Thế giới giấy dó trong tác phẩm Lê Hiền Minh

Bước vào không gian triển lãm sắp đặt của nữ họa sĩ trẻ Lê Hiền Minh tại Viet Art Centre trong những ngày đầu tháng 5 vừa qua, người xem như lạc vào thế giới diệu kì của giấy dó. Chỉ sử dụng duy nhất một chất liệu song triển lãm không hề tạo cảm giác đơn điệu, cũ mòn, trái lại 6 tác phẩm lần này đã đưa người xem đến những ngạc nhiên, thú vị về những khả năng không ngờ của chất liệu giấy dân gian này và về sức sáng tạo không ngừng của người nghệ sĩ.

Giấy dó, chất liệu quen thuộc gắn liền với hội họa dân gian, với tranh Đông Hồ, vậy mà qua bàn tay khéo léo của người nghệ sĩ đã trở thành những vật phẩm mang chứa ý tưởng nội dung độc đáo. Chất giấy mỏng manh, đơn giản, xốp nhẹ ấy khi kết hợp với vài phụ liệu đơn giản như bột màu, sơn điều, dây chỉ, dây dù lại trở thành những sáng tạo thú vị. Đơn giản vậy mới thấy rõ được những tưởng tượng phong phú, những sáng tạo tài tình, những tìm tòi miệt mài của người nghệ sĩ. Khi là những đám mây mềm mại với đủ hình thù, khi lại cứng như đồng, như đá của những di tích, phế phẩm khi lại quằn quại trong nỗi đau thể xác, khi là những hồng cầu tiểu cầu đỏ bị tổn thương.
 

Lê Hiền Minh đến với giấy dó hết sức tình cờ. Đầu tiên do giấy dó nhẹ, mang tính dân tộc, truyền thống thường được chị đem theo làm quà cho những người bạn bên Mỹ. Giấy dó khi cần có thể thay thế bằng các giấy bản, giấy thô ráp khác, dễ tìm, dễ kiếm. Một đặc điểm nổi bật của giấy dó là dù để ngoài mưa, ngoài nắng giấy vẫn giữ được độ bền và có thể khắc phục được. Dần dần, sự mỏng manh, đơn giản nhưng khó đoán, khó kiểm soát của giấy dó đã không ngừng thách thức chị khám phá nhiều phương cách làm việc khác nhau. Càng làm, chị càng say mê với giấy dó, và hệ quả là có được 6 tác phẩm của 4 năm cần mẫn sáng tạo. “Với tôi, thiên nhiên là người đồng sáng tạo”, Lê Hiền Minh tâm sự: “Tôi thường hình thành ý tưởng từ thiên nhiên, kiên nhẫn, tĩnh lặng làm ra sản phẩm. Tôi đem chúng ra ngoài trời phơi sương, gió, nắng, mưa. Lúc này sự tác động của thiên nhiên sẽ chỉ dẫn tôi đi bước tiếp theo trên con đường sáng tạo. Qua tác phẩm, tôi hình thành thế giới của chính mình”. Thế giới của Minh là thế giới của những sự ám ảnh. Ám ảnh trong những phế tích hoang tàn của một thời quá khứ thể hiện qua những mảnh giấy làm thành những mảnh đồng, sắt vỡ vụn, biến dạng. Ám ảnh trong nỗi sợ hãi về đại dịch sars với những virus đang ăn mòn dần cơ thể người nhiễm bệnh nên Minh vo viên những viên giấy thành những hồng cầu, tiểu cầu của con người. Ám ảnh về nỗi đau của người bạn thân, quằn quại, co quắp như con sâu đo khiến Minh vặn xoắn giấy như những sợi dây thừng dính liền với nhau tạo cho người xem cảm giác hiểu sâu sắc hơn về nỗi đau.  
 

6 tác phẩm đều chung một cái tên “Không đề”. Lê Hiền Minh bộc bạch: “Không đề là những cảm xúc và trải nghiệm về cuộc sống của riêng bản thân tôi. Mỗi tác phẩm của tôi là một cánh cửa mở cho người xem. Tôi không muốn áp đặt cảm xúc của mình lên họ. Hơn nữa, cảm xúc và cảm nhận ở mỗi người cũng rất khác nhau. Không đề với người này nó gợi lên những suy tư, trăn trở về thiên nhiên, về cuộc sống, nhưng ở người khác lại là những thái độ ứng xử, những ám ảnh, những tàn dư”. Còn với nữ họa sĩ trẻ 27 tuổi – Lê Hiền Minh, thì Không đề là một ẩn số trong quá trình “đi tìm – nhận ra cái tôi”, đúng như Eva Hesse từng nói: “Tất cả tôi muốn là đi tìm chính quang cảnh của mình, thế giới của chính tôi… yên bình hay hỗn loạn, nhưng tôi muốn nó là của tôi. Tôi cảm nhận rất mạnh mẽ rằng một nghệ thuật duy nhất là nghệ thuật của cái tôi người nghệ sĩ”.

Lê Hiền Minh sinh năm 1979 tại Hà Nội.
1998 – 2001: Học chuyên khoa sơn mài tại trường đại học Mỹ Thuật Tp HCM
2002 – 2004: Học chuyên khoa hội họa Học viện Mỹ thuật Cincinnati (Mỹ)
Một số triển lãm tiêu biểu:
– Không đề (triển lãm cá nhân), Gallery Mai, tp HCM, 2003
Triển lãm nhóm:
– Tình trạng lấp lửng, Gallery Warsaw Project Space, Cincinnati, USA
– Tiếng nói hội họa hiện đại Việt Nam, Deutsche Telekom Tagungshotel, Stuttgart, Đức
– Bước qua ngưỡng cửa, Gallery Chidlaw, Học viện Mỹ thuật Cincinnati, USA

Thúy Hằng

Tác giả

(Visited 2 times, 1 visits today)