Ngôi sao đói khát nuốt bạn đồng hành với tốc độ chưa từng thấy

Một ngôi sao lùn trắng đói ăn ở nơi không quá xa trái đất đang nghiến ngấu thiên thể bạn bè gần nhất của mình với tốc độ chưa từng thấy trước đây, theo một phát hiện mới. Nghiên cứu mới phát hiện ra ngôi sao đôi V Sagittae đang cháy rực và sáng lên bất thường khi ngôi sao lùn trắng siêu đậm đặc nuốt người bạn đồng hành của mình trong một “bữa tiệc” điên cuồng.

Nghiên cứu mới, xuất bản trên tạp chí Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, cũng từng xuất hiện trên kho arXiv dưới dạng tiền ấn phẩm.

Các chuyên gia nghĩ rằng các ngôi sao đã bị khóa vào trong trong một điệu nhảy tango của thiên thể ngoài trái đất khi chúng quay quanh quỹ đạo của nhau trong vòng 12,3 giờ mỗi vòng, cuối cùng đẩy tới sát nhau hơn. Họ nói có thể nguyên nhân là do một vụ nổ lớn với độ sáng đến mức có thể quan sát bằng mắt thường từ trái đất, cách khoảng 10.000 năm ánh sáng.

Các phát hiện này do một nhóm nghiên cứu thiên văn quốc tế, bao gồm giáo sư Phil Charles từ trường đại học Southampton, do TS. Pasi Hakala từ ĐH Turku, Phần Lan với TS. Pablo Rodríguez Gil từ Instituto de Astrofisica de Canarias và ĐH La Laguna.

GS Charles cho biết, kết quả của họ đã phá vỡ một bí ẩn về sao đôi từng khiến các nhà thiên văn học bối rối cả thế kỷ. “V Sagittae không phải là một hệ sao thông thường – nó sáng nhất trong số các là hệ sao loại này và các chuyên gia đã tranh luận với nhau kể từ khi lần đầu phát hiện ra nó vào năm 1902. Nghiên cứu của chúng tôi chỉ ra là độ sáng cực đoan đó đã giảm xuống khi ngôi sao lùn trắng hút cạn sinh lực của ngôi sao đồng hành, sử dụng vật chất được bồi thêm thành một địa ngục sáng chói. Đó là một quá trình quá mãnh liệt đến mức trở thành một lò phản ứng nhiệt hạch trên bề mặt sao lùn trắng, phát sáng như một cây đèn hiệu trên bầu trời đêm”.

Các nhà nghiên cứu nắm bắt cuộc tàn sát vũ trụ bằng kính viễn vọng cực lớn của Đài quan sát nam châu Âu tại Chile – và tạo ra một phát hiện khác.

Họ tìm thấy một vành khí, như một quầng khổng lồ, bao quanh các ngôi sao, một hệ quả của nguồn năng lượng cực lớn được tạo ra từ ngôi sao lùn trắng đói khát. Vành đai bất ngờ được hình thành từ những mảnh vụn hỗn độn đó đã trao cho chúng ta manh mối có thể thay đổi những điều chúng ta đã biết về cách các ngôi sao sống và chết như thế nào, theo tác giả thứ nhất, TS. Pasi Hakala từ ĐH Turku.

Anh cũng quan sát “sao lùn trắng không ‘ăn’ hết mọi mảnh vỡ từ chính ngôi sao đôi của mình, vì vậy nó tạo ra vành đai vũ trụ bừng sáng. Tốc độ mà hệ sao đang dần đến chỗ suy tàn đang bị chao đảo dữ dội, có thể là do độ sáng cực đại, một dấu hiệu rõ rệt của một cuộc va chạm sắp đến hồi kết thúc”.

TS. Rodríguez-Gil của Instituto de Astrofisica de Canarias cho biết thêm, “Sự tích tụ vật chất trên sao lùn trắng có thể tạo ra một bùng phát mới trong những năm tới, trong đó V Sagittae có thể trở thành dễ được quan sát bằng mắt thường. Nhưng khi hai ngôi sao đó cuối cùng va chạm với nhau và phát nổ, đây có thể là một vụ nổ siêu tân tinh sáng đến mức có thể quan sát được từ trái đất, ngay cả vào ban ngày”.

Anh Hiền dịch từ ĐH Southamton

Nguồn: https://www.southampton.ac.uk/news/2025/09/hungry-star-is-eating-its-cosmic-twin.page