Cách đây 40 năm, mùa thu năm 1967, đoàn lưu học sinh chúng tôi, những thanh niên lứa tuổi 17, 18 ở một đất nước đang còn khói lửa chiến tranh sau một chặng đường dài, đã đến đất nước của Lê Nin vĩ đại.
Đêm đầu tiên trên đất Nga là đêm xe lửa chạy qua phía Nam Irkutsk. Thành phố lấp lánh ánh điện trong đêm thu thảo nguyên với bầu trời đầy sao, mặt đất cũng đầy sao. Hình ảnh thành phố lung linh ấy dẫu thời gian đã quá cách xa rồi, trong ký ức của mỗi chúng tôi vẫn không thể nào quên; cho dù sau này, tôi đã có dịp qua nhiều thành phố trên thế giới.
Tối tháng 10, chúng tôi đến Mat-scơva. Thành phố mà tôi từ lâu hằng mong mỏi được đặt chân đến và giai điệu bài “Chiều Mạc Tư Khoa” như vang lên trong tôi.
Và phải đến bốn năm sau, năm 1971, cũng vào cuối mùa thu, chúng tôi mới lại có dịp đến Mat-cơ va. Lần này ở lâu hơn. Tôi đi viếng Lăng Lê Nin, thăm nhiều nơi trong thành phố; từ khu triển lãm các thành tựu kinh tế quốc dân Liên bang Xô viết đến đồi Lê Nin ửng vàng nắng trong chiều êm ả. Tôi cũng có dịp cùng bạn bè quốc tế và đông đảo lưu học sinh, cán bộ Việt Nam đang công tác tại đó dự buổi gặp mặt và xem biểu diễn văn nghệ của đoàn nghệ thuật Việt Nam tại Hội trường lớn của Đại học Lômônôxốp.
Cuối mùa hè 1973, trên đường về nước sau khi hoàn thành việc học tập, chúng tôi dừng chân 4 ngày ở Matxcơva đúng vào dịp đoàn đại biểu Đảng và Chính phủ ta do Cố Tổng bí thư Lê Duẩn đứng đầu, sang thăm và làm việc tại Liên Xô. Chúng tôi hòa vào dòng cờ hoa của hàng vạn người dân Thủ đô nước bạn và các bạn bè đang có mặt ở đây hân hoan, chào đón các đồng chí Lê Duẩn, Phạm Văn Đồng và các nhà lãnh đạo của Liên bang Xô Viết. Đoàn xe chạy dài từ sân bay về trung tâm thành phố. Biểu ngữ căng qua nhiều phố lớn. Cờ đỏ bay cao trên bầu trời lộng gió.
Sau này, nhiều dịp được cùng công tác và sinh hoạt với các chuyên gia và cán bộ Xô- Viết ở công trình đường ống dẫn dầu B12 do Liên Xô giúp Việt Nam, ở các hãng vận chuyển xăng dầu, các tầu dầu của nước bạn, tôi vẫn kể cho các bạn nghe những kỷ niệm sâu đậm về đất nước Cách mạng Tháng Mười, về những buổi chiều vàng nắng trên đồi Lê-Nin mà tôi từng chiêm ngưỡng mê say thuở ấy…
———————-
Ảnh: Tác giả trên đại lộ Kalinin (Maxcơva) hè 1971
