thể làm chậm đồng hồ lão hóa lại hay không. Đầu tiên, họ cho các con chuột sử dụng một loại thuốc để ngăn chặn yếu tố hoại tử u alpha (TNF-alpha), một trong những phân tử gây viêm do các tế bào T giải phóng ra. Những con chuột thử nghiệm cũng được cho dùng thử một hỗn hợp để nâng mức nicotinamide adenine dinucleotide (NAD), một phân tử thiết yếu cho các phản ứng trao đổi chất và giúp các tế bào lấy năng lượng từ thức ăn. Nồng độ tế bào của NAD thường giảm theo tuổi tác, và các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng, việc tăng nồng độ này ở chuột giúp các con vật hoạt động tích cực hơn đồng thời cũng giúp cho trái tim của chúng trở nên mạnh mẽ hơn.

Bà Mittelbrunn cho biết, “các thử nghiệm lâm sàng là một ý tưởng tốt” để xác định xem liệu việc nhắm đến TNF-alpha hoặc NAD có thể làm giảm một số hiệu ứng lão hóa hay không.

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu khác cũng đã đặt ra câu hỏi về sự liên quan giữa các kết quả nghiên cứu đối với quá trình lão hóa thông thường. Nhà sinh vật học ty thể Navdeep Chandel ở trường Y khoa Feinberg thuộc Đại học Northwestern lưu ý rằng, các ty thể ở những con chuột biến đổi gene bị suy yếu nghiêm trọng hơn rất nhiều so với các ty thể ở nhiều người cao tuổi: “Với hầu hết chúng ta, tôi cá rằng các tế bào T của chúng ta đều ổn”.

Tuy nhiên, ông cho biết, các tế bào T với những ty thể bị hỏng hóc có thể góp phần gây lão hóa ở một số người bị già sớm và phát triển các bệnh liên quan đến tuổi tác khi họ còn khá trẻ. Cơ chế này có thể là một yếu tố ở “những người 70 hoặc 80 tuổi không khỏe mạnh”.

Nhà sinh vật học tế bào phân tử Judith Campisi ở Viện Nghiên cứu về Lão hóa Buck cũng đồng ý với điều này. Bà nhận định, nghiên cứu “đã thêm một tầng hiểu biết” về cách mà hệ thống miễn dịch thay đổi theo độ tuổi. Tuy nhiên, “nó bắt chước sự lão hóa tự nhiên giống đến mức độ nào thì tôi không rõ”, bà nói. □

Mỹ Hạnh lược dịch
Nguồn: https://www.sciencemag.org/news/2020/05/defective-immune-cells-could-make-us-old

Tác giả