Kevin Esvelt: “Sự cảnh báo CRISPR”
Kevin Esvelt là nhà sinh vật học tài năng mới nổi, đặt những vấn đề đạo đức về chỉnh sửa gien trước khi diễn ra các nghiên cứu thực nghiệm.
Chuyến đi đến quần đảo Galapagos ở tuổi lên 10 đã khuấy động khao khát của Kevin Esvelt cho việc chỉnh sửa lại quá trình tiến hóa. Khi đứng sững sờ trước những con cự đà, chim và sự đa dạng tuyệt đối của nơi truyền cảm hứng cho Charles Darwin, Esvelt đã thề nguyện phải hiểu rõ quá trình tiến hóa – và hoàn thiện nó. “Tôi đã muốn biết nhiều hơn về cách những sinh vật này tiến hóa. Và thẳng thắn thì, tôi muốn tự mình làm được nhiều hơn thế”, anh nhớ lại.
Hiện giờ, Esvelt vẫn là một nhà sinh học non trẻ. Gần một năm trước, sau khi khởi động phòng thí nghiệm của mình ở Phòng thí nghiệm Truyền thông, Viện Công nghệ Massachusetts, anh đã tạo nên danh tiếng như một trong những người tiên phong về một kĩ thuật gây tranh cãi được gọi là chỉnh sửa gen. Phương pháp của anh sử dụng kỹ thuật chỉnh sửa gien CRISPR-Cas9 để phá vỡ quá trình tiến hóa, buộc một gien phải lan nhanh chóng qua một quần thể. Nó có thể được sử dụng để tiêu diệt những bệnh do muỗi truyền như sốt rét hay tiêu diệt những loài xâm lấn nhưng cũng có thể đặt ra những phản ứng ngoài dự tính của chuỗi sinh thái, hoặc được sử dụng để tạo ra vũ khí sinh học.
Ý tưởng chỉnh sửa gien CRISPR đến với Esvelt khi anh đang chỉnh sửa enzyme Cas9 vào năm 2013. “Tôi đã có một ngày vui sướng ngây ngất: đây là thứ sẽ giúp chúng ta loại bỏ bệnh sốt rét”, Esvelt nói. “Và sau đó tôi đã nghĩ, “Chờ đã””.
Theo luồng suy nghĩ đó, Esvelt đã hành động để đảm bảo rằng những vấn đề đạo đức được đưa ra trước các nghiên cứu thực nghiệm. Lần đầu ông thăm dò vào năm 2014, kêu gọi một cuộc thảo luận công khai về chỉnh sửa gien thậm chí trước khi anh chứng minh rằng việc chỉnh sửa gien CRISPR–Cas9 có thể có kết quả. Kể từ đó, anh và các đồng nghiệp đã công bố làm cách nào việc chỉnh sửa gien có thể được tiến hành an toàn hơn, và chúng có thể bị đảo ngược như thế nào.
Năm 2016, cuộc vận động của anh đã bắt đầu cho kết quả. Các nhà nghiên cứu và những nhà hoạch định chính sách trên thế giới đã thảo luận về công nghệ này và một báo cáo từ Viện Hàn lâm Khoa học, Kĩ thuật và Y học quốc gia Hoa Kỳ đã đề xuất rằng có thể tiếp tục nghiên cứu kỹ thuật chỉnh sửa gien nhưng cần thận trọng. Omar Akbari, một nhà nghiên cứu về chỉnh sửa gien tại Đại học California, Riverside, tin rằng quá trình tiếp cận của Esvelt tập trung vào sự chú ý của công chúng – và thu hút hỗ trợ tài chính – về một công nghệ mới đúng thời điểm. “Tôi đánh giá cao điều đó ở Kevin. Một nhà khoa học không dễ gì làm được điều mà anh ấy đã làm”, ông nói.
Nhàn Vũ dịch
Nguồn: http://www.nature.com/news/nature-s-10-1.21157
