Tác phẩm Beloved (Thương) được xuất bản năm 1987 (bản tiếng Việt do Hồ Như dịch- Alpha Books và NXB Phụ nữ 2008), đoạt giải Pulitzer năm 1988, và giải Nobel văn chương năm 1993. Năm 2006, tác phẩm này tiếp tục được tờ New York Times bình chọn là cuốn tiểu thuyết xuất sắc nhất của nền văn học đương đại Mỹ.
Tác phẩm kể về cuộc đấu tranh sinh tồn của Sethe và cô con gái Denver sau khi thoát khỏi kiếp sống nô lệ. Một ngày, một cô gái trẻ xuất hiện tại ngôi nhà của hai mẹ con, tự xưng tên mình là “Thương”. Sethe tin rằng đây chính là đứa con gái xấu số đã bị cô tự tay giết chết từ lúc hai tuổi để đánh đổi lấy sự sống cho mình và Denver. Tác phẩm của Morrison đã đề cập đến những vấn đề lớn như diện mạo nước Mỹ dưới chế độ nô lệ, tình mẫu tử và tình người. Cuốn tiểu thuyết dựa trên cuộc đời thực của một người phụ nữ da đen tên là Margaret Garner.
 |
| Toni Morrison |
Có thể nhiều độc giả không biết về câu chuyện đau lòng của Margaret Garner nhưng năm 1856, nó là một nỗi đau của những trái tim nhân hậu trên toàn nước Mỹ. Garner là một phụ nữ nô lệ trong một trang trại ở Kentucky. Quyết tâm thoát khỏi cuộc sống nô lệ, cô đã đem theo những đứa con của mình bỏ trốn. Trước nguy cơ bị bắt trở lại, Garner thà giết đứa con của mình chứ quyết không để chúng tiếp tục sống một cuộc đời nô lệ.
Câu chuyện nhức nhối này đã được Toni Morrison tái hiện lại trong cuốn tiếu thuyết. Bối cảnh là Ohio thôn dã, những năm sau cuộc Nội chiến. Những hiện tượng dị thường khuấy đảo căn nhà trắng xám nằm bên đường Bluestone. Sống ở đó cùng con gái là Sethe, một nô lệ bỏ trốn. Xinh đẹp, kiêu hãnh, thách thức tất thảy, và lẻ loi, chị chỉ thấy ánh sáng của hy vọng và sự bình an khẽ khàng lách qua khe cửa khi gặp lại Paul D, người đàn ông cuối cùng của Tổ Ấm. Đã lâu lắm rồi mới có một bờ vai cho chị tựa vào. Nhưng rồi Thương, một thiếu nữ xa lạ và bí ẩn, đột nhiên xuất hiện, và toàn bộ quá khứ đau thương trỗi dậy nơi người mẹ vẫn bị ám ảnh khôn nguôi vì cái chết của đứa con thơ mười tám năm trước, trong một hành động nổi loạn, quyết liệt, man dại và hào hùng.
Thương là lịch sử thân phận cá tính tải nặng cả một quá khứ tập thể. Một bản thánh ca dâng tặng tình yêu, tình mẫu tử. Một cuốn tiểu thuyết của lầm lỗi và lòng khoan dung, của sự lãng quên và nỗi ám ảnh, của cái chết như sự hy sinh tất yếu và khát vọng sống mãnh liệt, của những dày vò đau đớn đối với tâm hồn và ngọn lửa yêu thương bất diệt.
Toni Morrison sinh năm 1931 ở Lorain, bang Ohio, trong một gia đình công nhân. Bà giảng dạy ở các trường Đại học Texas Southern, Howard và Yale và làm biên tập viên tại NXB Random House trước khi được trao giải thưởng Pulitzer uy tín cho tiểu thuyết Beloved (Thương), năm 1988. Năm 1993, bà trở thành nhà văn nữ da đen đầu tiên đoạt giải Nobel Văn chương. Tác phẩm của bà, theo nhận định của viện Hàn lâm Thụy Điển, “tuyệt đẹp và gắn bó máu thịt với cuộc sống và con người”.
