Không khí chúng ta hít thở sạch đến mức nào?

Không khí ở Nam Florida có thể không sạch như vẻ bề ngoài. “Hóa chất vĩnh cửu” - PFAS lơ lửng trong không khí nơi đây, tiềm ẩn nguy cơ gây hại cho sức khỏe.

Trong một nghiên cứu mới được công bố trên Journal of Hazardous Material, phó giáo sư hóa học và hóa sinh Natalia Soares Quinete và nghiên cứu sinh Maria Guerra de Navarro ở Viện Môi trường thuộc Đại học Quốc tế Florida phát hiện một số PFAS trong không khí ở Nam Florida bám vào các hạt mịn đến mức có thể đi sâu vào phổi và xâm nhập vào máu. Hiện nay người ta cũng đã tìm thấy PFAS trong nước, đất, thực phẩm và nhiều loại sản phẩm tiêu dùng khác.

Kết quả này cho thấy một mối đe dọa đã bị bỏ qua, khẳng định nhu cầu cấp thiết phải đầu tư nghiên cứu thêm và siết chặt các quy định. Theo các nhà nghiên cứu, một điều đáng ngạc nhiên là khu vực Nam Florida không có ống khói từ các nhà máy hay công nghiệp nặng, tuy nhiên, PFAS vẫn xuất hiện trong không khí nơi đây, với điều kiện khí hậu ấm áp và ẩm ướt khiến các hóa chất này dễ dàng di chuyển hơn. Mặc dù nồng độ PFAS được phát hiện ở đây tương đối nhỏ, các nhà nghiên cứu nhấn mạnh rằng chúng không hề vô hại.

“Thông qua dữ liệu đã thu thập, chúng tôi có thể xác định lượng PFAS xâm nhập vào đường hô hấp dưới và hệ tuần hoàn, cũng như mức độ tích tụ và gây bệnh”, Quinete nói. “Nam giới thường hít nhiều không khí hơn, có thể đối mặt với mức độ phơi nhiễm cao hơn”.

Hiện tại, các nguy cơ trước mắt có vẻ thấp, nhưng người ta vẫn chưa biết rõ tác động của việc phơi nhiễm PFAS này trong lâu dài. Guerra de Navarro nhấn mạnh dù Miami không có nguồn phát thải PFAS cụ thể, hóa chất này vẫn có thể di chuyển từ nơi khác đến không khí nơi đây. Tuy nhiên, sự hiện diện của chúng hầu như không được chú ý.

Nghiên cứu này góp phần lấp đầy khoảng trống về ô nhiễm PFAS trong khí quyển. Các tác giả cho biết cần phải tiến hành nghiên cứu thêm, vì riêng nồng độ PFAS được tìm thấy ở Florida không đủ để định hình các quy định trên toàn quốc. Thay vào đó, nghiên cứu của họ cung cấp một khuôn khổ cho các nghiên cứu trong tương lai và nhấn mạnh rằng vấn đề bắt nguồn từ những lựa chọn hàng ngày của chúng ta.

Nhiều loại PFAS mà các nhà nghiên cứu phát hiện – khoảng 30 loại – bắt nguồn từ các sản phẩm gia dụng thông thường như sản phẩm tẩy rửa và chăm sóc da, cũng như bao bì thực phẩm.

“Những gì chúng ta sử dụng hàng ngày có thể ảnh hưởng đến môi trường và sức khỏe của chúng ta”, Guerra de Navarro cho biết. “Một trong những giải pháp là chú ý đến những thứ chúng ta mua cũng như ảnh hưởng của những đồ dùng này đến môi trường xung quanh”.

Hiện nay, nhóm nghiên cứu của Quinete đang tìm hiểu vòng đời phức tạp của PFAS trong khí quyển – cách chúng phân hủy, biến đổi và tương tác thông qua các quá trình như oxy hóa và hình thành sol khí (aerosol). Bên cạnh nghiên cứu trước đây về PFAS trong nước thải, Guerra de Navarro cũng mở rộng sang nghiên cứu PFAS trong nước mưa – một con đường phát tán các hóa chất này.

“Chúng tôi sẽ tiếp tục hướng nghiên cứu này để mở rộng hiểu biết về PFAS”, Quinete nói. “Mục tiêu là có được bức tranh toàn cảnh về hoạt động của các hóa chất này”.

Trong bối cảnh vẫn còn nhiều câu hỏi về PFAS trong không khí chưa được giải đáp, kết quả nghiên cứu đánh dấu bước đầu tiên quan trọng trong việc tìm hiểu sự di chuyển của PFAS qua môi trường và những tác động tiềm ẩn của chúng đến sức khỏe con người.

Thanh Bình dịch từ Florida International University

Nguồn: https://news.fiu.edu/2025/how-clean-is-the-air-we-breathe