Bảo vệ sự đa dạng loài thụ phấn để đảm bảo chức năng của các hệ sinh thái

Các loài thụ phấn là những loài giúp vận chuyển phấn hoa từ vị trí này sang vị trí khác trong quá trình sinh sản của thực vật. Thụ phấn là một vấn đề quan trọng với cuộc sống của chúng ta và để các hệ sinh thái sống sót. Thụ phấn thường diễn ra với 85% cây hoang dại và khoảng hơn 70% cây trồng để giúp chúng sản sinh. Tuy nhiên, sự đa dạng của các loài thụ phấn đang suy giảm do biến đổi khí hậu, mất mát nơi sinh sống và sự mở rộng các diện tích canh tác.

Maddi Artamendi, một nhà nghiên cứu tại UPV/EHU, giải thích “trong phần lớn các nghiên cứu về vấn đề này khắp thế giới, chúng tôi đã phát hiện ra cây cối sẽ không đậu quả nếu như không có các loài thụ phấn. Các nghiên cứu dạng này phần lớn được tập trung vào các loài cây trồng nhưng lại không đưa ra một bức tranh xác thực, do sự đa dạng của các loài thụ phấn đang trên đà suy giảm, đã thực sự giảm đi song lại không hoàn toàn biến mất. Điều đó có ngĩa là những loài cây trong tự nhiên cần được xem xét như các loài cây trồng. Chúng tôi muốn tiếp cận chủ đề này từ một tầm nhìn thực tế hơn”.

Một nghiên cứu do Maddi Artamendi, nhà nghiên cứu của Khoa Sinh học cây trồng và Sinh thái của UPV/EHU, và Ainhoa Magrach, giáo sư nghiên cứu Ikerbasque tại BC3, dẫn dắt đã được xuất bản trên tạp chí Nature Ecology & Evolution; cho thấy bảo vệ sự đa dạng các loài thụ phấn là điều thiết yếu không chỉ để bảo vệ tự nhiên mà còn đảm bảo sự bền vững của cácc hệ sinh thái. “Đó là một sự cần thiết để giảm thiểu các nhân tố làm giảm sự đa dạng loài thụ phấn”, họ cho biết.

Nghiên cứu cho thấy, việc giảm đi sự đa dạng của loài thụ phấn ảnh hưởng tiêu cực lên hiệu quả sinh sản của cây cối (theo nghĩa số lượng quả đậu, số lượng hạt và trọng lượng của quả) và nhiều thứ khác, “ảnh hưởng nhiều đến cây dại hơn là cây trồng”. Họ cũng thấy những loài tự thụ phấn cũng bị ảnh hưởng bởi việc mất mát đa dạng loài thụ phấn, “chứng tỏ là với cây cối việc trao đổi thụ phấn cũng rất cần thiết”, Artamendi giải thích.

Tuy nhiên, kết quả này cũng chứng tỏ các loài thụ phấn tự nhiên có vai trò lớn hơn trong hiệu quả sinh sản của cây cối hơn là các loài thụ phấn đã được thuần hóa (ong mật thường được phân loại như loài thụ phấn đã được thuần hóa). Vì vậy “sự suy giảm của sự đa dạng các loài thụ phấn tự nhiên có thể khuếch đại nhiều hơn sự hiệu quả sinh sản của cây cối”, các nhà nghiên cứu cho biết thêm.

Cụ thể, sự mất mát các loài thụ phấn không xương sống sâu sắc hơn sự mất mát của các loài thụ phấn có xương sống; sự mất mát của các loài thụ phấn về đêm cũng tác động lớn hơn với sự mất mát của các loài thụ phấn ban ngày và sự mất mát của các loài thụ phấn tự nhiên cũng tác động lớn hơn với sự mất mát của các loài đã được thuần hóa.

Đa phân tích 207 nghiên cứu được thực hiện khắp 46 quốc gia  

Đa phân tích, một phương pháp thường được sử dụng như những công cụ thống kê để tổng hợp dữ liệu từ một lượng lớn các nghiên cứu mà một cách làm hiệu quả, đã được các nhà nghiên cứu sử dụng trong nghiên cứu này. Artamendi và Magrach đã thực hiện một đa phân tích nghiên cứu, không chỉ phân tích tổng số mất mát các loài thụ phấn: một đa phân tích 207 bài báo được thực hiện trên 46 quốc gia.

“Chúng tôi đã phân tích nghiên cứu được thực hiện trên khắp thế giới. Chúng tôi đã nghĩ rằng có sự đa dạng khác nhau về cây trồng do phụ thuộc vào khí hậu, ví dụ sự ảnh hưởng này lên cây này hoặc cây khác có thể khác nhau. Chúng tôi đã tính đến nhiều biến khác nhau vì vậy có thể so sánh nhiều công trình nghiên cứu và đó là cách chúng tôi có được một kết quả thực, có thể xác định được về số lượng”, Artamendi nói.

“Đa phân tích đem lại một cái nhìn toàn cầu”, các nhà nghiên cứu giải thích “để tìm ra ở những quốc gia và vùng khí hậu cũng như loài cây nào được tập trung nghiên cứu nhiều nhất. Và đó là cách bạn thấy khoảng trống xuất hiện ở nơi nào…”

Với tất cả những yếu tố đó, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra “Mọi loài thụ phấn đều có vai trò của mình, cả với cây trồng và cây dại. Chúng tôi không thể tập trung vào mỗi loài thụ phấn đã được thuần dưỡng được. Có nhiều loài thụ phấn và chúng tôi thấy tất cả đều có vai trò rất lớn đối với việc sinh sản của cây cối và lưu giữ sự đa dạng của cây cối. Chúng tôi không chỉ tập trung vào cây trồng và loài thụ phấn được thuần dưỡng: cái nhìn này đã giúp mở rộng vấn đề”.

Nghiên cứu này là một phần của luận văn do Maddi Artamendi của UPV/EHU thực hiện dưới sự hướng dẫn của giáo sư Ainhoa Magrach và Arantza Aldezabal.

Thanh Đức dịch từ University of the Basque Country

Nguồn: https://www.ehu.eus/en/web/campusa-magazine/home/-/asset_publisher/a7TL/content/pollinator-diversity-in-urgent-need-of-protection-to-ensure-ecosystems-function-properly?_com_liferay_asset_publisher_web_portlet_AssetPublisherPortlet_INSTANCE_a7TL_assetEntryId=61399190&_com_liferay_asset_publisher_web_portlet_AssetPublisherPortlet_INSTANCE_a7TL_redirect=https%3A%2F%2Fwww.ehu.eus%3A443%2Fen%2Fweb%2Fcampusa-magazine%2Fhome%3Fp_p_id%3Dcom_liferay_asset_publisher_web_portlet_AssetPublisherPortlet_INSTANCE_a7TL%26p_p_lifecycle%3D0%26p_p_state%3Dnormal%26p_p_mode%3Dview%26_com_liferay_asset_publisher_web_portlet_AssetPublisherPortlet_INSTANCE_a7TL_assetEntryId%3D61399190%26_com_liferay_asset_publisher_web_portlet_AssetPublisherPortlet_INSTANCE_a7TL_cur%3D0%26p_r_p_resetCur%3Dfalse