Cần ứng xử có văn hóa với những gì còn sót lại của các dòng họ đã làm nên văn hóa Huế
Văn hóa Huế được tạo dựng bởi các yếu tố sông, núi, cây cỏ và người. Các dòng tộc cùng nhau mở mang cuộc đất và sau đó vun đắp cho văn hóa Huế, lưu giữ các giá trị của họ trong các nhà thờ dòng họ. Và cũng ở cuộc đất Kinh thành, các dòng họ thân thích Hoàng gia thì có các phủ đệ lưu giữ văn hóa quý tộc cung đình Huế theo thời gian...
Huế triển khai chính sách nhà vườn là để lưu giữ các giá trị nhà vườn Huế, trong đó đặc biệt có các giá trị hệ thống phủ đệ, hệ thống các nhà thờ họ. Tuy nhiên, hiện chính sách nhà vườn của chính quyền Huế đang triển khai đã tỏ ra không có hiệu quả. Từ chỗ Huế có hàng trăm phủ đệ, nhà vườn, nay chỉ còn vài chục cái và cũng đang có nguy cơ mất thêm nữa. Các phủ đệ mất đi có thể kể đến: Phủ đệ của dòng họ Tôn Thất Huề, bên ngoại vua Hàm Nghi ở đường Bạch Đằng bị chia năm xẻ bảy. Phủ đê của nhà soạn tuồng Đào Tấn nay không còn gì; Phủ đệ của nhà văn hóa lớn Ưng Bình Thúc Giạ Thị cũng đang tàn lụi và con cháu thì đang không biết cách nào để cứu vãn, khi ngay cả giấy tờ nhà nghe đâu cũng bị kẻ gian lừa lấy hết…
Nhà thờ dòng họ cũng vậy. Lấy ví dụ Nhà thờ họ Thái ở Kim Long – Huế. Nhà thờ có cách đây 200 năm. Hiện nay, dù cuộc đất này đang có tranh chấp, nhưng người ngoài dòng họ vẫn xoay được thẻ đỏ, giấy phép xây dựng, xây một cái nhà lớn choáng hết cả mặt trước của nhà thờ họ Thái chỉ cách vài mét.
Chỉ hỏi một câu: Ngài thủy tổ họ Thái khi chọn xây nhà ở cuộc đất đó trên mênh mông đất đai vùng Kim Long hoa trái, chắc chắn không chọn một cuộc đất phía trước có ngôi nhà của người khác. Vậy mà nay con cháu họ Thái đã phải đau lòng nhìn thế cuộc xoay vần lạ lùng và bất nhân bất nghĩa như vậy.
Các dòng tộc lâu đời ở Huế là những người đã đóng góp, hun đúc nên văn hóa Huế. Họ cần được đối xử một cách có văn hóa, chưa nói lẽ ra phải được đối xử mang một chút hàm ơn của hậu thế.
Tiếc thay, ở vùng đất văn hóa như Huế đã mất dần thái độ kính trọng tiền nhân như vậy. Chính sách bảo vệ nhà vườn trên giấy cộng với sự thờ ơ lẫn các cách giải quyết “có vấn đề” đã khiến nhiều không gian văn hóa dòng họ ở Huế đã mất đi. Và không chỉ có thế, theo đó, người ta có thể thấy, văn hóa Huế với nét sống đẹp, cư xử nhân tình nhân ái truyền thống, cũng đang mất đi.
Cần một chính sách ứng xử văn hóa với những gì còn sót lại của các dòng họ đã làm nên văn hóa Huế ngay tại vùng đất Huế.
