Con người và Người máy – ai chỉ huy ai?

Tạp chí Scientific American mới đây đăng bài của David Bourne nói về sự hợp tác giữa hai thành viên mới của Viện Nghiên cứu người máy thuộc Đại học Carnegie Mellon (CMU): Một là Michael Dawson-Haggerty, kỹ sư phần mềm máy tính vừa nhận học vị thạc sĩ tại CMU, và một là Spitfire (Phun lửa), người máy do công ty ABB chế tạo, đã được CMU cải tiến tiến lắp thêm “mắt” laser, để có thể cùng làm việc với con người.

Để đánh giá hiệu quả của sự hợp tác đó, CMU từng tổ chức cho cặp đôi nói trên thi tài với một nhóm chuyên gia đã có hơn 10 năm kinh nghiệm trong nghề hàn điện, xem ai hoàn thành nhanh nhất việc hàn một bộ khung xe Humvee (xe quân sự dùng tại chiến trường Iraq và Afghanistan). Cuối cùng cặp Haggerty-Spitfire đã thắng.

Người máy Spitfire cao 4 m, có một cánh tay máy, được coi là một quái vật “không có tính người”, làm việc hùng hục không biết mệt; người ta phải đặt nó trong một chụp bảo vệ nhằm bảo đảm an toàn cho người ở gần. Điều thú vị là khi làm việc, không phải Haggerty chỉ huy người máy mà là người máy chỉ huy Haggerty, nó vạch ra trình tự các công đoạn và phân công thực thi. Sự hợp tác ấy đem lại kết quả là Haggerty và người máy Spitfire chỉ cần 10 giờ công và chi phí hết 1.150 USD (chi phí vật liệu và nhân công) là hàn xong cái khung xe; trong khi nhóm chuyên gia phải mất 89 giờ công và 7.075 USD mới làm xong cùng một công việc.

Các chuyên gia cho rằng, nếu loài người có thể hợp tác với người máy, hoặc ngược lại, thì sẽ thu được hiệu quả kinh tế rất lớn.

Theo định nghĩa hiện nay, người máy (robot) là cỗ máy có thể cảm nhận, suy nghĩ và hành sự. Nhưng định nghĩa như vậy chưa hoàn toàn chính xác. Máy điều hòa nhiệt độ giờ đây có thể làm được ba việc đó, nhưng máy điều hòa chỉ là một bộ phận nhỏ của căn phòng. Còn ô tô tự lái lại là một người máy, vì nó sử dụng bộ truyền cảm và trí tuệ nhân tạo để thực hiện việc tự động lái xe không cần con người.

Trong hơn nửa thế kỷ qua, công nghiệp chế tạo đã sử dụng người máy công nghiệp để thực hiện tự động hóa, nâng năng suất lao động. Nhưng người máy chỉ được dùng để làm các thao tác có tính lặp lại nhiều lần, như hàn một mối cố định trên mỗi chiếc ô tô, Giờ đây người ta đang tìm cách triệt để tận dụng sức mạnh to lớn và tính chuẩn xác cao của người máy, làm ra những người máy tiên tiến để nâng cao đáng kể chất lượng sản phẩm và năng suất lao động, hiệu suất sử dụng năng lượng.

Người máy Spitfire qua cải tiến đã cho phép con người hợp tác được với người máy, có thể rút ngắn đáng kể thời gian cần thiết để bố trí lại quá trình công nghệ khi đổi mới sản phẩm. Trước kia, trình tự viên sử dụng mã đặc biệt để ra lệnh người máy vận hành. Ngày nay người ta sử dụng máy tính để lập bản vẽ thiết kế (CAD, computer-aided design), thiết kế được dây chuyền sản xuất thông minh, sau đó máy tính sẽ phiên dịch bản vẽ này thành một bảng kê nhiệm vụ cho người máy thi hành.

Công ty ABB có trụ sở tại Zurich từng làm được người máy Frida, có hai tay máy, có thể làm việc an toàn bên cạnh công nhân. Nhà đồng sáng lập công ty iRobot ở Boston, Tiến sĩ Rodney Brooks (người Australia) đã lập “Công ty người máy tư duy mới (Rethink Robotics)”, làm ra người máy Baxter có hai tay máy, lắp nhiều bộ truyền cảm, có thể dễ dàng lập chương trình, thiết kế trình tự công đoạn. Đây là hai người máy tiên tiến có thể chỉ huy công việc chế tạo cơ khí.

     Nguyễn Hải Hoành lược thuật

Tác giả

(Visited 1 times, 1 visits today)