Nghiên cứu ung thư tiền liệt tuyến giành giải của AAAS

Website của Hội Xúc tiến khoa học Mỹ (AAAS) mới đây cho biết Giải thưởng nghiên cứu ung thư Martin và Rose Wachtel năm nay được trao cho Scott Tomlins, người đã khám phá ra hai gene đặc biệt dung hợp với nhau trong gần một nửa các ca ung thư tuyến tiền liệt, từ đó nhanh chóng dẫn đến sự triển khai biện pháp thử nước tiểu để phát hiện căn bệnh này một cách tin cậy.

Giải thưởng nghiên cứu ung thư Martin và Rose Wachtel được thành lập sau khi ông bà Wachtel tặng hơn 1 triệu USD cho AAAS nhằm tri ân những thành viên trẻ của Hội đã có thành tựu đột phá trong nghiên cứu ung thư. Giải thưởng được trao hằng năm trị giá 25.000 USD, ứng viên được xét trao giải phải là người nhận được học vị tiến sĩ (Ph.D.) hoặc bác sĩ y khoa (M.D.) trong 10 năm gần đây.

Tiến sĩ Scott Tomlins, 34 tuổi, là phó giáo sư môn Bệnh lý học và Niệu học tại University of Michigan Medical School.

“Khám phá của Scott Tomlins về sự dung hợp gene (gene fusion) trong ung thư tuyến tiền liệt dẫn đến sự thay đổi quan điểm về căn nguyên gene của các khối u thực thể thường thấy, không những ở ung thư tiền liệt tuyến mà còn ở ung thư phổi, vú và kết tràng (colon),” Katrina Lelner thành viên của Ủy ban xét thưởng và là Tổng Biên tập tạp chí Science Translational Medicine nhận xét.

Tạp chí Science Translational Medicine cũng đã đăng luận văn được giải thưởng của Scott Tomlins, trình bày nghiên cứu của ông.

Ung thư tiền liệt tuyến là một trong các loại ung thư phổ biến nhất ở nam giới, nhưng nhiều người không bao giờ có các triệu chứng, không trải qua điều trị, và cuối cùng chết vì các nguyên nhân khác. Trung bình mỗi năm số lượng đàn ông chết bởi ung thư tiền liệt tuyến ở Mỹ là 30 nghìn, Anh- 10 nghìn, Australia – 3 nghìn người. Vì vậy việc xét nghiệm để chẩn đoán sớm khả năng mắc ung thư tiền liệt tuyến là vô cùng cần thiết. Xét nghiệm sinh thiết là phương pháp chính xác, nhưng phức tạp và có thể gây biến chứng rắc rối.

Trước đây y học thường dùng biện pháp xét nghiệm máu PSA, tức xét nghiệm kháng nguyên đặc hiệu của tiền liệt tuyến; nhưng độ tin cậy thấp, người có PSA thấp vẫn có thể bị ung thư và người có PSA cao lại không. Năm 2010, các nhà khoa học Anh phát hiện một loại protein gọi là microseminoprotein-beta (MSMB) trong nước tiểu nam giới có liên quan đến ung thư tiền liệt tuyến, qua đó họ đề xuất dùng phương pháp xét nghiệm nước tiểu để xác định nguy cơ bị ung thư tiền liệt tuyến ở nam giới một cách nhanh, tiện và rẻ hơn (không quá 9 USD một lần xét nghiệm).

TS Tomlins và nhóm nghiên cứu do ông chủ trì đã đề xuất một phương pháp mới về xét nghiệm nước tiểu nhằm tìm kiếm hai chỉ số về gene đi liền với ung thư là TMPRSS2:ERG và PCA3.

Scott Tomlins đã điều tra theo dõi 1.312 nam giới, qua nghiên cứu kết quả thử nước tiểu của họ, ông tiến hành phân cấp mức độ rủi ro mắc ung thư tiền liệt tuyến. Tác giả nói, các nghiên cứu trước đây cho thấy trong kiểm định sự dung hợp gene có liên quan trực tiếp tới ung thư tiền liệt tuyến, độ chính xác của thử nước tiểu là 100%. Nhưng việc dùng cách thử nước tiểu để kiểm định sự kết hợp của hai gene (TMPRSS2 và ERG) có khiếm khuyết, chỉ có 50% ca viêm tiền liệt tuyến có loại dung hợp gene rõ ràng đó. Vì vậy trong các nghiên cứu có tính nhìn xa, thử nước tiểu phải kết hợp với một tiêu chí khác là kháng nguyên 3 của ung thư tiền liệt tuyến (prostate cancer antigen 3, tức PCA3). Phương pháp này cho kết quả tin cậy hơn vì TMPRSS2:ERG chỉ được tìm thấy trong các trường hợp rõ ràng đã bị ung thư.

Nguyễn Hải Hoành lược thuật

Tác giả

(Visited 1 times, 1 visits today)