Chung tay cải thiện bình đẳng giới trên môi trường mạng

Nhân dịp kỷ niệm Ngày Phụ nữ Việt Nam, Đại sứ quán Thụy điển, UNDP, UN Women, Bảo tàng Phụ nữ, các tổ chức phi chính phủ, cộng đồng doanh nghiệp và mạng lưới báo chí nữ hợp tác với Wikipedia nhằm chia sẻ rộng rãi những thành tựu của phụ nữ Việt Nam. Sáng kiến này nhằm tăng tính đại diện của phụ nữ trên Wikipedia và tăng cường bình đẳng giới trong môi trường mạng và trong xã hội.

Hoàng Thùy Linh và Nguyễn Bảo Ngọc vừa đăng hai bài trên Wikipedia. Ảnh: UNDP.

Wikipedia là bách khoa toàn thư trực tuyến và lớn nhất thế giới do chính người sử dụng tạo ra. Nội dung của Wikipedia chi phối và thể hiện kiến thức của người sử dụng đối với thế giới xung quanh. Song hiện nay đang có sự mất cân đối nam nữ lớn trên trang web, giống như trong xã hội nói chung. 90% các tác giả đang viết bài, cập nhật nội dung trên Wikipedia là nam giới. Các bài viết về nam giới nhiều gấp bốn lần các bài viết về nữ giới. Các con số này có thể khác nhau tuỳ theo khu vực địa lý, nhưng bức tranh chung là: thông tin về phụ nữ ít hơn nhiều so với nam giới. Trong bản tiếng Việt của Wikipedia, tỉ lệ này còn thấp hơn nữa: dưới 18% tổng số tiểu sử là về phụ nữ.

Sự kiện này là một phần của chiến dịch #WikiGap toàn cầu, do Bộ Ngoại giao Thụy điển và Wikipedia khởi xướng. Các sự kiện tương tự đã được tổ chức tại hơn 50 quốc gia trên toàn thế giới để cải thiện tính đại diện của phụ nữ trên internet, góp phần tăng cường bình đẳng giới trong xã hội.

#WikiGap nhằm cung cấp nền tảng cho những người tình nguyện tham gia và tất cả những ai muốn đóng góp cải thiện bình đẳng giới trên môi trường mạng. Tuy chủ đề do các cơ quan tổ chức đưa ra, bài viết do những người tham gia tạo ra trong một edit-a-thons.

Phát biểu khai mạc, Đại sứ Thụy điển Pereric Högberg nói: “Khi phụ nữ không được ghi nhận xứng đáng, chúng ta mất đi tiềm năng của một nửa dân số. Đó không chỉ là lãng phí nguồn lực mà còn là sự lựa chọn tồi. Wikipedia là một hình thức viết sử hiện đại. Nâng cao tính đại diện của phụ nữ, chúng ta sẽ tiếp cận với những thông tin, để có thể học tập, tiến bộ và phát triển. Khi Hội đồng Giải Nobel năm nay công bố Donna Strickland là người được giải Vật lý, không có tiểu sử của bà trên Wikipedia. Bài viết về bà bị từ chối do thiếu thông tin tham khảo về người được giải, là điều kiện cần của một bài trên Wikipedia. Đây là một ví dụ điển hình của bất bình đẳng giới trên internet.

#WikiGap nhằm cải thiện tính đại diện của phụ nữ trên Wikipedia. Trong ngày hôm nay, những người tham gia viết sẽ tạo thêm nội dung trên Wikipedia bằng các bài viết và bổ sung thông tin về tiểu sử phụ nữ, chuyên gia và những phụ nữ là hình mẫu trong các lính vực khác nhau.

“Sự kiện này diễn ra ở một thời điểm quan trọng, ngay sau Ngày Quốc tế Xóa đói giảm nghèo (thứ Tư) và trước Ngày Phụ nữ của Việt Nam (thứ Bảy). Khi nhắc đến nghèo đói, mọi người thường nghĩ đến thu nhập, tiếp cận nước sạch, giáo dục và y tế. Nhưng chúng ta cần chú ý trong thời kỳ chuyển đổi Cách mạng Công nghiệp 4.0, để không tạo thêm những hình thức nghèo đói mới có thể khiến cho phụ nữ bị bỏ lại phía sau trong quá trình phân hóa số. Hướng tới một tương lai bình đẳng, cần tạo điều kiện cho phụ nữ và trẻ em gái hiểu biết về công nghệ số để có thể tận dụng được công nghệ một cách đầy đủ và bình đẳng – từ internet đến Internet vạn vật – với tư cách là lãnh đạo hoặc tác nhân thay đổi” – Bà Caitlin Wiesen, Giám đốc quốc gia của UNDP tại Việt Nam, nói trong bài phát biểu thay mặt cho UNDP và UN Women.

