Ra mắt Bộ sách lớp Một “Giáo dục hiện đại”
“Giáo dục Tiểu học ổn định và bảo đảm chất lượng thì toàn bộ nền giáo dục mới được ổn định, mỗi gia đình ổn định, và cả xã hội cùng ổn định”. Đây là hàng chữ được đóng khung và xuất hiện trang trọng trên trang bìa phụ của mỗi cuốn trong Bộ sách giáo khoa lớp Một do tập thể tác giả Nhóm Cánh Buồm biên soạn, Nhà xuất bản Tri thức xuất bản và ấn hành tháng 9/2010.
Hội thảo ra mắt bộ sách sẽ được tổ chức vào 18 giờ, thứ Hai, ngày 27-9-2010, tại Hội trường Trung tâm Văn hoá Pháp L’Espace – 24 Tràng Tiền, Hà Nội, với sự tham dự của diễn giả chính: nhà nghiên cứu sư phạm Phạm Toàn và Tiến sĩ Nguyễn Thành Nam – đại diện Nhóm Cánh Buồm; Tiến sĩ giáo dục học Nguyễn Thuỵ Anh – Đại diện Câu lạc bộ Đọc sách cùng con.
Dưới đây là giới thiệu tóm tắt về từng cuốn sách:
Sách học Văn
Được soạn để dạy trẻ em khi bắt đầu đi học ở trường phổ thông, có thể dùng ở trường (giáo viên dạy học sinh) hoặc ở gia đình (phụ huynh dạy con em).
Mở đầu cuốn sách là Trò chơi đóng vai – dùng các trò chơi tưởng tượng để dạy trẻ em lòng đồng cảm với những cảnh ngộ khác nhau của con người.
Các bài tập trong sách là những tình huống được sắp xếp hợp lí theo cụm chủ đề lớn, theo mức độ tăng dần: từ những cảnh ngộ đơn giản, thân quen, gần gũi với đời sống của các em; tới những cảnh ngộ xa xôi, như con người trong chiến tranh, lũ lụt; rồi những cảnh ngộ phức tạp đòi hỏi sự tưởng tượng xa hơn, như trong phim hoạt hình, tranh dân gian, và con người ở lục địa khác; rồi tới cảnh ngộ trong tác phẩm nghệ thuật hay từ thông tin thực tế.
Cách dùng sách học Văn này rất dễ thực hiện cho giáo viên, mà lại thu hút sự tham dự, nhập vai của học sinh trong mỗi giờ học tình huống sinh động. Người dạy chỉ làm công việc tổ chức các việc làm của người học chứ không nhồi nhét và bắt người học ghi nhớ máy móc.
Bài học cuối năm tổng kết quá trình học Văn và phát triển năng lực Văn ở trẻ là mẫu hình của việc không cần đánh giá bằng điểm số. Trong buổi học, học sinh tự đánh giá năng lực văn của mình và cũng được thấy các bạn đánh giá năng lực văn đó. Việc đánh giá không do một thị hiếu của giáo viên áp đặt cho, mà thông qua trò chơi tập thể, với ba chuẩn: đúng, hay, rất hay…
Sách học Tiếng Việt
Sách dạy trẻ em phân tích mặt âm thanh của tiếng Việt để tự các em ghi lại được tiếng Việt, trên cơ sở đó mà tự các em đọc được tiếng Việt.
Cung cấp ngay từ đầu và xuyên suốt tập sách là một bộ công cụ học ngữ âm tiếng Việt, gồm ba thao tác sau:
* Thao tác phát âm (phát ra một chuỗi lời nói, phát ra một tiếng, một âm, một vần…)
* Thao tác phân tích âm (phân tích lời nói, phân tích một tiếng, một âm, một vần…)
* Thao tác ghi âm (ghi bằng ký hiệu tự chế tác và bằng ký hiệu quy ước).
Bộ công cụ nghiên cứu ngữ âm với các thao tác rành rọt đó đem lại kết quả là một năng lực tự học và một khả năng tư duy khoa học.
Kết quả học ngữ âm tiếng Việt của các em không chỉ dừng lại ở trình độ đọc thông viết thạo tiếng Việt, mà còn là một đầu óc thông minh, một cách làm việc hoàn toàn khác với nếp sống kinh nghiệm chủ nghĩa những năm đầu đời.
Sách học Tin học
Nhiệm vụ học Tin học ở lứa tuổi tiểu học là tạo ra ở trẻ em một tư duy tin học: thấy rõ đó không phải là món đồ chơi, đó là công cụ lao động – thông qua lao động học mà biết cách sử dụng thuần thục công cụ đó.
