Hòa mình với thiên nhiên mang lại ý nghĩa cho cuộc sống

Trong một nghiên cứu đa phương pháp, các nhà nghiên cứu địa lý tại ĐH Turku, Phần Lan tìm hiểu vai trò của thiên nhiên đối với niềm hạnh phúc lâu dài và dựa trên giá trị của một người, hay còn gọi là hạnh phúc bản chất.

158 thanh thiếu niên độ tuổi 15-24 và người trên 60 tuổi đã trả lời khảo sát; 20 người tham gia vào khóa học viết sáng tạo được tổ chức sau đó. Tất cả người tham gia đều sống ở Turku – một thành phố cỡ trung ở miền duyên hải Tây Nam Phần Lan. Các nhà nghiên cứu sử dụng dữ liệu thu được để tìm hiểu về mối quan hệ giữa thiên nhiên và hạnh phúc.

“Chúng tôi muốn tìm hiểu xem làm thế nào thiên nhiên hỗ trợ con người tự chấp nhận mình, tìm ra mục đích sống, có các mối quan hệ tích cực, tính tự quyết, phát triển bản thân và năng lực tự chủ hành động. Đây chính là hạnh phúc xuất phát từ nội tâm và có thể xem như nó trái ngược với chủ nghĩa khoái lạc: trong khi chủ nghĩa khoái lạc tập trung vào những niềm vui phù du, thì chủ nghĩa hạnh phúc từ tâm đào sâu vào niềm hạnh phúc dài hơi và sâu sắc hơn”, nghiên cứu viên hậu tiến sĩ Joha Järekari tại ĐH Turku cho biết.

Khi so sánh phản hồi, nhóm nghiên cứu nhận thấy giữa hai nhóm tuổi có một số điểm khác biệt về cách trải nghiệm thiên nhiên và loại địa điểm, nhưng họ cũng có nhiều điểm tương đồng. Điểm chung là cảm nhận thiên nhiên không phán xét hay chỉ trích, điều này có tác động tích cực tới khả năng tự chấp nhận mình của người tham gia. Cảm giác kết nối và ý nghĩa mà nó mang lại cũng là điều quan trọng với hai nhóm tuổi. Môi trường tự nhiên giúp người tham gia kết nối với các giá trị của chính mình.

“Dành thời gian hoạt động trong tự nhiên khiến người tham gia nhận ra điều gì thực sự quan trọng trong cuộc sống. Điều này gia tăng tính tự quyết và năng lực tự chủ hành động, đem lại tác động tích cực đối với sự phát triển cá nhân. Người tham gia cho biết họ dễ dàng kết nối với bản thân, với người khác và với các loài khác hơn”, Järekari nói.

Đặc biệt, người trên 60 tuổi cảm thấy để củng cố kết nối giữa các thế hệ thì điều quan trọng là dành thời gian hoạt động ngoài tự nhiên với nhau. Ví dụ, với họ, điều quan trọng là tận hưởng thời gian bên con cháu ngoài tự nhiên, tránh xa các thiết bị công nghệ. 

Không chỉ vậy, yếu tố tâm linh cũng nổi bật ở nhóm lớn tuổi, chẳng hạn, họ đôi khi chia sẻ về cảm xúc bản thân là một phần của khối toàn thể lớn lao khi hòa mình với thiên nhiên. Trong những trường hợp này, trọng tâm của họ chuyển từ bản thân ra thế giới bên ngoài, qua đó nâng cao khả năng tự chấp nhận mình.

Với thanh thiếu niên, thiên nhiên là nơi để tĩnh lặng, cả về mặt tinh thần lẫn thân thể. Ở đó, họ được là chính mình và tự do bộc lộ cảm xúc. Thanh thiếu niên cũng thấy thoải mái với người khác hơn trong thiên nhiên, nơi họ có thể chỉ ngồi im cũng được.

Cảm giác vĩnh cửu và liên tục từ thiên nhiên còn là niềm an ủi con người. Tuy nhiên, những ảnh hưởng rõ rệt của cuộc khủng hoảng sinh thái với môi trường đã làm suy giảm cảm giác này. Điều này khiến người trẻ cảm thấy xấu hổ khi nhận thức mình là một phần của vấn đề do là con người, điều này lại thách thức khả năng tự chấp nhận của họ.

Cả hai nhóm tuổi đều lo ngại về tương lai. Khả năng mất đi những địa điểm tự nhiên quan trọng cũng gây tác động tiêu cực với ý thức về mục đích sống của người tham gia.

Từ nghiên cứu, ta thấy rằng thiên nhiên có tác động sâu sắc với hạnh phúc của con người, chứ không chỉ giải tỏa căng thẳng hoặc đem lại tâm trạng tích cực. Kết nối với thiên nhiên có tầm quan trọng với bản sắc cốt lõi của con người, và thường củng cố cuộc sống của chúng ta theo những cách mà ta khó lòng có được, trừ khi dành nhiều thời gian đào sâu vấn đề.

Chúng ta cần khuyến khích việc thảo luận công khai về ý nghĩa của thiên nhiên đối với con người, đưa vấn đề này vào xem xét trong quá trình hoạch định đô thị để tăng cường hạnh phúc của người dân.□

Phương Anh lược dịch

Nguồn: https://www.utu.fi/en/news/press-release/nature-experiences-bring-depth-and-meaning-to-life

Bài đăng Tia Sáng số 17/2025