Đón đọc Tia Sáng số 12 tháng /2025
Trong gần 60 trang, Tia Sáng gói gọn nhiều thông tin và góc nhìn mới mẻ về các lĩnh vực khác nhau của cuộc sống. Đó thực sự là những thông tin mang bản sắc Tia Sáng.
Có thể thấy điều này ngay trong bài báo chủ đề của số báo, “Đổi mới sáng tạo để thoát các ‘bẫy’ phát triển” – nhóm tác giả là các nhà kinh tế Việt Nam đang sống và nghiên cứu tại Pháp. Trong thời gian gần đây, nhiều người lo ngại về nguy cơ Việt Nam rơi vào “bẫy thu nhập trung bình” song theo quan điểm của các tác giả, Việt Nam có thể yên tâm vượt qua bẫy nghèo khó và cẩn trọng với nguy cơ khác “bẫy tốc độ tăng trưởng trung bình”.
Khi phân tích các giai đoạn trong quá trình phát triển của một nền kinh tế, các nhà nghiên cứu cho rằng, có những quốc gia bị “kẹt” trong bẫy nghèo khó, có quốc gia không thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình và bẫy tốc độ tăng trưởng trung bình song “một khi một quốc gia đi vào giai đoạn tăng trưởng không giới hạn nhờ đổi mới sáng tạo thì sẽ tăng trưởng không ngừng”.
Vậy điều gì giúp Việt Nam thoát khỏi bẫy tốc độ tăng trưởng trung bình? “Các yếu tố cốt lõi để thúc đẩy đổi mới sáng tạo tại Việt Nam, bao gồm cải cách thể chế, nâng cao chất lượng giáo dục và nghiên cứu, tăng cường ngân sách cho R&D, đồng thời đánh giá vị trí của Việt Nam trong mối quan hệ với các bẫy phát triển”, các tác giả phân tích và đề xuất các chính sách thực thi.
Câu chuyện phát triển của một quốc gia bao giờ cũng bao hàm cơ hội và thử thách. Góp phần tận dụng được cơ hội và vượt qua thử thách là nguồn nhân lực, trong đó có cả đội ngũ làm việc trong các tổ chức công. Trong “Sát hạch để sàng lọc công chức: Thúc đẩy hiệu quả hay gây bất ổn”, TS. Võ Thị Hải Minh, người làm trong lĩnh vực phân tích và tư vấn chính sách công cho chính phủ Australia đã nhìn vào dự thảo Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi) để phân tích quy định về sát hạch thường xuyên, sàng lọc đội ngũ theo nguyên tắc “có vào, có ra”.
Theo góc nhìn của chị, tuy không phải là không có những lợi ích mang lại nhưng “việc đánh giá nhằm mục tiêu ‘có ra, có vào’ có thể tạo ra một môi trường làm việc bất ổn, gây tâm lý hoang mang, lo lắng. Điều này dẫn đến những tác hại không mong đợi như năng suất suy giảm, người lao động không còn niềm tin vào môi công vụ là nơi bảo đảm an toàn nghề nghiệp…”. Bởi “đánh giá chỉ thực sự có ý nghĩa khi được đặt trong một quy trình phát triển bền vững, công bằng và nhân văn, nơi mỗi cá nhân đều có cơ hội tiến bộ trước khi bị xét đến yếu tố loại trừ”.
Thiết kế chính sách cho sự phát triển toàn diện của một đất nước, bao hàm cả muôn vàn số phận con người nhỏ bé, và đưa những chính sách ấy vào cuộc sống luôn là thách thức với các quốc gia trên thế giới. Quá trình ấy không chỉ cần đến sự cân nhắc của những người làm quản lý mà còn cả sự tư vấn của các nhà nghiên cứu chính sách.
Giữa vô số khía cạnh của xã hội hiện đại, Tia Sáng còn chọn lọc ra một số vấn đề mà mình tin là có thể đem lại cho bạn đọc những góc nhìn mới mẻ: “Xây dựng Bảo tàng Khoa học ở Việt Nam?” (Pierre Darriulat); “Vì sao chúng ta sẽ không có Einstein thứ hai?” (Phương Anh dịch); “Niels Bohr: Nhà tư tưởng sâu sắc nhất” (Nguyễn Văn Liễn); “ĐBSCL: Sự bấp bênh nhân lực trong ứng phó biến đổi khí hậu” (Thanh Hương); “Ai có quyền hiện diện ở Harvard?” (Mai Phúc Thịnh); “Toán học với sự tự vấn” (Dương Quốc Việt); “Người đã đi rồi, chữ còn để lại” (Tô Vân); “Ẩm thực cao cấp trong quán ăn bình dân” (Anh Vũ); “Phim của Andrey Zvyagintsev: Một thế giới thiếu tình thương” (Lê Đình Tiến); “Thuyền: Cho dù đã đi hết biển” (Hiền Trang); “Luigi Alva: Di sản nghệ thuật của quê hương Peru” (Duy Quang).
Vậy thì tại sao chúng ta không đọc Tia Sáng số này?
BBT Tia Sáng
———————————————
Tất cả những ai quan tâm và yêu quý Tia Sáng đều có thể đăng ký mua bản giấy, bản PDF và đọc thử các số Tia Sáng trước tại đây: https://bit.ly/DatmuaTiaSang
Ngoài ra, các bạn có thể mua lẻ từng số tại:
Hà Nội: Ấn phẩm Tia Sáng, 70 Trần Hưng Đạo, Hoàn Kiếm, Hà Nội
TP.HCM: Nhà sách Huy Hoàng, 357A Lê Văn Sỹ – Phường 1 – Quận Tân Bình – TP. Hồ Chí Minh.
