Kết hợp vaccine Covid-19 để kích hoạt phản ứng miễn dịch
Kết quả sơ bộ từ một thử nghiệm trên 600 người là bằng chứng đầu tiên cho thấy những lợi ích của việc kết hợp các loại vaccine khác nhau.
Các nhà khoa học đang tiến hành một nghiên cứu ở Tây Ban Nha đã phát hiện ra việc tiêm phòng cho người bằng cả hai vaccine Oxford – AstraZeneca và Pfizer – BioNTech COVID-19 tạo ra phản ứng miễn dịch có hiệu lực chống lại virus SARS-CoV-2. Kết quả sơ bộ từ cuộc thử nghiệm trên 600 người – được công bố trong một buổi thuyết trình trực tuyến vào ngày 18 tháng 5 1– là kết quả đầu tiên cho thấy lợi ích của việc kết hợp xen kẽ các loại vaccine Coronavirus khác nhau. Một thử nghiệm ở Vương quốc Anh về một chiến lược tương tự đã báo cáo dữ liệu an toàn vào đầu tháng năm, và dự kiến sẽ sớm cung cấp thêm các phát hiện về phản ứng miễn dịch 2.
Vì lo ngại về tính an toàn, một số quốc gia châu Âu đã khuyến cáo một số hoặc tất cả những người đã được tiêm liều vaccine đầu tiên do Đại học Oxford, Vương quốc Anh và AstraZeneca ở Cambridge, Vương quốc Anh phát triển, nên tiêm vaccine khác cho liều thứ hai. Các nhà nghiên cứu hy vọng rằng các phác đồ tiêm chủng vaccine COVID-19 kết hợp như vậy sẽ kích hoạt các phản ứng miễn dịch mạnh hơn, nhanh hơn so với hai liều của một vaccine đơn lẻ, đồng thời đơn giản hóa nỗ lực tiêm chủng cho các quốc gia đang đối mặt với nguồn cung vaccine biến động.
“Có vẻ như vaccine Pfizer đã tăng cường phản ứng kháng thể đáng kể trong vaccine AstraZeneca một liều”. Zhou Xing, một nhà miễn dịch học tại Đại học McMaster ở Hamilton, Canada cho biết đây là một tin tuyệt vời.
Liều thứ nhất khởi đầu và liều thứ hai tăng cường
Bắt đầu từ tháng 4, thử nghiệm CombivacS ở Tây Ban Nha thu hút 663 người đã nhận được liều đầu tiên của vaccine Oxford – AstraZeneca, sử dụng một loại adenovirus vô hại từ tinh tinh để cung cấp hướng dẫn cho các tế bào tạo ra một protein SARS-CoV-2. Hai phần ba số người tham gia được chọn ngẫu nhiên để nhận vaccine dựa trên mRNA do Pfizer, có trụ sở tại thành phố New York và BioNTech, ở Mainz, Đức, sản xuất ít nhất tám tuần sau liều đầu tiên của họ. Một nhóm đối chứng gồm 232 người vẫn chưa được tiêm liều thứ hai tăng cường. Nghiên cứu do Viện Y tế Carlos III ở Madrid thực hiện.
Magdalena Campins, một nhà điều tra trong nghiên cứu CombivacS tại Bệnh viện Đại học Vall d’Hebron ở Barcelona, Tây Ban Nha, cho biết , liều thứ hai tăng cường Pfizer – BioNTech dường như làm “rung chuyển” hệ thống miễn dịch của những người tham gia dùng liều Oxford – AstraZeneca. Sau liều thứ hai này, những người tham gia bắt đầu tạo ra lượng kháng thể cao hơn nhiều so với trước đây, và những kháng thể này có thể nhận ra và bất hoạt SARS-CoV-2 trong các thử nghiệm trong phòng thí nghiệm. Những người tham gia đối chứng, là người không được tiêm phòng nhắc lại liều thứ hai, không có sự thay đổi về mức độ kháng thể.
Đó là điều mà các nhà nghiên cứu hy vọng và mong đợi từ việc pha trộn các loại vaccine khác nhau, một chiến lược được gọi là liều thứ nhất khởi đầu và liều thứ hai tăng cường khác nhau, đã được triển khai cho vaccine chống lại các bệnh khác, như Ebola. Dan Barouch, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Virus và vaccine tại Trung tâm Y tế Beth Israel Deaconess ở Boston, Massachusetts, cho biết: “Những phản hồi này có vẻ đầy hứa hẹn và cho thấy tiềm năng của các phác đồ liều thứ nhất-liều thứ hai khác nhau”.
Xing cho biết phản ứng kháng thể đối với sự tăng cường Pfizer dường như thậm chí còn mạnh hơn phản ứng mà hầu hết mọi người tạo ra sau khi tiêm hai liều vaccine Oxford-AstraZeneca, theo dữ liệu thử nghiệm trước đó. Nhưng không rõ những phản ứng đó như thế nào so với những phản ứng được thấy ở những người nhận hai liều vaccine mRNA như Pfizer – BioNTech’s, có xu hướng kích hoạt phản ứng kháng thể đặc biệt mạnh sau liều thứ hai.
Daniel Altmann, nhà nghiên cứu miễn dịch học tại Đại học Imperial, London, cho biết so sánh như vậy là so sánh “táo và cam”. Ông cho biết thêm, phản ứng miễn dịch mạnh với chiến lược kết hợp và xen kẽ là “hoàn toàn có thể dự đoán được từ miễn dịch học cơ bản”. Altmann cho biết việc tiêm cho mọi người liều đầu tiên và liều thứ hai các loại vaccine khác nhau có thể có ý nghĩa. Nhưng ông tự hỏi điều gì sẽ xảy ra nếu mọi người cần liều thứ ba để kéo dài khả năng miễn dịch hoặc bảo vệ chống lại các biến thể Coronavirus mới xuất hiện. Các liều lặp lại của vaccine dựa trên virus như vaccine Oxford-AstraZeneca có xu hướng ngày càng kém hiệu quả hơn, bởi vì hệ thống miễn dịch gắn kết phản ứng chống lại virus adenovirus. Ngược lại, vaccine RNA có xu hướng gây ra các tác dụng phụ mạnh hơn với liều lượng bổ sung. Altmann nói: “Tôi nghĩ rằng có một thế giới tiêm chủng mới dũng cảm được áp dụng vào tất cả những điều này.
Tuần trước, một nghiên cứu của Vương quốc Anh có tên Com-COV, phân tích sự kết hợp của hai loại vắc xin giống nhau, phát hiện ra rằng những người trong nhóm kết hợp vaccine có tỷ lệ các tác dụng phụ thông tường liên quan đến vaccine, chẳng hạn như sốt, cao hơn những người đã nhận được hai liều vaccine giống nhau. Trong thử nghiệm CombivacS ở Tây Ban Nha, các tác dụng phụ nhẹ là phổ biến và tương tự như những tác dụng phụ đã thấy trong phác đồ vaccine COVID-19 tiêu chuẩn. Không có gì được coi là nghiêm trọng.
Thùy Linh dịch
———
1. Borobia, A. M. et al. Preprint at SSRN https://ssrn.com/abstract=3854768 (2021).
2. Shaw, R. H. et al. Lancet https://doi.org/10.1016/S0140-6736(21)01115-6 (2021).
