Phương pháp mới giúp điều trị ung thư thông qua quá trình thoái biến protein

Trung tâm mới được thành lập ở London sẽ khai thác các kỹ thuật mới đầy hứa hẹn trong thời gian tới

Một loại thuốc mới để điều trị đa u tủy xương đã được chứng minh là giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Ảnh: David Davies / PA

Các nhà khoa học đang hoàn thiện một phương pháp điều trị ngăn chặn ung thư mới, trên cơ sở khai thác hệ thống xử lý chất thải tế bào của chính cơ thể. Một số loại thuốc đã và đang tạo ra những kết quả đầy hứa hẹn, và số lượng các loại thuốc mới dự kiến ​​sẽ tăng lên trong tương lai gần, bởi các nhà khoa học dự định sẽ mở một trung tâm ở Anh dành riêng cho việc áp dụng kỹ thuật này.

Hai nhà thiện nguyện David và Ruth Hill đã quyên góp 9 triệu bảng Anh cho Viện Nghiên cứu Ung thư tại London để thành lập Trung tâm Thoái biến Protein. Theo đó, sẽ có mười lăm nhà nghiên cứu làm việc tại đây.

​​Giáo sư Ian Collins, người đứng đầu trung tâm mới cho biết, nhiều loại thuốc điều trị ung thư hiện đại hoạt động bằng cách ngăn chặn chức năng của các protein có hại. Tuy nhiên, kỹ thuật này hoạt động theo một cách khác biệt, ông khẳng định. Nó quét sạch chúng hoàn toàn.

“Các tế bào của chúng ta đã phát triển một kỹ thuật hiệu quả cao giúp loại bỏ các protein có hại. Đó là một phần công việc thường nhật.” ​​Protein được đánh dấu để làm thoái biến bằng một loại protein nhỏ có tên là ubiquitin. Phản ứng đánh dấu được xúc tác bởi các enzyme gọi là ubiquitin ligases. Một khi một protein được đánh dấu bằng một phân tử ubiquitin duy nhất, đây là một tín hiệu ligases khác để gắn các phân tử ubiquitin thêm. Kết quả là một chuỗi polyubiquitin bị ràng buộc bởi proteasome, cho phép nó làm thoái biến protein gắn thẻ. “Tuy nhiên, quá trình phân hủy protein của tế bào chỉ nhận ra để đánh dấu một số loại protein cụ thể.”

​​“Khoa học hiện đã tìm ra cách để khắc phục điều này – đánh dấu các protein mới mà tế bào không nhận ra, nhưng chúng ta biết rằng có hại và liên quan đến sự phát triển của khối u.”

Nói một cách dễ hiểu, “chúng ta nhắn nhủ các tế bào của mình: làm ơn, bạn có thể thêm loại protein có hại này vào thùng rác mà bạn đang thải ra không?” Một minh chứng về hiệu quả của phương pháp này là loại thuốc thoái biến protein lenalidomide, được sử dụng để điều trị đa u tuỷ xương, và đã được chứng minh là giúp cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.

Đa u tuỷ xương là một bệnh tăng sinh có tính chất ác tính của tương bào ở tủy xương và một số cơ quan khác. Bệnh đa u tủy xương dẫn đến tăng các globulin miễn dịch trong máu, tạo thành nhiều ổ tiêu xương dẫn đến gãy xương bệnh lý, rối loạn chức năng nhiều cơ quan. Bệnh nhân mắc đa u tủy xương giai đoạn đầu có thể đau âm ỉ sau đó đau dữ dội liên tục, vì vậy bệnh nhân cần được điều trị hệ thống hóa chất để kiểm soát khối u và điều trị triệu chứng để ngăn ngừa biến chứng, kéo dài thời gian sống cho bệnh nhân.

“Tôi thậm chí chưa bao giờ nghe thấy từ u tủy”, bệnh nhân Cecelia Brunott, 45 tuổi đến từ Farnham ở Surrey, người được chẩn đoán mắc bệnh vào năm 2020. cho biết. “Hiện tại, loại thuốc đang hoạt động để giữ cho sức khoẻ của tôi ổn định và kiểm soát tình trạng bệnh .”

Collins cho biết các loại thuốc như lenalidomide có thể xác định một phân tử có khả năng tiếp tục thực hiện chức năng thúc đẩy ung thư. “Về cơ bản, nó khiến phân tử hiện hữu trước bộ máy xử lý chất thải của tế bào. Nó đánh dấu để xử lý và đảm bảo phân tử được cắt nhỏ và bị tiêu diệt.”

Các nhà khoa học cũng đang nghiên cứu một loại thuốc tương tự giúp điều trị ung thư vú. Nó có thể làm thoái biến một loại protein là nguyên nhân quan trọng gây ra ung thư vú.

“Hiện tại, các nhà khoa học đang tập trung nghiên cứu cách sử dụng quá trình thoái biến protein để phát triển các loại thuốc điều trị ung thư mới”, Collins cho biết thêm. “Tuy nhiên, chúng tôi hy vọng rằng trong tương lai kỹ thuật này sẽ được áp dụng vào việc phát triển các loại thuốc điều trị các loại bệnh khác. Kỹ thuật này rất tiềm năng và đầy hứa hẹn.”

Anh Thư  tổng hợp

Nguồn:

New cancer treatment uses body’s cellular waste disposal to flag harmful proteins

‘For 30 years I’ve been obsessed by why children get leukaemia. Now we have an answer’