Phát triển bền vững sản phẩm hồng Vành Khuyên
Hồng Vành Khuyên – loại hồng ngâm nổi tiếng của xứ Lạng, từ lâu đã trở thành niềm tự hào của người dân vùng biên giới phía Bắc. Với hương vị ngọt thanh, giòn thơm đặc trưng, sản phẩm này đã được công nhận đạt chuẩn OCOP 4 sao và được người tiêu dùng ưa chuộng. Hiện toàn tỉnh Lạng Sơn có gần 2.200 ha cây hồng, sản lượng hơn 11.000 tấn quả mỗi năm, trong đó riêng vùng trọng điểm Văn Lãng đạt xấp xỉ 10.000 tấn, mang lại giá trị kinh tế trên 115 tỷ đồng mỗi năm. Hồng Vành Khuyên vì thế đã trở thành cây trồng chủ lực giúp nhiều hộ dân thoát nghèo và nâng cao thu nhập.
Để hoàn thiện các quy trình kỹ thuật tổng hợp, tạo cơ sở khoa học cho việc mở rộng vùng trồng theo hướng an toàn và bền vững, Sở KH&CN tỉnh Lạng Sơn đã giao Viện Nghiên cứu Rau quả chủ trì đề tài “Nghiên cứu ứng dụng KH&CN nâng cao giá trị và phát triển bền vững sản phẩm hồng Vành Khuyên”.
Theo báo cáo của ThS. Đào Thị Liên – Chủ nhiệm đề tài, nhóm nghiên cứu đã tiến hành điều tra 100 hộ dân trồng hồng tại ba xã của huyện Văn Lãng (cũ), với tổng diện tích hơn 110 ha. Từ đó, 15 cây hồng Vành Khuyên ưu tú được tuyển chọn làm vật liệu nhân giống, hình thành nguồn giống chuẩn. Bằng phương pháp ghép nêm đoạn cành, nhóm đã nhân được 6.900 cây con giống khỏe mạnh, thích nghi tốt với điều kiện khí hậu Lạng Sơn.
Nhóm nghiên cứu xác định thời vụ ghép thích hợp nhất đối với cây hồng Vành Khuyên tại Lạng Sơn là vào tháng Một và tháng Hai, độ tuổi của cành ghép là 10–12 tuần. Đồng thời, nhóm hoàn thiện quy trình trồng và thâm canh, trong đó có các bước cắt tỉa tán cây theo dạng khai tâm (tạo tán hình chén giúp cây thông thoáng, đón ánh sáng đều); kết hợp phun phân bón lá HiBron 7-14, Siêu Kali và sử dụng chất giữ ẩm AMS-1 với lượng 120 gam/cây/năm.
Trên cơ sở kết quả nghiên cứu, nhóm đã xây dựng vườn cây mẹ 0,5 ha gồm 250 cây hồng Vành Khuyên tại xã Bắc Hùng, huyện Văn Lãng, nay là xã Na Sầm, tỉnh Lạng Sơn, làm nguồn giống chuẩn phục vụ sản xuất lâu dài. Cùng với đó, 12 ha mô hình trồng mới với 6.000 cây hồng Vành Khuyên được triển khai tại các xã Bắc Hùng, Tân Tác và Hồng Thái (nay là Na Sầm, Hoàng Văn Thụ và Văn Lãng). Các cây trồng mới có tỷ lệ sống cao (trên 80%), sinh trưởng khỏe, phát triển đồng đều.
Ngoài ra, mô hình thâm canh 12 ha (mật độ 400 cây/ha) được áp dụng tại xã Tân Mỹ (nay là Hoàng Văn Thụ), thực hiện đồng bộ các biện pháp kỹ thuật tổng hợp. Kết quả, cây hồng sinh trưởng tốt hơn rõ rệt, tỷ lệ nhiễm bệnh giảm, năng suất tăng hơn 10% so với canh tác theo tập quán cũ. Quả hồng có kích thước đồng đều, màu sắc đẹp, vị ngọt đậm và đáp ứng yêu cầu thị trường trong và ngoài tỉnh.
Nhóm cũng đã biên soạn bộ tài liệu hướng dẫn và tổ chức các lớp tập huấn “Kỹ thuật nhân giống và thâm canh hồng Vành Khuyên theo hướng an toàn, bền vững” cho hơn 100 hộ nông dân của các xã Tân Mỹ, Bắc Hùng, Hồng Thái. Qua đó, người dân được tiếp cận kỹ thuật mới, nâng cao nhận thức về sản xuất nông nghiệp an toàn, ứng dụng KH&CN trong từng khâu canh tác.
Thuyết Xuân
