Sẵn sàng cho kỷ nguyên taxi bay
Sau nhiều năm mơ mộng và bàn luận về khung cảnh bầu trời đầy những chiếc taxi bay hoạt động bằng điện, không gây ô nhiễm, tương lai mà chúng ta mường tượng hiện đang ở rất gần. Nếu mọi thứ diễn ra đúng theo kế hoạch, như vậy lịch sử ngành hàng không sẽ được lật sang một trang mới.
Lúc này đây, Paris đang là tâm điểm chú ý của toàn thế giới khi Thế vận hội Olympic và Paralympic 2024 sẽ được tổ chức ở đây vào mùa hè năm tới. Tận dụng sự chú ý, khu vực thành phố đang lên kế hoạch tổ chức một đội taxi bay chạy điện với kích thước nhỏ sẽ hoạt động trên nhiều tuyến đường trong thời gian diễn ra sự kiện thể thao quốc tế này.
Hiện nay, Trung Quốc cũng đang cho phát triển chiếc taxi bay không người lái chở được hai hành khách. Trừ khi các cơ quan quản lý hàng không của Trung Quốc nhanh chóng bật đèn xanh cho sản phẩm nội địa trước Paris, còn không nhà điều hành tiềm năng của thủ đô nước Pháp – Công ty Volocopter của Đức – sẽ trở thành hãng vận hành taxi bay thương mại đầu tiên, nếu các nhà quản lý châu Âu thông qua giấy phép.
Giám đốc điều hành của Volocopter là ông Dirk Hoke. Trước khi đảm nhiệm chức vụ này, ông Hoke từng là giám đốc điều hành hàng đầu của hãng hàng không vũ trụ khổng lồ Airbus. Là một người có kinh nghiệm lâu năm cùng cái nhìn chiến lược sắc bén, ông đã nghĩ tới chuyện mời một yếu nhân làm hành khách đầu tiên của Paris ngồi trên phương tiện này. Và người đó không phải ai khác mà chính là Tổng thống Pháp Emmanuel Macron.
Tại Triển lãm hàng không Paris, ông Hoke cùng các nhà phát triển khác của chiếc taxi bay có tên là eVTOL đã phải cạnh tranh với những đối thủ nặng ký cùng ngành để thu hút sự chú ý. Tại đây, ông phát biểu: “Đó sẽ là một điều cực kỳ tuyệt vời. Tổng thống Macron tin tưởng vào sự đổi mới của việc di chuyển hàng không trong đô thị. Đó sẽ là một dấu hiệu mạnh mẽ cho châu Âu khi thấy Tổng thống trên taxi bay”.
Song, dù ông Macron có ngồi lên taxi bay hay không, thì những chuyến bay tiên phong đầu tiên ấy vẫn chỉ là các bước nhỏ mà thôi; ngành công nghiệp non trẻ này đang cần thực hiện nhiều bước nhảy vọt về công nghệ trước khi taxi bay “hất cẳng” được các đối thủ lâu đời trên mặt đất. Một trong số đó là năng lượng pin. Công nghệ pin với năng lượng hạn chế hiện thời đã giới hạn phạm vi triển khai cũng như số lượng hành khách mà taxi bay có thể chuyên chở. Vì thế, eVTOL nhiều khả năng chỉ bay được các quãng ngắn và ban đầu chi phí sẽ không thể rẻ.
Và tuy viễn cảnh vượt trội hơn giao thông nội thành bằng cách bay ở phía trên rất hấp dẫn, song nó cũng phụ thuộc vào những tiến bộ về quản lý vùng trời. Các nhà sản xuất eVTOL đặt mục tiêu trong thập kỷ tới là triển khai các đội taxi bay tại nhiều thành phố và trên các tuyến đường đặc thù dành cho các hành khách hạng sang, bao gồm cả vùng bờ biển Riveria tuyệt đẹp thuộc Pháp. Song, một lần nữa, họ cần bước nhảy vọt về công nghệ để các taxi bay không đâm vào nhau hay những thứ khác vốn đã bay hoặc sẽ cất cánh trên bầu trời, chẳng hạn như hàng triệu chiếc drone.
Theo ông Billy Nolen thuộc Công ty Archer Aviation Inc, trước tiên taxi bay sẽ sử dụng những tuyến đường trực thăng hiện có. “Chúng tôi sẽ tiếp tục mở rộng các tuyến đường bằng AI, sử dụng máy học để đảm bảo không phận của chúng tôi có thể xử lý được các chuyến bay”, ông chia sẻ. Taxi bay dự định sẽ di chuyển giữa trung tâm thành phố Manhattan và sân bay Liberty của Newark vào năm 2025. Thông thường, để di chuyển giữa hai địa điểm này hành khách sẽ mất một tiếng đi tàu hoặc bắt taxi truyền thống. Song, với chiếc taxi bay chở được bốn người, có kiểu dáng trang nhã của hãng Archer, thì chưa đầy mười phút hành khách đã tới được nơi mình cần.
