Thí nghiệm về lá trà cho thấy rừng nhiệt đới có thể chống đỡ biến đổi khí hậu tốt hơn

Các nhà nghiên cứu trường đại học Bắc Arizona và Smithsonian đã tìm ra phương pháp mới để hiểu các khu rừng mưa nhiệt đới sẽ sống sót như thế nào trước tác động của biến đổi khí hậu – đó là làm trà bằng các loại lá từ cây sống dưới tán rừng mưa nhiệt đới.

Kết quả, được xuất bản trên JGR Biogeosciences, rất đáng khích lệ: các nhà nghiên cứu phát hiện ra là các cánh rừng nhiệt đới có thể ít nhạy cảm hơn với biến đổi khí hậu so với những gì người ta lo ngại.

“Các thí nghiệm như vậy sẽ giúp chúng ta cải thiện các mô hình dự đoán không chỉ cách các cánh rừng nhiệt đới sẽ phản hồi với một tương lai ấm lên mà còn với khí hậu trái đất trong tương lai – thậm chí ngay cả ở Arizona”, theo Ben Wiebe, nghiên cứu sinh ngành tin sinh thái tại NAU và tác giả thứ hai của nghiên cứu.

Cách đọc những lá trà

Nghiên cứu, do Chris Doughty, giáo sư tin sinh thái NAU, xây dựng trên công trình từng được công bố trên Nature về việc tìm thấy một số loại lá trong rừng nhiệt đới có thể chết do quá nóng trong điều kiện biến đổi khí hậu tương lai. Tình trạng chết hàng loạt trong rừng nhiệt đới có thể được gia tốc, nếu một cái lá chết thì nó sẽ gia nhiệt cho những lá cây ở xung quanh. Tuy nhiên, sau đó chưa có ai kiểm tra xem hiện tượng này sẽ xảy ra như thế nào nếu ở đỉnh tán cây trong một khu rừng nhiệt đới.

Để kiểm tra xem giả thuyết này, các nhà nghiên cứu đã thử cho các lá từ đỉnh vòm lá của các loài cây sống trong một khu rừng nhiệt đới ở Panama ngập trong nước sôi, ngay khi lá vẫn còn ở trên cây. Trong hợp tác với Viện nghiên cứu nhiệt đới Smithsonian, các nhà nghiên cứu sử dụng một cần cẩu để có thể tiếp cận với lá cây ở tán trên cùng của nhiều loài cây khác nhau. Việc ngâm lá vào nước sôi là một cách dễ dàng và nhanh chóng nhất để mô phỏng cái chết vì nhiệt trong một tương lai biến đổi khí hậu. Sau đó họ giám sát các lá xung quanh.

Theo thời gian, họ thấy những chiếc lá chết cũng đủ sức làm tăng nhiệt cho các lá cây gần đó nhưng ở mức thấp hơn dự đoán bởi vì khi chết đi, chúng trở nên sáng hơn. Lá chết sẽ không làm mát bằng việc hóa hơi nước nhưng chúng làm mát bằng việc phản xạ  năng lượng mặt trời nhiều hơn.

“Kết quả bất ngờ này là tin tốt bởi vì khi lá chết đi, chúng không đốt nóng các lá xung quanh nhiều như chúng ta nghĩ, vì vậy các cánh rừng nhiệt đới có thể sẽ ít nhạy cảm với biến đổi khí hậu hơn”, Doughty nói. “Mặc dù không phải là cách làm thông thường nhưng việc nhúng nước sôi này cho phép đọc thông tin trong những chiếc lá và mang chúng ta tới gần hơn hiểu biết về tương lai của những cánh rừng nhiệt đới”.

Ở đỉnh của vòm lá, các nhà nghiên cứu thấy những gì xảy ra nếu lá trở nên sẫm màu hơn. Trong nghiên cứu trước, họ phát hiện ra biến đổi khí hậu có thể khiến cho lá mỏng hơn, sẫm hơn. Nhóm đã kiểm tra điều này bằng cách cho lá ở đỉnh vòm sẫm hơn bằng than củi. Một chiếc lá sẫm hơn có thể làm tăng lượng nước bốc hơi để giữ được nhiệt độ của chúng khi chúng trở nên nóng hơn nhưng không rõ điều này đến như thế nào. Họ phát hiện ra, lá cây chủ yếu bốc hơi nước nhiều hơn nhưng điều này khác biệt so với những dự đoán của các mô hình về hệ thống trái đất. Sự khác biệt đơn giản này có thể dẫn đến những dự đoán về khí hậu tương lai sai khác.

“Việc nhúng lá trên đỉnh vòm rừng nhiệt đới vào nước sôi có vẻ ngớ ngẩn nhưng thực tế thì đã mang lại một số kết quả có thể giúp chúng ta hiểu được số phận trong tương lai của những thành trì carbon và đa dạng sinh học này”, Martijn Slot của Smithsonian nói.

Anh Vũ dịch từ ĐH Arizona

Nguồn: https://news.nau.edu/doughty-rainforests