Nhằm giải quyết tình trạng thiếu hụt lực lượng lao động do già hóa dân số, Nhật Bản dự định thay thế nông dân già bằng một số loại máy móc.
Nông dân Nhật Bản sử dụng máy trong canh tác chè
Thảo luận tìm phương án giải quyết tình trạng lực lượng lao động nông nghiệp ngày càng thiếu hụt do không có người thay thế nông dân già đã trở thành một nội dung trọng tâm tại hội nghị Bộ trưởng Nông nghiệp khối G7 – gồm các nước Mỹ, Anh, Đức, Ý, Pháp, Nhật, Canada – họp tại huyện Niigata ở phía Bắc Nhật Bản vào cuối tháng tư vừa qua.
Bộ trưởng Nông nghiệp Mỹ Tom Vilsach từng cảnh báo năng lực sản xuất lương thực thực phẩm thế giới sẽ gặp khó khăn nếu không giải quyết vấn đề già hóa nông dân. Số liệu của Liên Hợp Quốc cho biết nông dân trong các nước phát triển hiện có độ tuổi trung bình vào khoảng 60.
Trong cuộc họp, Bộ trưởng Nông nghiệp Nhật Hiroshi Moriyama đã trình bày ý tưởng về vấn đề thay thế nông dân già bằng loại máy kéo tự điều khiển (autonomous tractors) và người máy kiểu ba lô (backpack-carried robots) do Nhật nghiên cứu chế tạo.
“Vấn đề nông dân già hóa đang đe dọa sự ổn định của cộng đồng nông nghiệp ở Nhật trong khi số dân thế giới ngày một tăng lên kéo theo sự gia tăng nhu cầu lương thực thực phẩm. Các thành viên G7 chia sẻ nỗi lo ấy và muốn thảo luận tìm ra giải pháp.” – Bộ trưởng Moriyama nói.
Số liệu của Bộ Nông nghiệp Nhật cho thấy, do ngày càng có nhiều nông dân nghỉ hưu, trong hai thập niên qua, diện tích đất nông nghiệp bị bỏ hoang ở Nhật đã tăng gần gấp đôi, lên tới 420.000 hecta vào năm 2015. Khoảng 65% nông dân Nhật có độ tuổi 65 hoặc hơn, trung bình 67 tuổi. Tình trạng thiếu nông dân trẻ đã làm tăng nỗi lo ngại về việc Nhật sẽ phải nhập khẩu lương thực ngày một nhiều hơn – hiện nay 60% nhu cầu lương thực thực phẩm của Nhật là do nước ngoài cung ứng.
Nhật đã có kế hoạch chi 36 triệu USD trong năm tài chính 2016 (tính từ tháng ba) để chế tạo các loại máy tự động dùng trong nông nghiệp và hỗ trợ phát triển 20 loại robot khác nhau, trong đó một loại có thể tách được quả đào chín khi hái quả.
Kubota Corp., nhà sản xuất máy nông nghiệp lớn nhất Nhật Bản đã triển khai mẫu đầu tiên của loại máy kéo tự lái dùng trên những cánh đồng trồng lúa. Được trang bị hệ thống định vị toàn cầu GPS, loại máy này có thể căn cứ vào tình trạng thổ nhưỡng để cày đất và bón phân sau khi đã kiểm tra. Hai công ty Iseki và Yanmar cũng phát triển loại máy kéo tự lái và máy gặt.
Kubota còn phát triển và quảng cáo một thiết bị có dạng chiếc áo khoác có thể giúp nông dân hái và vận chuyển rau-quả. Bộ Nông nghiệp Nhật hy vọng những robot kiểu ba lô đeo trên vai có thể giúp nông dân già hoặc nữ nông dân làm những công việc khó tự động hóa.
“Áp dụng công nghệ mới vào canh tác sẽ thu hút giới trẻ vào làm việc trong lĩnh vực này, tăng phần đóng góp của lao động trẻ trong nông nghiệp.” – Takaki Shigemoto, nhà phân tích ở JSC Corp. nói.
Nguyễn Hải Hoành dịch
