LB Nga sẽ tiếp nhận nhiên liệu hạt nhân đã qua sử dụng của Việt Nam
Ngày 16/3, tại trụ sở Bộ Khoa học & Công nghệ, Việt Nam và LB Nga đã tiến hành ký kết Hiệp định liên Chính phủ về vận chuyển nhiên liệu hạt nhân đã qua sử dụng về LB Nga.
Đây là một phần nỗ lực của Việt Nam trong việc thực hiện các cam kết của Chương trình chuyển đổi nhiên liệu của lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt từ loại nhiên liệu có độ giàu cao (HEU) xuống loại nhiên liệu có độ giàu thấp (LEU).
Ông Lê Đình Tiến – Thứ trưởng Bộ KH&CN và ông Nikolay Spassky – Phó Tổng giám đốc Tập đoàn nhà nước Liên bang Nga về năng lượng nguyên tử (ROSATOM) đã thay mặt hai Chính phủ ký kết hiệp định.
Phát biểu tại lễ ký kết, Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Quân cho biết, “Hiệp định này cùng với các hiệp định về xây dựng nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận I và xây dựng Trung tâm KH&CN hạt nhân, đã khẳng định sự hợp tác mang tính chiến lược giữa Việt Nam và Nga trong lĩnh vực sử dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình, an ninh và không phổ biến vũ khí hạt nhân”.
Chương trình này được khởi động ở Việt Nam từ năm 2007, nằm trong khuôn khổ một sáng kiến của Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA), Hoa Kỳ và Nga nhằm quản lý các nhiên liệu hạt nhân HEU sử dụng trong các lò phản ứng nghiên cứu trên thế giới do Hoa Kỳ hoặc Nga chế tạo. Mục tiêu của sáng kiến này là hỗ trợ các nước có lò phản ứng nghiên cứu chuyển đổi từ loại nhiên liệu độ giàu cao trên 20% Uranium – 235 (U – 235) sang sử dụng nhiên liệu có độ giàu thấp dưới 20% U – 235 và chuyển trả các nhiên liệu độ giàu cao đã cháy trở lại Nga, ngăn chặn nguy cơ các nhiên liệu này được sử dụng vào các mục đích phi hòa bình.
Tháng 7/2007, Việt Nam đã hoàn tất việc chuyển trả lại Nga 35 thanh nhiên liệu HEU chưa qua sử dụng của lò Đà Lạt và nhận về 36 thanh nhiên liệu LEU chưa qua sử dụng do Nga chế tạo. 66 thanh nhiên liệu LEU tiếp theo được lò Đà Lạt tiếp nhận vào tháng 12/2010 nhằm thanh thế toàn bộ nhiên liệu HEU đang sử dụng trong lò.
Năm 2011, việc khởi động vật lý và khởi động năng lượng của lò Đà Lạt với các thanh nhiên liệu LEU này đã được tiến hành thành công và các thanh nhiên liệu HEU đã qua sử dụng cần được chuyển trở lại Nga.
Hiệp định lần này giữa hai bên được kí kết theo một thông lệ quốc tế, theo đó, để vận chuyển các vật liệu phóng xạ đặc biệt này vào một quốc gia nào đó cần phải được thực hiện dựa trên các thỏa thuận pháp lý.
Dự kiến, các thanh nhiên liệu HEU đã qua sử dụng của lò Đà Lạt sẽ được vận chuyển về Nga vào tháng 5/2013.
