Lo ngại quanh dự án đưa nước Biển Đỏ vào Biển Chết

Biển Chết là khu vực thấp nhất trong đất liền. Đã có những đề xuất xây dựng đường ống theo cách dẫn dòng nước chảy xuống qua một nhà máy thủy điện, và nhà máy này sẽ cung cấp năng lượng cho một nhà máy lọc nước mặn, giúp cung cấp 850 triệu m3 nước ngọt hằng năm cho khu vực. Nước mặn thải ra từ nhà máy sẽ được chảy vào Biển Chết, vốn đã chứa toàn nước mặn, bù vào lượng nước bốc hơi ở biển này – nguyên nhân khiến Biển Chết bị tụt xuống 1 m mỗi năm.

Dự kiến chi phí dự án là 10 tỷ USD, trong đó 2 tỷ USD dành cho các trang thiết bị bơm nước được lọc mặn từ Biển Chết tới Amman– khoảng cách giữa hai nơi là 200 km, với chênh lệch độ cao là 1000 m.

Công chúng lo ngại

Trong hai tuần của tháng Hai, Ngân hàng Thế giới đã tổ chức các diễn đàn về các đề án tại sáu thành phố tại ba khu vực bị ảnh hưởng: Amman và Aqaba ở Jordan; Eilat và Jerusalem ở Israel; Ramallah và Jericho ở vùng lãnh thổ bị chiếm đóng của Palestine. Những cuộc hội thảo này được tổ chức sau khi đã có ba báo cáo quan trọng được công bố trong năm ngoái – nghiên cứu luận chứng kinh tế, đánh giá tác động môi trường và xã hội, và một nghiên cứu các giải pháp thay thế.

Alex McPhail, trưởng nhóm nghiên cứu chương trình Biển Đỏ – Biển Chết của Ngân hàng Thế giới, đã trình bày ba báo cáo này tại cuộc hội thảo ở Jerusalem, nơi nổ ra nhiều bất đồng. McPhail nói rằng các đánh giá môi trường và xã hội, được thực hiện bởi tổ chức Quản lý Tài nguyên Môi trường, một nhà tư vấn quốc tế, cho thấy “mọi tác động môi trường và xã hội có thể được giảm thiểu tới mức độ chấp nhận được” – ngoại trừ một ngoại lệ đáng chú ý.

Các nghiên cứu cho thấy nếu có nhiều hơn 400 triệu m3 nước biển được đổ vào Biển Chết, thì nơi này sẽ bị lây nhiễm tảo alga, và tác động gây ra sẽ khó lường. Nhưng đó cũng là lượng nước cần thiết được đổ vào để ổn định mực nước của Biển Chết.

Tác động môi trường của việc pha trộn Biển Đỏ vào Biển Chết là một trong những vấn đề gây nhiều trở ngại nhất cho dự án, theo nhận định của tổ chức phản đối dự án mạnh mẽ nhất, có tên gọi Friends of the Earth Middle East (FoEME), trụ sở đặt tại Amman.

Giải pháp khác

FoEME cho rằng nên tìm kiếm những giải pháp khác cho mục tiêu lấy nước ngọt và cứu Biển Chết, như gia tăng tái chế và bảo tồn nước ở Israel và Jordan; nhập khẩu nước từ Thổ Nhĩ Kỳ, và lọc nước biển từ các vùng ven biển Địa Trung Hải và Aqaba, sau đó đổ nước mặn vào Biển Chết và bơm nước ngọt về Amman.

Bơm nước ngọt được lọc từ nước biển Địa Trung Hải qua Israel tới Amman “gần như chắc chắn sẽ rẻ hơn” so với bơm nước biển qua lãnh thổ Jordan, nhận định từ David Meehan, chủ nhiệm nghiên cứu luận chứng kinh tế dự án. “Nhưng điều đó có lẽ rất khó được Jordan chấp nhận, vì như vậy về cơ bản Israel sẽ kiểm soát nguồn nước cung cấp cho Amman”.

Jordan là quốc gia ủng hộ mạnh mẽ cho dự án, chủ yếu vì lượng nước tiêu thụ theo đầu người ở nước này thuộc loại thấp nhất trên thế giới. Saad Abu Hammour, Tổng thư ký của Jordan Valley Authority, phát biểu tại hội thảo ở Israel rằng nạn khan hiếm nước ở Jordan ngày càng trở nên trầm trọng vì có hơn 250 nghìn người nhập cư từ Syria kể từ khi cuộc nội chiến nổ ra ở nước này năm 2011.

Căng thẳng quốc tế

Quyên tiền xây dựng đường ống là một vấn đề khó khăn hiện nay khi nhiều chính phủ trên thế giới đang phải thắt chặt hầu bao. Nhưng trở ngại còn lớn hơn là tình hình chính trị trong khu vực, theo nhận xét của Gidon Bromberg, giám đốc FoEME ở Israel. Tiến độ dự án phụ thuộc vào việc cả 3 bên liên quan cùng ký một hiệp định, nhưng chưa chắc Chính phủ Israel sẽ chịu ký cùng một hiệp ước với Nhà nước Palestine.

Nguồn: http://www.nature.com/news/environmental-concerns-reach-fever-pitch-over-plan-to-link-red-sea-to-dead-sea-1.12515