Tư duy đó được xây dựng trên cơ sở năng lực sử dụng máy tính cá nhân. Sách này giúp học sinh biết sử dụng máy tính cá nhân mà cốt lõi là biết cách ra lệnh cho máy tính làm việc.
Cách ra lệnh đó được truyền tải trong những việc làm sau:
1. Sử dụng chương trình đồ họa để dạy các thao tác cơ bản dùng công cụ (con trỏ, menu và bàn phím), đồng thời qua kết quả thực hiện trên chương trình đó để kiểm soát kĩ năng dùng công cụ.
2. Sử dụng chương trình MSWord để củng cố kĩ năng dùng công cụ sử dụng máy tính cá nhân (cách ra lệnh cho máy làm việc), kết quả làm việc với MSWord lại trở thành công cụ học các môn học.
3. Làm các bài tập Tiếng Việt và Toán được soạn sẵn, vừa ôn luyên kiến thức, vừa rèn luyện sử dụng thành thạo kĩ năng làm việc trên máy vi tính cá nhân
Sách học Tiếng Anh
Sách này dạy học sinh một phương pháp học tiếng nước ngoài; các em sẽ học được và sở hữu tiếng Anh qua đó mà biết cách học ngoại ngữ nói chung, dùng được vào việc học một ngoại ngữ khác khi cần.
Theo tinh thần đó, bộ sách dạy Tiếng Anh này gồm 3 phần: Tiếng Anh cơ bản, Tiếng Anh nâng cao và Tiếng Anh văn minh – văn hoá.
Sách gồm nhiều tập, thích ứng với những nơi bắt đầu dạy ngoại ngữ ngay từ lớp 1, hoặc muộn hơn. Bất kể bắt đầu học ngoại ngữ từ khúc nào ở trường phổ thông, đều cần tuân thủ ba bước đi trong ba phần của bộ sách: tạo ra kỹ năng dùng đúng, tiến lên dùng nhanh và đẹp ngoại ngữ đó, để đạt tới một bậc cao hơn là dùng được một thứ tiếng Anh văn minh – văn hóa.
Cách dùng sách học tiếng Anh lớp 1 do nhóm Cánh Buồm biên soạn rất dễ thực hiện, rất dễ phổ biến tới tay từng giáo viên, tránh cho từng giáo viên cứ phải ”sáng tạo” trong lúng túng. Cách thức đó là làm theo mẫu, chỉ thay vật liệu ngôn ngữ, chứ không thay đổi cách thức tiến hành tổ chức các việc làm của học sinh.
Sách học Lối sống
Cuốn sách này có thể được đặt tên rất dài là Sách hướng dẫn tổ chức hình thành lối sống hàng ngày cho trẻ em và đã được rút gọn thành Sách học lối sống.
Một lối sống mới cho trẻ em được hình thành theo một trục chính là năng lực sống đồng thuận. Đó là học để biết cùng tìm cách sống hòa hợp giữa cá nhân với cộng đồng và giữa các cộng đồng với nhau. Đó cũng là lối sống hàng ngày, ngay ngày hôm nay, từ lớp 1, và ý thức sống đó sẽ có tác động tới lối sống mai sau.
Cuốn sách gồm những phần: Em đã lớn: Giúp trẻ em tìm cách thể hiện rằng các em đã lớn; Em tự phục vụ: các em tự tổ chức công cuộc tự phục vụ của mình với sự đồng thuận của phụ huynh, của giáo viên, và của bản thân mình; Em tự học: tự giác, tự lực trong việc học và biết cách học, phù hợp với năng lực, sở thích riêng của mình.
Cuốn sách với các phương pháp học để hình thành lối sống ở trẻ mở ra hướng dạy và cách học cụ thể trong nhà trường hiện đại hoá: tổ chức cho học sinh tự tìm ra cách đi tìm lối sống có đạo đức.
Hướng dẫn tổ chức việc học các môn Tiếng Việt, Văn, Lối sống, Tin học, Tiếng Anh
(Kèm theo bộ sách tham khảo lớp 1 – Chương trình giáo dục hiện đại)
Cuốn này bảo đảm “phần cứng” cho kĩ năng thực hiện ĐÚNG VÀ ĐỦ những việc làm tiến hành giữa giáo viên và học sinh trong tiết học. Đúng và Đủ rồi, sẽ có bậc cao hơn dành cho nhà giáo nào am tường mặt lí thuyết của những việc đã làm, và sẽ có bậc cao hơn nữa dành cho nhà giáo nào cuốn hút trẻ em vào những việc làm để tạo ra những con người biết làm việc bằng những đầu óc độc lập. Ba bậc ĐÚNG – THẠO – THUẦN THỤC sẽ là ba mức độ nhà giáo phấn đấu trong công việc hằng ngày.