Một lần gặp Bhaskar Save

Chúng tôi đến thăm trang trại của ông vào một buổi chiều muộn. Trước mắt chúng tôi hiện ra một khu rừng, cây cối um tùm, tưởng như không có dấu chân người. Một cụ già trong bộ trang phục truyền thống bước ra, và ngay lập tức những người bạn Ấn Độ cúi rạp đầu xuống đất thể hiện sự tôn kính tột bậc. Với nụ cười hiền từ, ông giảng giải triết lý làm nông như một tôn giáo, một con đường để con người đến với Thượng đế. Với niềm tin như thế, trang trại của ông là một minh chứng sống về nguyên tắc làm nông nghiệp hữu cơ. Muôn loài sinh ra đều có quyền thiêng liêng được sống. Con kiến làm tơi đất, con ong làm mật, con nhện ăn các con côn trùng, cỏ dại là bạn nhà nông vì tác dụng chống xói mòn đất của rễ cỏ. Con người không được xâm hại thiên nhiên kỳ diệu bằng những hóa chất diệt cỏ và thuốc trừ sâu.

Từ hơn 40 năm nay, Bhaskar Save không hề dùng bất kỳ chất hóa học nào trong trang trại của mình. Kỳ diệu thay, năng suất cây trồng (dừa, hồng xiêm, xoài, đu đủ) từ trang trại của ông luôn cao nhất vùng. Hàng ngàn nhà khoa học, sinh viên trong và ngoài nước đã đến đây nghiên cứu và học tập. Trong buổi gặp mặt, ông đã dành gần một giờ đồng hồ giảng giải cho chúng tôi về vai trò của kiến. Với trí nhớ đáng kinh ngạc, ông đã đưa ra những số liệu cụ thể dựa trên quan sát về loài kiến trong hơn 40 năm trồng trọt ở trang trại, làm các nhà khoa học trong đoàn chúng tôi hết sức thán phục.

Lắng nghe ông nói, tôi cảm tưởng như trong ông có một vị hiền triết hiểu rõ đạo trời, có người nông dân chăm chỉ làm việc trên mảnh đất ông cha để lại, có nhà khoa học cần mẫn thu thập số liệu, và có nhà hoạt động xã hội không ngừng cổ súy cho nền nông nghiệp hữu cơ. Trải nghiệm ở trang trại của ông giống như đến thăm một khu đền thiêng, nơi đó con người được thanh lọc những ham muốn tầm thường để hướng tới sứ mệnh tối thượng, qua sự tồn tại của mình, làm cho thế giới tốt đẹp hơn.

—-

* Giám đốc Trung tâm Hành động vì Sự phát triển Đô thị (ACCD)