Ông Nolen trước đây từng là quyền giám đốc của Cục Hàng không Liên bang, cơ quan quản lý của Hoa Kỳ. Trong thời gian công tác tại cơ quan này, ông đã làm việc với NASA về công nghệ để có thể vận hành từng chiếc taxi bay tách biệt với nhau một cách an toàn. Cũng như Paris đang tận dụng kỳ Olympic sắp tới để thử nghiệm taxi bay, Thế vận hội năm 2028 tại Los Angeles cũng sẽ là mục tiêu để ngành hàng không mới mẻ này hướng tới, và lạc quan bày tỏ rằng họ có thể chuyên chở hành khách trên không với số lượng phương tiện nhiều hơn, không gây ô nhiễm và có giá cả phù hợp. “Chúng tôi sẽ có hàng trăm, nếu không muốn nói là hàng nghìn chiếc eVTOL khi các bạn đến Los Angeles vào năm 2028”, ông Nolen tự tin chia sẻ trong cuộc phỏng vấn với Associated Press tại triển lãm Paris.
Tuy nhiên, trước viễn cảnh mà ngành công nghiệp này mô tả là một kỷ nguyên mới đậm tính cách mạng bắt đầu tại thành phố đã nổ ra cuộc Cách mạng Pháp vào năm 1789, một số nhà phân tích hàng không tỏ ra hoài nghi về chuyện eVTOL sẽ trở thành một lựa chọn thuận tiện, phổ biến, vừa túi tiền, thay cho dịch vụ gọi xe truyền thống trong một tương lai không xa.
Và trong một số nhà phát triển eVTOL đang bàn luận hết sức tích cực về triển vọng của ngành này tại Paris, cũng có một số người dự đoán rằng các đối thủ của họ sẽ cạn kiệt nguồn vốn trước khi đưa được nguyên mẫu ra thị trường.
Các nhà phân tích thuộc Morgan Stanley, một trong những thể chế tài chính hàng đầu thế giới, ước tính ngành công nghiệp này có thể trị giá 1 nghìn tỷ USD vào năm 2040 và 9 nghìn tỷ USD vào năm 2050, với những tiến bộ về công nghệ pin và độngcơ. Các nhà phân tích cho rằng hầu như mọi tiến bộ sẽ xảy tới sau năm 2035, do những khó khăn trong việc làm sao những chiếc máy bay mới được các cơ quan quản lý của Hoa Kỳ và châu Âu cấp phép.
Ông Richard Aboulafia thuộc AeroDynamic Advisory, một công ty tư vấn hàng không vũ trụ, cho biết: “Ý tưởng về giao thông đô thị đại chúng vẫn là một giấc mộng đầy mê hoặc của những năm 1950. Vấn đề thực ra vẫn là những người bình thường như tôi và các vị không được thường xuyên hay có độc quyền sử dụng các phương tiện trị giá 4 triệu USD. Chúng ta vẫn có thể đi taxi bay lúc này, nó được gọi là máy bay trực thăng”.
Tuy nhiên, các chiếc taxi điện vẫn sẽ chiếm lĩnh bầu trời thành Paris trong khi các vận động viên từ khắp nơi trên thế giới đổ về đây so tài. Một trong năm tuyến đường Olympic được hoạch định sẽ hạ cánh ở trung tâm thành phố, trên một bệ đỡ nổi trên sông Seine, nơi gần đây đã được làm sạch. Các nhà phát triển chỉ ra rằng ứng dụng gọi xe và xe điện mini cũng từng gây ấn tượng với khách hàng và du khách nước ngoài. Và cũng giống như các công nghệ đó, một số người đang đánh cược rằng những ai sử dụng taxi bay đầu tiên sẽ khuyến khích người khác cùng thử.
Ông Hoke chia sẻ: “Đây sẽ là một trải nghiệm hoàn toàn mới cho mọi người. Hai mươi năm sau, khi nhìn lại những điều đã thay đổi dựa trên chiếc taxi bay này, người ta sẽ gọi nó là một cuộc cách mạng. Và tôi nghĩ rằng chúng ta đang ở ngay ranh giới của cuộc cách mạng ấy”.
Ngô Thành
