Loại thuốc cũ mang lại triển vọng mới trong việc điều trị bệnh thận phổ biến
Một nghiên cứu mới trên tạp chí Science Translational Medicine cho thấy, các loại thuốc đang có hiện nay có thể giúp điều trị một tình trạng nghiêm trọng - vốn có thể khiến thận đột ngột ngừng hoạt động.
Trong một nghiên cứu trên chuột, các nhà khoa học phát hiện ra rằng, những loại thuốc thường được sử dụng để điều trị tình trạng đau thắt ngực và cao huyết áp đã đem lại hiệu quả ngăn ngừa tổn thương lâu dài đối với thận và hệ thống tim mạch – những hậu quả do tổn thương thận cấp (AKI) gây ra.
Các chuyên gia hy vọng rằng phát hiện này sẽ mở đường cho những phương pháp điều trị AKI hiệu quả hơn – một căn bệnh phổ biến xảy ra với khoảng 20% số ca nhập viện cấp cứu ở Vương quốc Anh.
Theo tổ chức Kidney Care UK, mỗi năm ở Anh có 100.000 ca tử vong liên quan đến AKI – “tương đương 10 người mỗi giờ”. Căn bệnh này cũng tiêu tốn từ 434-620 triệu bảng mỗi năm, tương đương với khoảng 1% ngân sách hằng năm của Dịch vụ Y tế Quốc gia NHS. Đây là con số “nhiều hơn chi phí liên quan đến ung thư vú, ung thư phổi và ung thư da cộng lại”, Kidney Care UK nhấn mạnh.
AKI thường do các bệnh khác làm giảm lưu lượng máu đến thận hoặc do độc tính phát sinh từ một số loại thuốc gây ra.
Các bệnh nhân được chẩn đoán mắc AKI phải nhanh chóng được điều trị để tránh dẫn đến tử vong. Ngay cả khi thận đã phục hồi, AKI vẫn có thể để lại những tổn thương lâu dài đối với thận và hệ thống tim mạch.
Có 30% số những người sống sót sau một đợt mắc AKI bị bệnh thận mãn tính (CKD). 70% số người còn lại, dù phục hồi đầy đủ chức năng thận, vẫn có nguy cơ mắc bệnh thận mãn tính cao gấp khoảng 30 lần.
Trong quá trình tìm hiểu nguyên nhân, một nhóm nghiên cứu ở Đại học Edinburgh đã phát hiện ra, những bệnh nhân mắc AKI bị tăng nồng độ endothelin trong máu. Đây là một loại protein kích hoạt tình trạng viêm và khiến cho các mạch máu bị co lại. Ngay cả sau khi bệnh nhân đã phục hồi được một thời gian dài, nồng độ endothelin vẫn duy trì ở mức cao.
Sau khi phát hiện ra chuột mắc AKI cũng có sự gia tăng endothelin tương tự, các chuyên gia đã thử điều trị cho chúng bằng những loại thuốc ngăn chặn hệ thống endothelin. Loại thuốc này – thường được sử dụng để điều trị chứng đau thắt ngực và huyết áp cao – hoạt động bằng cách ngăn sự sản xuất endothelin hoặc dừng hoạt động của các thụ thể endothelin trong tế bào.
Sau đó, nhóm nghiên cứu đã theo dõi những con chuột này trong 4 tuần sau khi mắc AKI. Kết quả cho thấy, những con chuột được điều trị bằng thuốc ngăn chặn endothelin có huyết áp thấp hơn, ít viêm sưng hơn và giảm sẹo ở thận.
Đồng thời, mạch máu của chúng giãn ra nhiều hơn và chức năng thận cũng được cải thiện so với những con chuột không được điều trị.
“AKI là một tình trạng nguy hiểm, đặc biệt là với người già, và ngay cả khi đã phục hồi thì nó vẫn để lại những hậu quả lâu dài đối với sức khỏe người bệnh”, tiến sĩ Bean Dhaun – giảng viên lâm sàng cao cấp và là chuyên gia tư vấn danh dự về thận tại Trung tâm Khoa học Tim mạch của Đại học Edinburgh – cho biết. “Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy, việc ngăn chặn hệ thống endothelin giúp tránh được những tổn thương lâu dài của AKI trên chuột. Do những loại thuốc này đã có sẵn và đang được dùng cho người, chúng tôi hi vọng có thể nhanh chóng tiến hành các bước tiếp theo để xem liệu thuốc có hiệu quả tương tự trên các bệnh nhân không”.
Theo giáo sư James Leiper, Phó Giám đốc y tế của Quỹ Tim mạch Anh, “suy giảm chức năng thận do tổn thương thận cấp tính cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc và tử vong vì các bệnh tim và tuần hoàn. Do đó, việc tìm ra được cách giảm thiểu rủi ro trên rất quan trọng”.
“Nghiên cứu đầy hứa hẹn này cho thấy các loại thuốc đã phổ biến rộng rãi có thể giúp ngăn chặn hậu quả của tổn thương thận cấp tính trước khi nó gây ra tổn thương và các biến chứng nặng hơn. Mặc dù cần có thêm các nghiên cứu để chứng minh liệu phương pháp điều trị này có an toàn và hiệu quả đối với bệnh nhân hay không, tôi cho rằng kết quả ban đầu này vẫn là một bước đầu tiên rất đáng khích lệ.”
Mỹ Hạnh dịch
Nguồn:
Drug discovery offers potential treatment for common kidney disease
Potential Treatment for Acute Kidney Injury Following Drug Discovery
