Eduardo Souto de Moura với kiến trúc tối giản

Như vậy trong vòng ba năm liên tiếp giải Pritzker đã được trao cho các kiến trúc sư với những công trình kín đáo và mang tính địa phương rõ rệt. Kiến trúc sư người Thụy Sĩ Peter Zumthor, người giành giải này năm 2009, bộ đôi người Nhật Kazuyo Sejima và Ryue Nishizawa, những người chiến thắng của năm ngoái, chia sẻ với Souto de Moura cách tiếp cận chính xác, trầm lặng, khác xa so với phong cách mang tính toàn cầu và đồ sộ của những kiến trúc sư được biết tới nhiều hơn như Jean Nouvel (giải Pritzker năm 2008), Zaha Hadid (2004) hay Frank Gehry (1989). Những kiến trúc sư giành giải Pritzker trong 3 năm trở lại đây đều được ca ngợi chủ yếu thông qua những công trình mà họ thiết kế tại quê nhà, mặc dù Sejima và Nishizawa gần đây đã thiết kế nhiều công trình trên thế giới, còn Zumthor đang thực hiện một kế hoạch dài hạn cho Bảo tàng Mỹ thuật Quận Los Angeles. Tương tự như vậy, Souto de Moura chủ yếu thiết kế các công trình tại Bồ Đào Nha mặc dù công trình Nhà Serpentine tại Vườn Kensington, London mà ông đồng thiết kế năm 2005 cũng được quốc tế đánh giá cao.

Cũng phải nói thêm rằng giải thưởng năm nay đã gợi nhớ tới giải Pritzker năm 2006, khi người chiến thắng là kiến trúc sư người Brazil Paulo Mendes da Rocha, người đã nhiều năm làm việc dưới cái bóng của kiến trúc sư nổi tiếng nhất Brazil Oscar Niemeyer. Tương tự như vậy, Souto de Moura cũng thường chỉ được nhắc đến bên cạnh kiến trúc sư vĩ đại người Bồ Đào Nha Alvaro Siza, người giành giải Pritzker năm 1992. Souto de Moura đã làm việc trong văn phòng thiết kế của Siza từ năm 1975 đến 1979, và hai người đã hợp tác trong dự án nhà triển lãm của Bồ Đào Nha trong hội chợ thế giới World Expo 2000 tổ chức ở Hanover, Đức. Cũng như Siza, Souto de Moura làm việc ở Porto, thành phố lớn thứ hai của Bồ Đào Nha và thường được mô tả như một kiến trúc sư theo phong cách Tân Miesian, lấy theo tên kiến trúc sư trụ cột của kiến trúc hiện đại Ludwig Mies van der Rohe. Tuy vậy các công trình nổi bật của Souto de Moura không được thực hiện với kính và thép như phong cách của Mies, thay vào đó ông sử dụng bê tông, đá, gạch, đồng và gỗ và nhiều mảng màu sáng.

Biệt thự tại Bom Jesus (1994)

Sân vận động thành phố Braga (2003)

Bảo tàng Paula Rego (2009)

Tòa nhà văn phòng Burgo (2007)

Phần lớn các công trình được đánh giá cao của Souto de Moura được thực hiện ở miền Bắc Bồ Đào Nha, đó là những ngôi nhà mang phong cách tối giản – vạm vỡ, nằm sát đất và tỉ mỉ về chi tiết sao cho hình khối được lồng vào cảnh quan và không gian chỉ được gợi mở từ bên trong. Souto de Moura có lẽ được biết tới nhiều nhất qua công trình Sân vận động thành phố Braga, vốn được xây dựng dựa trực tiếp vào một mỏ đá và sử dụng một cặp mái được treo cực kì ấn tượng phía bên trên khán đài. Là một trong 10 sân thi đấu phục vụ Giải vô địch bóng đá châu Âu Euro 2004 được tổ chức ở Bồ Đào Nha, Sân vận động thành phố Braga là công trình duy nhất thoát ra khỏi hình dáng của một sân vận động thông thường và phong cách tối giản của nó đã khiến nhiều người phải kinh ngạc.

Sau Sân vận động thành phố Braga, Souto de Moura bắt đầu hướng tới các công trình công cộng như Tòa nhà văn phòng Burgo ở Porto, hay Bảo tàng lịch sử Paula Rego ở Cascais. Được hoàn thành năm 2009, Bảo tàng Paula Rego đã đem lại cho Souto de Moura những lời ca ngợi mới. Công trình được phủ bởi một lớp vỏ bê tông màu hồng không có cửa sổ, gợi nhớ tới ngôi nhà bê tông với phong cách khỏe mạnh mà ông đã thiết kế ở Bom Jesus, Bồ Đào Nha năm 1994.

Trong bối cảnh Bồ Đào Nha hiện nay, khi nguy cơ khủng hoảng tài chính đang hiển hiện sau khi Chính phủ phải giải tán, và sự thất vọng đang hiện diện ngày một nhiều trong dân chúng, thì giải Pritzker cho Souto de Moura năm nay là một vinh dự rất lớn cho ngành kiến trúc Bồ Đồ Nha, là một liều thuốc về tinh thần cho cả quốc gia này.