Một nghiên cứu, do các nhà khoa học trường đại học Barcelona cùng với hơn 1.650 học sinh và người thân trong gia đình từ 18 trung tâm giáo dục tại Barcelona thực hiện, đã chứng tỏ khoa học nghiệp dư là một cách tiếp cận hợp lý để thực hiện nghiên cứu khoa học chất lượng cao.
Và trong trường hợp này, có thể cung cấp các con số về nồng độ nitrogen dioxide với độ phân giải chưa từng có và đánh giá tác động của ô nhiễm lên sức khỏe cư dân thành phố Barcelona.
Tạp chí khoa học Science of the Total Environment mới xuất bản những kết quả từ một nghiên cứu do nhóm nghiên cứu Các hệ thống mở của trường đại học Barcelona, Viện nghiên cứu Sức khỏe toàn cầu Barcelona (ISGlobal) do Quỹ La Caixa và công ty 4Sfera tài trợ 1. Nó cho thấy vai trò quan trọng của khoa học nghiệp dư trong mối quan hệ giữa đánh giá phơi nhiễm ô nhiễm không khí và hành động thu thập mẫu để cải thiện chất lượng không khí.
Công trình này kể về dự án xAire, vốn có sự tham gia của tổ chức thu thập dữ liệu ở Barcelona liên quan đến nồng độ nitrogen dioxide, một chất ô nhiễm liên quan đến các loại xe có động cơ đốt trong. Nông độ này được đo đạc suốt trong một tháng từ tháng hai đến tháng ba năm 2018 nhờ sự tham gia của học sinh độ tuổi từ 7 đến 18 từ 18 trường học ở các trường học khác nhau trong thành phố.
Kết quả mà họ thu được cung cấp những thông tin chưa từng có về ô nhiễm không khí trong thành phố với sự chính xác đáng kể. Vị trí của các điểm đo đạc được xác định một cách tự động giữa các học sinh và gia đình các em trong cùng một quá trình thực hiện như nhau. “xAire không chỉ chứng tỏ các vấn đề xung quanh các trường học và các khu vực lân cận mà còn đem lại cơ sở cho các gia đình và trường học để đề nghị cải thiện môi trường theo dữ liệu với dữ liệu họ thu thập”, giáo sư Josep Perelló, người dẫn dắt nghiên cứu và là thành viên của Viện nghiên cứu Các hệ thống phức hợp của trường đại học Barcelona (UBICS).
Ô nhiễm không khí ở Barcelona, một vấn đề nghiêm trọng và chưa ước tính được
Các kết quả nghiên cứu cho thấy một sự phân bố rộng và mang tính đại diện về các mức nồng độ nitrogen dioxide trong thành phố đối với mật độ dân số. Nghiên cứu này phân tích các mức nồng độ rất cao với mức trung bình hằng nam là 49 μg/m3, trên ngưỡng của châu Âu và WHO, với 40 μg/m3. Hơn 5% mẫu thu thập được có nồng độ cao gấp đôi ngưỡng 40 μg/m3, nó cho thấy chất lượng không khí đang là một vấn đề nghiêm trọng ở Barcelona. Các mức đo đạc được cũng chứng tỏ có sự khác biệt lớn giữa các quận và thậm chí ngay trong một quận, – phụ thuộc vào điểm đo có gần đường phố hay không. Các giá trị trung bình thu được xAire thu thập được ở Ciutat Vella, Sants/Montjuïc, Les Corts và Horta/Guinardó đều đáng lo ngại, vì chúng cao hơn những quận ở gần đó.
Cải thiện mô hình tác động của ô nhiễm lên sức khỏe
Dữ liệu thu thập được cũng có thể giúp ước tính cập nhật và làm chính xác hơn về các mô hình ước tính tác động của NO2 lên sức khỏe mà cộng đồng khoa học sử dụng. Đặc biệt, nghiên cứu đã ước tính được số lượng 1.084 ca bệnh hen mới mỗi năm ở trẻ em Barcelona có thể quy cho NO2, tương đương với 48% tổng ca mắc bệnh hen mỗi năm.
Theo Mark Nieuwenhuijsen, người phụ trách Sáng kiến Kế hoạch đô thị, Môi trường và sức khỏe ở ISGlobal, “nếu chúng ta giảm đi nồng độ NO2, đặc biệt ở quanh các trường, chúng ta có thể giảm được một cách đáng kể các ca bệnh hen ở trẻ em”.
Một nỗ lực điều phối để đo đạc ô nhiễm trên 725 khu vực trong thành phố
xAire được thành lập với mục tiêu mở rộng chi tiết và tính đại diện của các mức ô nhiễm không khí của thành phố này, với bảy trạm quan trắc không khí chính thức của họ. Thu hút hơn 1.600 người tham gia, nỗ lực này đã đạt kết quả: đo lường được nồng độ nitrogen dioxide ở 725 điểm. Con số các mẫu thu thập được vượt qua các đợt lấy mẫu trước do các nhà khoa học thực thụ có được – họ chỉ có được nồng độ nitrogen dioxide trên tổng số 200 điểm.
Dự án xAire đưa dữ liệu trở lại các trường học và đưa các con số này hiển thị công khai trên một bản đồ tương tác. Các trường học đã thảo luận về các nồng độ ô nhiễm, chủ yếu trong việc so sánh với các chuẩn của WHO và EU. Các thảo luận nay cho thấy một hiểu biết rõ ràng về dữ liệu tiếp theo và tiến trình nghiên cứu khoa học.
Các học sinh ở độ tuổi lên 7 và 8 có thể giải thích một cách hoàn hảo về giao thức khoa học và ý nghĩa của dữ liệu trên InfoK of the Super 3 Channel trong một hội thảo khoa học do Nhóm giáo dục Barcelona và thị trưởng thành phố Ada Colau tổ chức. Các trường học cùng cung cấp dữ liệu cho hội đồng thành phố cùng với những đề xuất dựa trên bằng chứng khoa học tổ chức một sự kiện ở Saló de Cent. Các biện pháp được đề xuất bao gồm việc thúc đẩy hệ thống giao thông công cộng trong khu vực lân cận và các tuyến đường dành cho người đi bộ đến cải thiện một phần đường vành đai de Dalt (Dolors Monserdà, Sarrià) hoặc đẩy nhanh nâng cấp đại lộ Avinguda Meridiana (El Sagrer).
Các chiến dịch tìm hiểu về chất lượng không khí quy tụ các nhà khoa học nghiệp dư ở diện rộng có thể không đơn giản chỉ là một hành động khơi dậy nhận thức của công chúng và một chương trình giáo dục. “Với việc được tạo cơ hội tham gia, mọi người có thể là người cùng đóng góp vào nghiên cứu và không chỉ là người tiếp nhận thông điệp. Cách tiếp cận làm tăng thêm tính đa dạng vào quá trình nghiên cứu khoa học, vì nó đòi hỏi sự tham gia của các nhà khoa học liên ngành và sự tham gia của các tổ chức phi khoa học”, Isabelle Bonhoure, một nhà nghiên cứu tại Các hệ thống mở của UB, nói.
Anh Vũ tổng hợp
https://phys.org/news/2021-07-schools-barcelona-city-air-pollution.html
———
1. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0048969721028217?via%3Dihub