Theo PGS.TS Nguyễn Thị Trường Giang, Trưởng Khoa Phát thanh-Truyền hình, Học viện Báo chí và Tuyên truyền: “Đây là hoạt động truyền thông rất có ý nghĩa trong bối cảnh vẫn còn tồn tại hiện tượng bất bình đẳng giới hiện nay. Là cơ sở đào tạo sinh viên báo chí – truyền thông lớn nhất Việt Nam hiện nay, chúng tôi hiểu rằng việc nâng cao nhận thức và kĩ năng truyền thông về bình đẳng giới cho các nhà báo tương lai là việc làm quan trọng. Bên cạnh việc khuyến khích sinh viên tham gia chiến dịch này với tư cách người dịch, người viết bài cho WikiGap chúng tôi thấy việc lồng ghép các nội dung liên quan đến giới và bình đẳng giới trong các môn học trên lớp và hoạt động thực tế nghiệp vụ của sinh viên là rất cần thiết.”

“Hiệp hội Internet Việt Nam (VIA) rất ủng hộ các hoạt động nâng cao hiệu quả của việc sử dụng mạng Internet, đặc biệt là thúc đẩy bình đẳng giới. Các hoạt động như sáng kiến WiKiGap mà Đại sứ quán Thuỵ Điển là đơn vị khởi xướng, sẽ giúp bức tranh Internet Việt Nam thêm nhiều màu sắc, thúc đẩy tính công đồng và văn hoá chia sẻ. VIA hy vọng các sáng kiến như WikiGap ngày càng nhiều hơn và được tổ chức thường niên, để Internet đóng góp thêm vào thúc đẩy tiến bộ xã hội ở Việt Nam” – Ông Vũ Thế Bình, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Internet Việt Nam cho biết.

“Những thông tin về những người phụ nữ Việt Nam giỏi giang, mạnh mẽ, sẽ giúp chính chúng ta hiểu mình hơn, giúp bạn bè thế giới hiểu rõ hơn về phụ nữ và các câu chuyện giới tại Việt Nam hơn. Để thúc đẩy các tiến bộ về giới thì thông tin, kiến thức cởi mở, minh bạch đóng một vai trò quan trọng. Tôi tin người trẻ Việt Nam sẽ góp phần làm nên sự thay đổi này. WikiGap là một cơ hội để chúng ta tự hiểu chính mình và góp phần cho những tiến bộ về giới tại Việt Nam.” – Nguyễn Vân Anh – Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng khoa học về Giới, Gia đình, Phụ nữ và Vị thành niên (CSAGA) nhấn mạnh.

“Việt Nam đã đạt nhiều tiến bộ về bình đẳng giới. Tuy nhiên, việc phân biệt giới tính nằm sâu hơn các con số về sự tham gia của phụ nữ. Vẫn còn nhiều rào cản nằm trong tiềm thức, trong quan niệm, trong văn hoá ứng xử khiến nhiều phụ nữ chưa phát triển được hết khả năng và được làm những gì họ yêu thích. Những rào cản này cũng nằm sâu ngay trong ngành báo chí truyền thông, vốn là ngành có đóng góp lớn trong việc giới thiệu phụ nữ với công chúng và thu hẹp khoảng cách giới. Sự kiện Wikigap làm tăng thêm sự công nhận về khả năng của phụ nữ đối với công chúng. Đó là lý do vì sao WeNet-Diễn đàn nhà báo nữ Việt Nam-trở thành đối tác tổ chức sự kiện này” – Bà Trần Lệ Thuỳ, Giám đốc Trung tâm Sáng kiến Truyền thông và Phát triển (MDI) cho biết thêm. 

Nguồn tin: UNDP Việt Nam