Động đất sẽ tăng trong năm 2018 do Trái Đất quay chậm lại

Các nhà khoa học nói rằng số lượng các trận động đất sẽ gia tăng mạnh mẽ trong năm tới bởi vòng quay Trái đất chậm lại theo chu kỳ.

Một cậu bé đứng trước đống đổ nát sau trận động đất vừa qua tại Iraq. Nguồn ảnh: Getty Images.

Các nhà khoa học cảnh báo rằng số lượng các trận động đất có sức tàn phá lớn sẽ gia tăng trên thế giới trong năm tới. Họ tin rằng sự thay đổi trong tốc độ quay của Trái Đất có thể kích hoạt các hoạt động địa chấn mạnh mẽ, đặc biệt là ở các vùng nhiệt đới đông dân cư.

Dù cho sự thay đổi trong vòng quay chỉ ở mức nhỏ – thay đổi độ dài một ngày với mức 1/1000 giây – thì chúng vẫn có thể kéo theo việc giải phóng lượng lớn các năng lượng trong lòng đất, các nhà khoa học lập luận.

Mối liên hệ giữa vòng quay Trái Đất và hoạt động địa chấn đã được nhấn mạnh trong báo cáo của Roger Bilham (Đại học Colorado, Boulder) và Rebecca Bendick (Đại học Montana, Missoula), trình bày tại cuộc gặp thường niên của Hiệp hội Địa lý Mỹ vào tháng trước.

“Sự tương quan giữa vòng quay Trái đất và động đất rất rõ rệt và nó đưa ra khả năng gia tang số lượng các trận động đất có cường độ cao vào năm tới”, Bilham trao đổi với Observer.

Trong nghiên cứu của mình, họ đã quan sát các trận động đất có độ lớn từ 7 ritcher trở lên xảy ra kể từ năm 1900 và phát hiện ra năm giai đoạn tăng đáng kể số lượng trận động đất. Điều thuận lợi là phần lớn các trận động đất trong vòng một thế kỷ đều được  ghi chép rất cẩn thận và điều đó giúp chúng tôi có một hồ sơ tốt để nghiên cứu”, Bilham cho biết.

“Trong những thời kỳ này, có khoảng 25 đến 30 trận động đất đã tăng mỗi năm,” Biham nói. “Thời gian còn lại thì trung bình khoảng 15 trận mỗi năm.”

Các nhà nghiên cứu tìm kiếm tương quan giữa những thời kỳ hoạt động địa chấn có cường độ cao này với các yếu tố khác và khám phá ra rằng khi tốc độ quay của Trái Đất giảm nhẹ thì tiếp theo sau đó sẽ là sự gia tăng các trận động đất. “Vòng quay trái đất thay đổi ở mức rất nhỏ – bằng một phần nghìn giây trong một ngày – và chỉ có thể đo đạc được sự thay đổi này bằng đồng hồ nguyên tử”, Biham giải thích.

Hai nhà khoa học cũng nhận thấy chu kỳ chậm lại của Trái Đất diễn ra trong khoảng 5 năm và vòng quay Trái Đất đã bắt đầu chậm lại trong suốt 1,5 thế kỷ qua. Quan trọng hơn, các chu kỳ này đã kéo theo sau một số lượng lớn các trận động đất có cường độ cao.

Mối liên hệ này rất quan trọng bởi vòng quay trái đất đã bắt đầu một trong những chu kỳ quay chậm hơn bốn năm trước đây. “Suy luận này rất rõ ràng. Vào năm tới, chúng ta có thể thấy sự gia tăng đáng kể về số lượng các trận động đất có cường độ lớn. Chúng ta có một năm để dễ dàng kiểm chứng điều đó khi chỉ có 6 trận như vậy. Chúng ta có thể có tới 20 trận một năm và bắt đầu ngay trong năm 2018”, Bilham dự đoán.

Dù chưa tìm ra nguyên nhân chính xác mối liên hệ giữa độ dài ngày và số trận động đất nhưng các nhà khoa học đoán rằng sự thay đổi nhẹ trong lõi Trái Đất có thể gây ra cả hai hiệu ứng trên.

Thêm vào đó, rất khó để dự đoán chính xác nơi các trận động đất sẽ xảy ra – dù cho Bilham nói rằng họ nhận thấy các trận động đất mạnh mẽ phản ứng lại sự thay đổi trong độ dài ngày – xảy ra ở gần vùng xích đạo. Hiện nay có khoảng một tỷ dân sống tại vùng nhiệt đới.

Minh Thuận lược dịch

Nguồn: https://www.theguardian.com/world/2017/nov/18/2018-set-to-be-year-of-big-earthquakes