Hoài bão lớn của thế hệ thanh niên mới

Cần khẳng định rằng, mọi thành công đều phải xuất phát từ một hoài bão lớn. Vậy thì hoài bão như thế nào là lớn, nhất là trong bối cảnh mà Tổ quốc Việt Nam chúng ta đang hội nhập ngày càng sâu rộng với khu vực – một cộng đồng ASEAN thống nhất trong đa dạng – với thế giới – một thế giới toàn cầu hóa với quá nhiều biến động mau chóng và phức tạp? Đây là một giai đoạn rất đặc biệt của nhân loại, giai đoạn có tính bản lề của sự phát triển văn minh toàn nhân loại, nó không giống bất cứ một giai đoạn nào khác trong lịch sử thế giới và lịch sử dân tộc. Tổ quốc Việt Nam chúng ta hơn lúc nào hết đang đứng trước những thách thức to lớn và toàn diện đối với sức mạnh kinh tế, những đe doạ cứng về an ninh và toàn vẹn lãnh thổ, đe dọa mềm về bản sắc văn hóa và tinh thần tự chủ dân tộc. Xây hoài bão lớn cho thanh niên cũng chính là xây hoài bão lớn cho tổ quốc Việt Nam, một cách nghiêm túc, toàn diện và khẩn trương nhất.

Theo tôi, hoài bão lớn nêu trên là hoài bão được xây dựng trên 5 yếu tố sau:

Thứ nhất, hoài bão lớn phải được xây dựng trên tinh thần độc lập và chủ động cao của thanh niên. Tự ngàn xưa đến nay, rời khỏi tuổi thơ và sự bao bọc của gia đình, tuổi thanh niên là tuổi của lập thân, lập nghiệp. Khổng Tử có nói: “Tam thập nhi lập”, vào lứa tuổi 30 là phải tự lập được. Nhưng thời đại ngày nay yêu cầu còn cao hơn thế. Hãy nhìn ra thế giới, trên tất cả mọi lĩnh vực, thời gian để một cá nhân thành công và đạt đến đỉnh vinh quang không còn là tuổi 40 hay 50 như trước đây nữa, có quá nhiều hình mẫu đạt được thành công trước tuổi 30, sự ổn định sự nghiệp có thể đạt được ngay trước tuổi 25. Justin Bieber được đề cử giải Grammy và đoạt hàng loạt giải thưởng âm nhạc danh giá khi mới 16 tuổi; Mark Zuckerberg, chưa tới 30 tuổi đã trở thành một trong những tỷ phú giàu có và ảnh hưởng nhất thế giới. Đó là một trong số rất nhiều gương điển hình thể hiện tốc độ thành đạt ngày càng nhanh trong xã hội của giới trẻ trên toàn cầu. 

Còn ở Việt Nam chúng ta, mỗi bạn trẻ hãy tự vấn bản thân mình có ý thức được, và có dám thành công trước tuổi 25, thành đạt vào tuổi 30? Ai đã bỏ lỡ tuổi xuân, ai vẫn còn “ăn bám”, chưa tự lập được? Ở đây, tôi không muốn thanh niên chúng ta vội vàng, nhưng phải biết trân trọng thời gian và tự đặt ra yêu cầu rất cao cho bản thân mình. Dù rằng sự thành công của thanh niên cần rất nhiều sự hỗ trợ của gia đình và xã hội, nhưng trước khi cần đến những điều đó, bản thân thanh niên phải độc lập và chủ động. Điều đó tạo nên khí phách và trí tuệ, thiếu nó mọi sự giúp đỡ, hỗ trợ đều trở nên vô nghĩa và lãng phí. Thanh niên phải có một ý thức cạnh tranh toàn cầu mạnh mẽ của lòng tự trọng và danh dự cao của cá nhân, và đồng thời, đó cũng chính là ý thức sống còn cho vong hưng, vinh nhục của tổ quốc.

Thứ hai, hoài bão lớn phải thực tiễn và thiết thực, phải hướng đến việc tạo ra giá trị lớn lao và bền vững. Mọi hoài bão đều phải hướng đến thành tựu vật chất. Không chỉ trong thế giới toàn cầu hóa hiện nay, mà cả trong lịch sử, về bản chất, kinh tế luôn đóng vai trò trung tâm cho thành công của mỗi cá nhân cũng như sức mạnh của mỗi quốc gia. Mọi thành công đều được biều hiện bằng thành công kinh tế và từ sức mạnh kinh tế mà chuyển hóa thành các sức mạnh khác, gồm cả quyền lực cứng và quyền lực mềm. Một xu hướng lớn nữa trên thế giới là việc quyền lực mềm (văn hóa, tư tưởng) đang ngày càng trở nên có ưu thế và tính hiệu lực hơn quyền lực cứng (sức mạnh quân sự). Nói cụ thể hơn, hoài bão của thành niên Việt Nam cần hướng đến việc mang lại giá trị kinh tế cao cho bản thân và xã hội, đồng thời cũng phải có ở đó giá trị văn hóa, giá trị môi trường một cách hài hòa và cân bằng. Do vậy, thanh niên Việt Nam phải có cho mình một tinh thần doanh nhân, điều mà văn hóa Việt Nam xưa nay rất thiếu và yếu; và tinh thần doanh nhân đó phải được đặt trong tầm nhìn về một nền kinh tế mới – kinh tế xanh, kinh tế tri thức, kinh tế sáng tạo; phải được ưu tiên cho phương pháp mới của quyền lực mềm và quyền lực thông minh.   

