Xe cộ phát thải gây ô nhiễm ammonia đô thị nhưng ít được ghi nhận
Phá vỡ các hoạt động xã hội thông thường, ví dụ như việc đi lại, các đợt phong tỏa trong những đợt bùng phát COVID-19 đã trao một cơ hội độc nhất vô nhị để nghiên cứu về những tác động của chúng đến môi trường.
Việc phong tỏa vì COVID đã tạo cơ hội tốt để các nhà nghiên cứu tìm hiểu về ô nhiễm không khí ở đô thị, đặc biệt các phát thải liên quan đến giao thông. Nguồn: BCC
Các nhà nghiên cứu tại Khoa Kỹ thuật cơ khí, trường đại học Colorado Boulder (Mĩ) đã xuất bản trên tạp chí Environmental Science & Technology Letters một nghiên cứu sử dụng dữ liệu vệ tinh từ trước và trong thời kỳ phong tỏa vào mùa xuân 2020 ở Angeles 1. Họ chứng tỏ là xe cộ đã vượt qua nông nghiệp để trở thành nguồn phát thải chính của ammonia (NH3) trong môi trường không khí đô thị, vốn hình thành các hạt bụi mịn, không chỉ góp phần làm tăng ô nhiễm không khí mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe con người.
Khi được phát thải vào bầu khí quyển, NH3 được chuyển đổi vào các hạt nhỏ gồm các hợp chất vô cơ, bao gồm ammonium sulfate và ammonium nitrate. Ở quy mô toàn cầu hay quốc gia, phần lớn các ô nhiễm NH3 đều xuất phát từ các nguồn phát thải nông nghiệp như phân gia súc. Nhưng xe cộ cũng góp phần vào vấn đề này bởi các bộ chuyển đổi xúc tác hoặc các hệ giảm thiểu xúc tác có chọn lọc của nó – vốn được thiết kế để giảm thiểu ô nhiễm của chất gây ô nhiễm nitrogen oxide (NOx) bao gồm NO2 – có những ảnh hưởng không mong muốn trong việc tạo ra các phát thải ammonia. Trong các thành phố, thật khó để nói là liệu nông nghiệp hay giao thông phái thải NH3 nhiều hơn và khó có thể đi đến kết luận thủ phạm chính là nông nghiệp, cho dù một số nghiên cứu đã thực hiện đo đạc trong phòng thí nghiệm đã đề xuất giả thuyết này ở một vài thành phố. Daven K. Henze và đồng nghiệp muốn tìm hiểu xem là liệu dữ liệu vệ tinh từ vũ trụ có thể giúp trả lời câu hỏi này được không, bởi về nguyên tắc, một cách tiếp cận có thể được ứng dụng trên diện rộng các vùng đô thị khác nhau khắp thế giới.
Họ đã tập trung vào Tây Los Angeles, nơi các phép đo đạc trên mặt đất đã phát hiện ra phát thải NH3 của xe cộ vẫn còn chưa đánh giá đúng mức. Nhóm nghiên cứu đã phân tích các giá trị đọc của NH3 cũng như NO2. Bởi vì nguồn phát thải chính NO2 trong vùng này là hoạt động vận tải trên đường, hợp chất này có thể dóng vai trò như một sự hiện diện cho những thay đổi trong dung lượng giao thông và là một chỉ dấu về xe cộ trong sự đối lập với phát thải ammonia từ nông nghiệp. Nhóm nghiên cứu đã xác định tương quan của hai nguồn ô nhiễm đó, và đưa các hiện tượng khí tượng vào đó để tính toán tổng lượng phát thải ammonia có thể dò được từ xe cộ lưu thông.
Họ tìm ra là xe cộ tạo ra 60% đến 84% tổng số phát thải NH3 trong khu vực đô thị, phù hợp với ước tính bằng mô hình, nhưng cao hơn từ 13% đến 22% so với ước tính của các cơ quan chính phủ. Các nhà nghiên cứu nói, họ nói phát hiện của họ cho thấy tác động tới sức khỏe của ammonia phát thải từ xe cộ có thể tương đương với NOx, vốn chưa được ghi nhận đúng đắn và chưa được kiểm soát.
Anh Vũ tổng hợp
Nguồn: https://phys.org/news/2021-11-vehicles-under-recognized-source-urban-ammonia.html
https://www.azocleantech.com/news.aspx?newsID=30692
———————————-
1. https://pubs.acs.org/doi/abs/10.1021/acs.estlett.1c00730
