Ngành công nghiệp ô tô trước áp lực đổi mới

Theo điều tra, năm 2012 đã có 800 công trình đổi mới sáng tạo – ít hơn 150 công trình so với năm 2011. Điều tra không chỉ đánh giá sự đổi mới sáng tạo về số lượng mà cả về chất lượng.

Những quy định của nhà nước, thí dụ như lượng tiêu thụ nhiên liệu bình quân của xe ô tô hay mức tối đa về chất thải độc hại cản trở hay kích thích ngành công nghiệp ô tô đổi mới, sáng tạo? California là minh chứng cho vế sau, chí ít là sự bùng nổ ô tô-hybrid và ô tô chạy điện, nếu đó được coi là thước đo.

 Đến năm 2024, California sẽ có ít nhất 100 cây xăng có cả trạm tiếp khí hydro. Ngay từ năm 2004 đã có kế hoạch về Hydro-Highway. Nhưng các tập đoàn dầu khí có nhiều trạm xăng nhất ở đây dọa sẽ khiếu kiện nếu như họ bị bắt buộc phải hiện đại hóa. Nay nhà nước hứa trợ cấp cho mỗi cây xăng đã cải tạo hai triệu đôla. Khoản tiền này lấy từ nguồn phí cấp giấy phép lưu hành ô tô.

Một sự kích thích bổ sung nữa là, nhiều tập đoàn dầu khí nay bắt đầu sản xuất khí hydro. Các hãng sản xuất ô tô như Toyota hay Honda cho hay, kể từ 2015 sẽ bán ra thị trường California xe ô tô-tế bào nhiên liệu.

Điều này làm cho hãng sản xuất ô tô duy nhất ở California là Tesla Motors chịu áp lực lớn. Ông Elon Musk, giám đốc của hãng này, tin rằng, loại ô tô chạy điện bằng bình ắc-quy có hiệu quả kinh tế hơn so với loại ô tô tế bào chất đốt. Đấy là chưa nói đến việc giá bình ắc-quy sẽ giảm khi được sản xuất với số lượng lớn.

Dù cuộc chạy đua này kết thúc như thế nào đi nữa thì California vẫn là người đi tiên phong. Tiểu bang đông dân nhất nước Mỹ từ những năm 1960 đến nay luôn đứng đầu về không khí trong lành – và do mật độ xe ô tô rất cao nên bang này có các quy định rất chặt chẽ về lượng khí thải đối với xe ô tô. Người dân ở California phải trả giá xăng cao thứ nhì ở Mỹ, chỉ sau Hawaii, song họ lại hoàn toàn ủng hộ quy chế chặt chẽ về lượng khí thải nhằm bảo vệ không khí trong lành.

Tuy vậy ô tô-Hybrid, nhất là loại xe Toyota Prius, sẽ không bao giờ có sự phát triển bùng nổ như vậy, nếu chúng không nhận được hỗ trợ mạnh mẽ về thuế. Nhưng không phải việc ô tô hybrid được hỗ trợ thuế hay tiêu thụ ít xăng hơn kích thích người mua. Điều kích thích mạnh mẽ nhất là tấm giấy mầu vàng mà người mua xe từ tháng 8.2005 có thể dán lên thanh ba-đờ-sốc ở đằng sau phía bên phải. Với dấu hiệu này, người lái xe được “độc diễn” trên làn đường chuyên chỉ dành cho xe buýt phục vụ người đi làm.

Liệu hai chục năm nữa, người lái ô tô có buộc phải thi lấy bằng lái nữa hay không? Google, Audi, Toyota và nhiều hãng khác đang đẩy mạnh nghiên cứu để người lái xe không còn phải điều khiển xe chạy nữa. Xu hướng hưởng ứng trong dân chúng về vấn đề này ngày càng tăng.

Từ cuối năm 2011 xuất hiện loại huy hiệu rất được ưa chuộng, nhờ nó thời gian đi lại đối với người đi làm ở thung lũng Silicon có thể rút ngắn đáng kể nếu họ xử dụng các loại xe ô tô chạy bằng khí lỏng, Hybrid với động cơ điện cũng như xe chỉ chạy hoàn tòn bằng động cơ điện. Tesla Motors không chỉ được hưởng lợi nhờ hỗ trợ thuế, mỗi model là 10.000 đôla mà còn nhờ tấm huy hiệu.

Liệu xe ô tô chạy điện hay chạy bằng tế bào nhiên liệu có thực sự hiệu quả kinh tế hay không? Liệu chúng có thực sự cứu được môi trường hay không? Có nghĩa là liệu sự đầu tư tiền thuế vào đây có trúng hay không, đây là những câu hỏi còn cần phải thảo luận. Nhưng có một sự thật không phải bàn cãi, đó là tất cả những hãng sản xuất ô tô danh tiếng giờ đây không chỉ có các phòng nghiên cứu về thiết kế mẫu mã mà đều có các ban nghiên cứu tại California, để theo kịp với xu hướng của thời đại. Và điều này diễn ra ở các các khâu nghiên cứu không liên quan gì đến động cơ điện. Thí dụ trong khâu nghiên cứu về xe ô tô thông minh, có thể thông qua Internet nạp các loại thông tin để từ năm 2020 xe có thể chạy tự động mà không cần sự hỗ trợ của người lái.

Điều này sẽ đến, dường như chắc chắn như vậy. Liệu xe đó sẽ nạp khí hydro hay nạp điện, điều này còn chưa chắc chắn. Nhưng nếu như ở đâu đó mà có sự lựa chọn, thì chắc chắn nơi đó là California.

Xuân Hoài dịch