Thứ ba, hoài bão lớn là đặt trong ý thức cao độ về quyền lợi và trách nhiệm của thanh niên với tổ quốc Việt Nam. Tổ quốc được cấu thành nên bởi hai yếu tố, tổ tiên – là cội nguồn chung của dân tộc Việt Nam, những người mang trong mình dòng máu Lạc Hồng trên toàn thế giới, là nền văn hóa Việt có nền tảng hơn 6 ngàn năm; quốc gia, là đất nước Việt Nam xinh đẹp hình chữ S, trải qua hơn ba ngàn năm văn hiến với bao mồ hôi và xương máu của cha ông đã cống hiến để chúng ta có được non sông gấm vóc như ngày hôm nay. Thế hệ trẻ luôn có trách nhiệm đoàn kết bảo vệ và phát triển tổ quốc Việt Nam, sánh vai với các dân tộc vĩ đại nhất, với những quốc gia hùng mạnh nhất trên thế giới. Đồng thời, đó cũng là quyền lợi được thừa hưởng những di sản văn hóa của dân tộc, những lợi thế cạnh tranh của quốc gia, được sự nâng đỡ của gia đình, sự ủng hộ của xã hội, tạo điều kiện và cơ chế của Nhà nước và các đoàn thể để thanh niên có thể thành công. Tinh thần dân tộc, ý thức quốc gia chính là sức mạnh to lớn nhất của thanh niên Việt Nam. Mọi di sản của cha ông để lại từ tinh thần đến vật chất, là văn hóa hay lãnh thổ, chúng ta đều phải bảo vệ bằng mọi giá, đồng thời phải mở biên, phục hưng, làm thăng hoa những di sản đó lên một cách tối đa. Khởi nghiệp để kiến quốc, kiến quốc phải khởi nghiệp chính là vì lẽ đó.

Đồng thời, và không kém phần quan trọng chính là ý thức về sức mạnh và trách nhiệm của Việt Nam trong cộng đồng ASEAN. Với việc cộng đồng kinh tế ASEAN sẽ trở thành hiện thực vào năm 2015 tới đây, 25 triệu thanh niên Việt Nam không chỉ thuộc cộng đồng hơn 90 triệu dân nước ta mà còn thuộc cộng đồng chung hơn 600 triệu công dân ASEAN. Chúng ta đã chuẩn bị tâm thế gì cho một mái nhà chung ASEAN đã rất gần kề? Thanh niên chúng ta đã sẵng sàng làm một công dân Việt Nam độc lập, một công dân ASEAN hội nhập và một công dân toàn cầu tiến bộ hay chưa?  

Thứ tư, hoài bão lớn là phải được nuôi đưỡng bằng những niềm đam mê lớn. Đam mê là điều kiện cần cho sáng tạo, mà sáng tạo lại chính là điều kiện cần cho thành công. Thanh niên là lứa tuổi của những đam mê bùng cháy; đó có thể là tình yêu đôi lứa, là thể thao, là nghệ thuật, giải trí,… Thanh niên có quyền đam mê, nhưng không được để các nềm đam mê đó trở thành mục đích sống của mình, để mình trở nên lạc lối, thậm chí  trở thành nô lệ cho chính cái gọi là đam mê đó. Đừng để mọi người nhìn vào những hiện tượng như yêu đương bất chập hậu quả, fan cuồng, lối sống thời ơ và hưởng thụ, bạo lực và tội phạm,… mà mất đi niềm tin vào giới trẻ. Chúng ta phải biết sử dụng những niềm đam mê đó cho những mục tiêu lớn lao và nhiều ý nghĩa. Mỗi thanh niên là một nghệ sỹ, là một người tràn đầy năng lượng, đam mê và tinh thần sáng tạo.

Thứ năm, hoài bão lớn được xác lập bằng ý chí kiên định, tính kỷ luật cao độ và lòng quả cảm mạnh mẽ. Có biết bao nhiêu thử thách chờ đợi thanh niên trên chặng được hiện thực hóa hoài bão lớn của mình cùng thế hệ mình. Bởi vậy, thanh niên Việt Nam cần có cho mình một tinh thần chiến binh thường trực, sẵng sàng chiến đầu và chấp nhận hi sinh cho hoài bão lớn của cá nhân mình và tổ quốc Việt Nam. Tinh thần đó bên trong thì tạo ra sự đoàn kết, tạo ra hiệu quả làm việc cho nhóm, cho tổ chức; bên ngoài thì tạo ra sự nể sợ cho mọi đối thủ. Hãy dùng tinh thần chiến binh đó vào cuộc chiến kinh tế, vào việc tạo ra quyền lực mềm của Việt Nam phục vụ hòa bình và thịnh vượng của khu vực và thế giới. 

Hoài bão lớn của mỗi cá nhân là một nhóm lửa nhỏ trong lòng tổ quốc Việt Nam. Khi mà chúng ta biết giữ gì cho mình, che chở và chia sẻ nó cho đồng bào ta. Người có lửa truyền cho người chưa có, người có nhiều chuyền cho người có ít. Ngọn lửa đó sẽ không mất đi, nó sẽ cùng cộng hưởng và thăng hoa để làm cho tổ quốc Việt Nam hùng mạnh, phồn thịnh và ảnh hưởng bằng toàn thế giới bằng quyền lực mềm của mình; để ai ai mang trong mình dòng máu Lạc Hồng cũng có thể tự hào và được sự ngưỡng mộ của bạn bè năm châu khi: “Tôi là người Việt Nam!” Hoài bão lớn của thanh niên chính là một mùa xuân mới đang về trên quê hương Việt Nam, một mùa xuân mới đang về trong hồn thiêng của tổ quốc Việt Nam.

Tôi tin rằng, khi chúng ta cùng nhau, không gì là không thể!