Một ngày trong vỏ hạt dẻ

Đường hầm Fibonacci, “Đó chỉ là một đường hầm đơn giản?” Câu trả lời là không! Mà ẩn chứa trong một mô hình “vô tri vô giác” ấy lại là những kiến thức toán học vi diệu, từ tỉ lệ vàng, một tỷ lệ mà nó làm nên cái đẹp tuyết diệu và bí ẩn trong hội họa, kiến trúc… rồi dãy số Fibonacci, câu chuyện diện tích, bài toán đếm… Một mô hình khác còn đặc sắc hơn mà làm cho rất nhiều người bất ngờ đó là một mô hình “cong – thẳng”. Các bạn có tin từ các đường thẳng mà chúng ta lại tạo ra được một mặt cong kỳ diệu? Chắc hẳn nhiều bạn trong số chúng ta nghĩ đó là một điều không tưởng? Nhưng đó lại là một điều có thực. Với mặt Hyperboloid, một dạng mặt kẻ, là dạng mà tại mỗi điểm trêm mặt ta luôn vẽ được một đường thẳng đi qua điểm ấy và nằm trọn trên mặt đó.

Mặt Hyperboloid

Triển lãm không gian của Học Viện sáng tạo S3

Không chỉ vậy không gian phía trong ta còn thấy các khối đa diện với nghệ thuật sắp đặt được treo thả tạo nên một không gian đẹp lung linh và huyền ảo, cũng trong cái không gian ấy các bạn nhỏ được trải nghiệm các mô hình toán cực kỳ thú vị và phải giải quyết vấn đề, trong đó có những bài toán mà các Tiến sĩ cũng phải “nhăn mày nhăn mặt” mới có thể tìm ra được lời giải. Bài toán đường đoản thời, một bài toán kinh điển, hãy tìm con đường đi nhanh nhất từ A tới B; bài toán “hình chữ nhật hoàn hảo” với một hình chữ nhật ta có thể chia hình chữ nhật ấy thành các hình vuông có kích thước nguyên khác nhau không? Hay một cây cầu được xếp từ các thanh rời nhau mà lại có thể gắn kết không cần bắt kỳ một chất kết dính, một con ốc giữ? ….

Không dừng lại ở mức xem, tất cả mọi người tới với ngày hội còn được trực tiếp thực hành để tạo ra các mô hình mini bằng các vật liệu vô cùng đơn giản và luôn sẵn có xung quanh ta để mang về làm kỉ niệm của ngày hội. Nghe thì đơn giản vậy nhưng mà dù được xem các mô hình mẫu khổng lồ, được các tình nguyện viên hướng dẫn nhưng còn rất nhiều người không thể vượt qua được thử thách làm các mô hình mang về và rõ ràng thực hành luôn khác xa với lý thuyết mà chúng ta đã biết.

Xem rồi, làm rồi vẫn là chưa đủ, ta còn phải vượt qua các thử thách “hại não” đến từ Pomath và Hexagon. Các thử thách với các bài toán trên bàn cờ vua, tám quân hậu trên một bàn cờ ; quân mã đi tuần hết các ô trên bàn cờ ; tháp Hà Nội ; rồi thiết kế đường đi, phân chia đất đai, các bài toán với que diêm. Đề bài thì rất dễ hiểu nhưng nó lại ko hề đơn giản để có được một lời giải và các thử thách này dành cho tất cả mọi người từ bảy tuổi cho tới 100 tuổi.

Thử tài cùng Hexagon

Cuộc chiến sắc màu với POMATH.

Đã xem, đã làm, đã đố chúng ta còn được học, những bài học vô cùng vi diệu đến từ các giáo sư hàng đầu trong các lĩnh vực hẹp của Toán. GS Hà Huy Khoái với bài giảng “Ích gì, Toán học” ; GS Nguyễn Hữu Việt Hưng với bài giảng “Rộng hẹp nhỏ to vừa vặn cả”; GS Đỗ Đức Thái với bài giảng “Từ trường chuyên tới đỉnh cao toán học”.  Cả ba bài giảng “Mỗi bài một vẻ, mười phân vẹn mười” đã cho chúng ta thấy Toán học không hề khô khan mà nó hấp dẫn và lãng mạn đầy chất thơ. Cũng trong khuôn khổ của ngày hội, một buổi tọa đàm với chủ đề “Chuyên Toán đi đâu, về đâu?” Với sự tham gia của những nhân vật hàng đầu trong làng Toán như GS Trần Văn Nhung, GS Nguyễn Hữu Việt Hưng, PGS Phan Thị Hà Dương, thầy giáo Nguyễn Khắc Minh đã phơi bày rõ một phần thực tế của các trường chuyên và bước đầu đưa ra những hướng đi cho khối các trường chuyên lớp chọn bổ sung cho những thiếu sót và ngày một hoàn thiện hệ thống trường chuyên các cấp.

Đúng như chủ đề “Toán học trong vỏ hạt dẻ”,  đến với ngày hội tất cả chúng ta được khám phá thế giới toán học kỳ bí ẩn sau lớp vỏ khô khan, nhàm chán lại là những thứ vi diệu, tinh hoa không hề xa lạ giống như hạt dẻ ngon bùi nằm sau lớp vỏ cứng !