Các chuỗi cung ứng toàn cầu “sống sót” nhờ mối quan hệ đối tác

Một nghiên cứu từ UBCO tiết lộ mức lợi nhuận cao từ việc đầu tư vào chuỗi hợp tác quốc tế.

Trong thời điểm tranh chấp về thuế quan và tranh chấp về thương mại chính trị, nghiên cứu mới này chỉ ra vấn đề không phải là việc bạn biết những gì mà còn là bạn biết những ai.

Và cách bạn đối xử với họ như thế nào.

Nghiên cứu mới chứng tỏ những liên minh quốc tế mạnh và mang tính chiến lược – không chỉ đa dạng hóa – mà còn giúp bảo vệ các chuỗi cung ứng khỏi những đứt gãy thương mại chính trị.

TS. Amin Ahmadi Digehsara, trợ lý giáo sư ở UBCO, cho biết việc tạo ra các mạng lưới chuỗi cung ứng toàn cầu mạng đòi hỏi các quốc gia có những quyết định mang tính chiến lược về các vị trí nhà máy, cách phân bổ năng lực và cách quản lý vận hành khắp thị trường quốc tế. Trong khi toàn cầu hóa làm tăng tính hiệu quả và chạm tới dược nhiều vùng địa lý thì nó cũng khiến cho các chuỗi cung cấp thêm rủi ro với những đứt gãy ở quy mô lớn.

Ông cũng giải thích rằng những sự đứt gãy chuỗi cung cấp toàn cầu lớn có thể được phân vào hai hạng mục: những đứt gãy tự nhiên do những sự kiện khí hậu cực đoan hay đại dịch, và những đứt gãy do con người gây ra qua các động thái chủ ý hoặc không chủ ý của các yếu nhân trong và ngoài chính phủ

Nghiên cứu, được xuất bản trên tạp chí Transportation Research Part E: Logistics and Transportation Review, cho thấy việc các tập đoàn phân bổ hoạt động trên khắp các quốc gia có thể hữu ích trong trường hợp thiên tai hoặc đóng cửa cục bộ, nhưng lại không có tác dụng gì trước các hành động mang tính hệ thống và cố ý như áp thuế quan hay hạn ngạch. Trong những trường hợp đó, các liên minh như liên doanh hoặc thỏa thuận dài hạn có thể làm giảm bớt nguy cơ rủi ro đi rất nhiều.

“Khi các quốc gia như Mỹ và Canada hợp tác thông qua các liên minh hùng mạnh, các chuỗi cung cấp có thể có sức chống chịu lên gấp 8 lần,” TS. Ahmadi Digehsara nói. “Không có sự hợp tác này, ngay cả những đứt gãy bình thường cũng có thể làm giảm lợi nhuận đi từ 20 đến 30%.”

Nghiên cứu này phần nào xuất phát từ những rào cản thương mại do chính quyền tổng thống Mỹ Donald Trump áp đặt, khiến ngành công nghiệp lao đao gần như chỉ sau một đêm.

“Thuế quan dưới thời tổng thống Trump chứng tỏ với thế giới là các chính sách thương mại có thể bị phá vỡ một cách nhanh chóng toàn bộ các ngành công nghiệp như thế nào,” ông nói. “Các công ty trong các liên minh đã có thể duy trì hoạt động kinh doanh của mình trong khi những người khác phải đối mặt với giá cả gia tăng và sự bất định.”

Ví dụ năm 2018, khi Trung Quốc tăng thuế quan lên các xe SUV sản xuất tại Mỹ, liên doanh của BMW với Brilliance Automotive đã giúp chuyển nơi sản xuất và giữ được giá bán – trong khi những nhà sản xuất khác không có liên minh tương tự thì phải vật lộn với chính sách này.

Nghiên cứu này nằm trong hợp tác giữa các nhà nghiên cứu của UBCO là TS. Ahmadi Digehsara và TS. Amir Ardestani-Jaafari, cũng như TS. Sam Aflaki của trường HEC Paris Business School. Họ đã phát triển mô hình hai giai đoạn mô phỏng những liên minh chiến lược và bao hàm việc lên kế hoạch dài hạn cho những thứ như vị trí nhà máy và năng lực.

“Sử dụng cả dữ liệu thật và dữ liệu mô phỏng, mô hình của chúng tôi cho thấy là các cấu trúc liên minh chiến lược cải thiện những kịch bản xấu, cụ thể trong những môi trường bất định cao,” TS. Ardestani-Jaafari nói. “Ngay cả một liên minh chiến lược đơn lẻ giữa hai quốc gia cũng có thể thúc đẩy lợi nhuận lên 50%. Những phát hiện mới nhấn mạnh vào giá trị của các liên minh chiến lược hợp tác trong thiết kế mạng lưới chuỗi cung ứng toàn cầu.”

TS. Ardestani-Jaafari khuyến nghị là các liên minh không cần phải chỉ hình thành ở cấp chính phủ. Cá nhân mỗi công ty nên ưu tiên các mối quan hệ đối tác – thông qua đồng sản xuất, chia sẻ mạng lưới logistics hay các hợp đồng dài hạn – để bảo vệ chính họ trong thời điểm bất định về chính trị.

“Các chuỗi cung ứng toàn cầu đang ngày một mỏng manh,” ông nói. “Các công ty sống sót là những công ty biết xây dựng những mối quan hệ bền vững, linh hoạt để giữ cho hàng hóa được luân chuyển và ổn định thị trường. Mỗi đồng tiền đầu tư vào các liên minh này sẽ làm cắt giảm chi phí do đứt gãy gây ra từ hai đến ba lần so với việc giữ cho hàng hóa tồn kho. Các mối quan hệ đối tác đều là những kế hoạch dự phòng khi có những bước ngoặt về chính sách thương mại, lưu thông hàng hóa và hỗ trợ cả khách hàng và người lao động”.

Bội Linh dịch từ UBC Okanagan Campus

Nguồn: https://news.ok.ubc.ca/2025/10/21/global-supply-chains-benefit-most-from-who-you-know