Hơn cả cảm xúc: Một đường ruột khỏe mạnh hơn có thể cải thiện sức khỏe tinh thần?
Cứ bảy người có gần một người sống với chứng rối loạn sức khỏe tâm thần, khiến đây vẫn là một trong những thách thức sức khỏe bậc nhất thế giới. Bất chấp những điều trị sẵn có, phần lớn người mắc chứng này vẫn thiếu khả năng tiếp cận nơi chăm sóc sức khỏe hiệu quả.
Hiện tại, các nhà nghiên cứu ĐH Nam Úc đã khám phá ra những kết nối giữa đường ruột và não bộ để lý giải vai trò của chúng trong sức khỏe tâm thần và hạnh phúc.
Việc kiểm tra bằng chứng ngày một gia tăng cho thấy đường ruột và não bộ có sự kết nối sâu sắc, điều này cho thấy chứng cứ quan trọng là những thay đổi hệ vi sinh đường ruột của một người có thể ảnh hưởng trực tiếp đến hóa học não của họ.
Kết quả được trình bày trong bài báo xuất bản trên Nature Mental Health:
- Bằng chứng nhân quả mạnh mẽ cho thấy hệ vi sinh đường ruột có thể thay đổi hóa học não, phản hồi tình trạng căng thẳng và hành vi trong các mô hình động vật.
- Các khuôn mẫu đường ruột bị phá vỡ trong những điều kiện như trầm cảm và tâm thần phân liệt.
- Các ca điều trị sớm bằng probiotics, thay đổi chế độ ăn và cấy ghép hệ vi sinh đường ruột làm cải thiện tâm trạng và sự căng thẳng.
- Các loại thuốc tâm thần kê đơn có thể làm thay đổi hệ vi sinh, chứng tỏ sự kết nối đường ruột – não.
Tác giả thứ nhất và nghiên cứu sinh Srinivas Kamath của UniSA, nói đường ruột có thể nắm chìa khóa cải thiện sức khỏe tâm thần trên toàn thế giới.
“Sự kết nối đường ruột – não là một trong những những vùng nghiên cứu tiên phong hấp dẫn bậc nhất trong nghiên cứu sức khỏe tâm thần,” Kamath nói.
“Chúng ta biết rằng hàng nghìn tỉ vi sinh vật trong hệ tiêu hóa của chúng ta trao đổi với bộ não thông qua các con đường hóa học và thần kinh, ảnh hưởng đến tâm trạng, các nấc căng thẳng và thậm chí là nhận thức.
“Nhưng câu hỏi lớn nhất là liệu những thay đổi trong hệ vi khuẩn đường ruột trên thực tế có điều hướng chứng bệnh tâm thần hay phản chiếu những gì đang xảy ra ở đâu đó trong cơ thể không”.
Trên toàn cầu, rối loạn sức khỏe tâm thần ảnh hưởng gần 970 triệu người, với trầm cảm và căng thẳng là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tình trạng ốm yếu. Gần một phần ba bệnh nhân không đáp ứng với những liệu pháp hoặc thuốc hiện có, càng nhấn mạnh vào sự cần thiết của những phương pháp điều trị mới và có khả năng tiếp cận.
“Hiện người ta ngày càng nhận thức được rằng các nhân tố thuộc về lối sống như chế độ ăn, môi trường có thể định hình vi khuẩn đường ruột và sức khỏe tâm thần”, đồng tác giả nghiên cứu, TS. Paul Joyce nói.
“Nếu chúng ta có thể chứng minh là vi sinh đường ruột có thể đóng vai trò trực tiếp trong các căn bệnh tâm thần thì nó có thể làm thay đổi cách chúng ta chẩn đoán, điều trị và thậm chí ngăn các điều kiện dẫn đến bệnh.
“Các liệu pháp dựa trên vi sinh như vi sinh, thức ăn lợi khuẩn hoặc chế độ ăn được thiết kế có thể đem lại những lựa chọn có thể tiếp cận, an toàn hơn, chi phí thấp và thích ứng về mặt văn hóa, qua đó đủ sức cạnh tranh với những phương pháp chăm sóc hiện tại”.
Các nhà nghiên cứu cho biết những nghiên cứu tương lai phải tiếp tục theo dõi những thay đổi đường ruột theo thời gian và được thực hiện trên những cộng đồng dân cư lớn hơn, đa dạng hơn để hiểu tốt hơn về việc chế độ ăn, môi trường và văn hóa định hình kết nối đường ruột – não bộ.
“Bằng việc khám phá vai trò của đường ruột trong sức khỏe tâm thần, chúng ta có thể phát triển những công cụ có thể ứng dụng ở nhiều quy mô cho ngăn ngừa và chăm sóc, trao cho các nhà lâm sàng và bệnh nhân những lựa chọn mới để quản lý sức khỏe.
“Sức khỏe tâm thần không khởi đầu và kết thúc trong bộ não. Nó là một vấn đề của toàn cơ thể – và đường ruột có thể là miếng ghép còn thiếu của bài toán”, TS. Paul Joyce nói.
Anh Hiền dịch từ ĐH Nam Úc
