Virus Corona có khả năng biến đổi để vô hiệu hóa vaccine hiện nay?

Một nghiên cứu mới về các biến thể SARS-CoV-2 ở Anh và Nam Phi dự đoán rằng, các vaccine hiện tại và một số kháng thể đơn dòng sẽ khó vô hiệu hóa các biến chủng mới làm tăng tỉ lệ tái nhiễm virus.

Ảnh minh họa: Antonio Rodriguez / stock.adobe.com
 
Nghiên cứu trên, được công bố trên tạp chí Nature vào ngày 8 tháng 3 năm 2021.
 
Ông David Ho – giám đốc của Trung tâm Nghiên cứu Aaron Diamond AIDS và Clyde’56 – tác giả chính của nghiên cứu cho biết, những dự đoán của nghiên cứu được đưa ra dựa trên những kết quả thử nghiệm đầu tiên với vaccine Novavax. Trước đó, vào ngày 28 tháng 1, Novavax đã báo cáo rằng loại vaccine này có hiệu quả lên tới gần 90% trong các thử nghiệm ở Anh, nhưng đối với các thử nghiệm ở Nam Phi, nơi hầu hết nhiễm biến thể B.1.351 của SARS-CoV-2, thì vaccine chỉ đạt hiệu quả 49.4%.
 
“Nghiên cứu của chúng tôi và dữ liệu thử nghiệm lâm sàng mới cho thấy virus đang biến đổi để “trốn” các loại vaccine cũng như liệu pháp của chúng tôi đối với gai virus (viral spike)”, ông David Ho và bà Helen Wu – Giáo sư Y khoa tại Đại Columbia cho biết.
 
“Nếu tình trạng lây lan rộng của virus vẫn tiếp diễn và có thêm nhiều dạng đột biến nghiêm trọng hơn, thì chúng ta buộc phải tiếp tục chạy đua với SARS-CoV-2, như cách đã làm đối với virus cúm trước đây”, Ho nói. “Chúng ta phải ngăn chặn sự lây lan của virus càng sớm càng tốt, bằng cách tăng gấp đôi các biện pháp giảm thiểu lây lan và tăng cường việc triển khai vaccine”. Ngăn chặn sự lây lan của virus sẽ ngăn chặn sự phát triển của các dạng đột biến mới.
 
Sau khi tiêm chủng, hệ thống miễn dịch sẽ phản ứng và tạo ra các kháng thể có thể vô hiệu hóa virus. Nhưng David Ho và nhóm nghiên cứu phát hiện ra rằng kháng thể trong mẫu máu lấy từ những người được tiêm vaccine Moderna hoặc Pfizer vô hiệu hóa hai biến thể, B.1.1.7, xuất hiện vào tháng 9 năm ngoái ở Anh, và B.1.351, xuất hiện ở Nam Phi vào cuối năm, kém hiệu quả hơn. Đối với biến thể ở Anh, hiệu quả vô hiệu hóa virus giảm khoảng 2 lần, còn với biến thể Nam Phi hiệu quả vô hiệu hóa giảm đến 6,5 – 8,5 lần.
 
“Dù hiệu quả của vaccine giảm 2 lần đối với biến chủng ở Anh, tuy nhiên nó ít có khả năng gây ra tác động tiêu cực bởi có hoạt động ‘nền’ của kháng thể còn sót lại”, David Ho nhận định, “và chúng tôi thấy điều đó đã được phản ánh trong kết quả nghiên cứu vaccine Novavax đạt hiệu quả 85,6% khi chống lại biến thể virus ở Anh.”
 
Tuy nhiên, dữ liệu từ nghiên cứu của David về hiệu quả của vaccine đối với biến thể Nam Phi cho thấy có sự suy giảm đáng kể.
 
Nghiên cứu mới đã không kiểm tra, giám định các biến thể gần đây được phát hiện ở Brazil (B.1.1.28), nhưng do dạng đột biến của các biến thể Brazil và Nam Phi giống nhau, ông David cho rằng biến thể virus ở Brazil sẽ hoạt động tương tự như biến thể Nam Phi.
 
Nghiên cứu cũng cho thấy một số kháng thể đơn dòng được sử dụng hiện nay để điều trị cho bệnh nhân COVID có thể không có tác dụng chống lại biến thể Nam Phi. Và dựa trên kết quả nghiên cứu huyết tương của những bệnh nhân COVID bị nhiễm trước đó trong đại dịch, biến thể B.1.351 từ Nam Phi có khả năng gây tái nhiễm.
 
Phân tích toàn diện về các biến thể
 
Nghiên cứu mới đã tiến hành phân tích sâu rộng về các đột biến trong hai biến thể SARS-CoV-2 so với các nghiên cứu tương tự khác gần đây.
 
Trong nghiên cứu này, các nhà khoa học đã tiến hành kiểm tra tất cả các đột biến trong protein gai của hai biến thể (Vaccine và phương pháp điều trị bằng kháng thể đơn dòng hoạt động bằng cách phát hiện ra protein gai của SARS-CoV-2).
 
Các nhà nghiên cứu đã tạo ra các virus SARS-CoV-2 giả (pseudoviruses – virus tạo ra protein gai của virus Corona nhưng không thể gây nhiễm bệnh) với 8 đột biến có ở biến thể Anh và 9 đột biến có ở biến thể Nam Phi.
 
Sau đó, họ thử độ nhạy phản ứng của những virus giả này với các kháng thể đơn dòng, huyết thanh hồi phục từ những bệnh nhân đã bị nhiễm trước đó và huyết thanh từ những bệnh nhân đã được tiêm vaccine Moderna hoặc Pfizer.
 
Đối với biến thể ở Anh, hầu hết các kháng thể vẫn còn mạnh. Tuy nhiên, đối với biến thể Nam Phi, hoạt động của bốn kháng thể đã hoàn toàn tê liệt hoặc yếu đi rõ rệt. Những kháng thể đó bao gồm bamlanivimab (LY-CoV555, được phê duyệt để sử dụng ở Hoa Kỳ) hoàn toàn không chống lại được biến thể Nam Phi và casirivimab, một trong hai kháng thể trong kháng thể tổng hợp đã được phê duyệt (REGN-COV) kém hiệu quả hơn đến 58 lần khi đối chọi với biến thể Nam Phi so với virus ban đầu. Kháng thể thứ hai trong loại kháng thể tổng hợp, imdevimab, vẫn giữ được khả năng chống chọi của nó như loại kháng thể tổng hợp hoàn chỉnh.
 
David cho biết: “Quyết định về việc có sử dụng các phương pháp điều trị này hay không còn phụ thuộc nhiều vào tỷ lệ lây lan tại địa phương của các biến thể Nam Phi và Brazil. Hãy luôn đề cao tầm quan trọng của việc kiểm tra bộ gen của virus và chủ động phát triển các phương pháp điều trị bằng kháng thể thế hệ mới”.
 
Kết luận tái nhiễm
 
Huyết thanh của hầu hết các bệnh nhân COVID đã khỏi bệnh trước đây có hiệu quả thấp hơn 11 lần khi gặp biến thể Nam Phi và thấp hơn 4 lần đối với biến thể Anh.
 
“Điều đáng lo ngại lúc này là khả năng tái nhiễm sẽ cao hơn nếu một người mắc phải những biến thể này, đặc biệt là biến thể Nam Phi”, David nói.
 
Nguyễn Nam dịch
 

Tác giả

(Visited 3 times, 1 visits today)