Hạn chế lãng phí nhờ bản đồ công nghệ

Nếu xây dựng và thực hiện thành công theo một bản đồ công nghệ phù hợp, Việt Nam sẽ hạn chế được tình trạng đầu tư lãng phí và tình trạng trùng lặp trong các hoạt động R&D.

Ngày 21-8 tại Hà Nội, Hội đồng chính sách KH&CN Quốc gia đã phối hợp với Cục Ứng dụng và phát triển công nghệ-Bộ KH&CN tổ chức hội thảo vấn đề xây dựng bản đồ công nghệ, lộ trình công nghệ và đổi mới công nghệ ở Việt Nam, thu hút sự tham gia của đông đảo đại diện các Bộ, ngành, Viện nghiên cứu, doanh nghiệp. Chủ tịch Hội đồng chính sách KH&CN Quốc gia Hoàng Văn Phong chủ trì hội thảo.

Tuy còn mới mẻ với Việt Nam nhưng vấn đề xây dựng bản đồ công nghệ, lộ trình công nghệ và đổi mới công nghệ đã được áp dụng thành công ở nhiều quốc gia trên thế giới. Để đáp ứng yêu cầu về cơ bản trở thành quốc gia công nghiệp hiện đại trong lộ trình phát triển đến năm 2020, Việt Nam rất cần học hỏi và áp dụng kinh nghiệm từ các quốc gia đó. Theo đánh giá của một số chuyên gia tại hội thảo, nếu xây dựng và thực hiện thành công theo một bản đồ công nghệ phù hợp, Việt Nam sẽ hạn chế được tình trạng đầu tư lãng phí vào những công nghệ lạc hậu, kém hiệu quả, nhận dạng được những công nghệ quan trọng và các công nghệ sẽ hỗ trợ cho các sản phẩm ưu tiên trong tương lai, tránh tình trạng trùng lặp trong các hoạt động R&D, cho phép Chính phủ tham gia tốt hơn vào các hợp đồng nghiên cứu và phát triển với các ngành công nghiệp và các tổ chức nghiên cứu cụ thể, v.v., theo đánh giá của TS. Đỗ Hữu Hào, ủy viên Hội đồng Chính sách KH&CN Quốc gia.

Trên cơ sở khảo sát kinh nghiệm thành công của quốc tế, Cục trưởng Cục Ứng dụng và phát triển công nghệ, Bộ KH&CN, Tạ Việt Dũng đã đưa ra khả năng áp dụng vào Việt Nam như phương pháp hình thành vấn đề công nghệ liên quan đến sản phẩm, lĩnh vực lựa chọn (Nhật Bản, Hàn Quóc), đánh giá năng lực năng lực công nghệ, xây dựng nghiên cứu, xác định khoảng cách công nghệ (Australia), đánh giá độ sẵn sàng công nghệ (Singapore). Về nội dung đánh giá hoạt động công nghệ, xây dựng bản đồ công nghệ với gợi ý từ bảng tổng hợp hiện trạng chung của Nhật Bản, quá trình xây dựng lộ trình công nghệ và đổi mới công nghệ trên ba mức độ quốc gia (Hàn Quốc, Nhật Bản), ngành, lĩnh vực (Anh, Hàn Quốc, Nhật Bản), doanh nghiệp (Hàn Quốc, Singapore).

Theo nhận định của các chuyên gia, để thiết lập bản đồ công nghệ trước hết cần khảo sát, tập hợp số liệu, hiện trạng KH&CN Việt Nam trong các lĩnh vực đầu tư, sản xuất. Trên cơ sở đó so sánh trình độ KH&CN của Việt Nam với các quốc gia khác để xem xét mối liên kết và khoảng cách trong trình độ của hai bên. Để hoàn thiện bản đồ công nghệ cần dự báo được khả năng tăng trưởng, tiềm năng phát triển trong ít nhất 15 năm tới. Bản đồ công nghệ nên được xây dựng theo các cấp độ từ quốc gia đến cấp bộ, ngành, phân ngành và doanh nghiệp.

Để hình thành bản đồ công nghệ, lộ trình công nghệ và đổi mới công nghệ ở Việt Nam, những giải pháp ban đầu đã được đề cập tới. Theo đó, Việt Nam cần hoàn thiện cơ chế chính sách để tạo cơ sở triển khai; xác định lĩnh vực, ngành nghề cần ưu tiên; chuẩn bị nguồn lực; nghiên cứu xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia; lựa chọn cơ quan đầu mối quản lý; chương trình hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện kế hoạch xây dựng lộ trình và đổi mới công nghệ.

Tại hội thảo, đại diện các Viện nghiên cứu, các doanh nghiệp cũng đã đóng góp nhiều ý kiến xác đáng vào vấn đề xây dựng bản đồ công nghệ, lộ trình công nghệ và đổi mới công nghệ. Phần lớn các ý kiến đều đồng tình với chủ trương của BTC hội thảo. đồng thời đánh giá cao giá trị thiết thực của bản đồ công nghệ đối với chiến lược phát triển sản xuất và kinh doanh của doanh nghiệp khi cạnh tranh ở cấp quốc gia và quốc tế. Tuy nhiên vấn đề khiến các đại biểu băn khoăn nhất là tính ứng dụng cao của bản đồ công nghệ khi đưa vào thực tiễn, bởi chỉ một chi tiết không hợp lý sẽ dẫn đến sự phát triển lệch hướng không chỉ của một doanh nghiệp mà còn cả một ngành sản xuất.

Trên cơ sở những ý kiến đóng góp, Chủ tịch Hội đồng chính sách KH&CN Quốc gia Hoàng Văn Phong cho biết, sẽ tiếp thu các ý kiến đóng góp và coi đây là những gợi ý quý báu để cùng với Bộ KH&CN tiếp tục hoàn thiện kế hoạch, sẽ tổ chức thêm các hội thảo lấy ý kiến dóng góp của các nhà khoa học, nhà quản lý và doanh nghiệp để thúc đẩy vấn đề xây dựng bản đồ công nghệ, lộ trình công nghệ và đổi mới công nghệ ở Việt Nam.

Tác giả

(Visited 1 times, 1 visits today)