Trẻ em nghĩ robot có thể giúp đỡ người già – ngoại trừ ông bà chúng

Mới đây, các nhà khoa học Na Uy đã công bố trên tạp chí "AI & Society" một nghiên cứu về thái độ của trẻ em đối với robot tại hội chợ nghiên cứu được tổ chức khắp các thành phố lớn của nước này.

Trước đó, Roger A. Søraa đã cùng các cộng sự tại Đại học Khoa học và Công nghệ Na Uy (NTNU) chuẩn bị ba robot khác nhau. Mục đích của ông là nghiên cứu về mối quan hệ và thái độ của trẻ em từ 6-13 tuổi đối với robot. 

Hiện nay, rất nhiều quốc gia đã ứng dụng robot xã hội vào việc chăm sóc người cao tuổi. Chính vì vậy, Søraa cho rằng “việc tìm hiểu suy nghĩ của giới trẻ về cách robot chăm sóc người già, đặc biệt nếu đó là các thành viên lớn tuổi trong gia đình họ, sẽ là một vấn đề thú vị.”

Ba robot hoàn toàn khác nhau

Những đứa trẻ tại hội chợ nghiên cứu đã gặp gỡ ba robot khác nhau. Một là robot Pepper, có hình dáng giống con người, cao 120cm và có thể thực hiện nhiều nhiệm vụ khác nhau.

Robot tự hành hình người là loại robot xã hội tiên tiến, đóng vai trò như một trợ lý cá nhân. Pepper có thể nói, di chuyển và thực hiện các cuộc trò chuyện đơn giản. Chúng ta có thể huấn luyện nó để nhận biết trong một số trường hợp, chẳng hạn như khi ai đó ngã thì nó cần phải kích hoạt hệ thống báo động. Nó có khả năng mang lại sự an toàn cho những người cao tuổi sống một mình và những người có sức khỏe kém.

Robot thứ hai được thiết kế đơn giản với hình dạng giống một chậu hoa có mắt. Nó tên là Tessa. Làm thế quái nào mà một chậu hoa lại có thể góp phần vào việc chăm sóc người già?

Tessa thực chất là một hệ thống cảm biến tại nhà, dành riêng cho những người mắc chứng mất trí nhớ sống một mình.

Ví dụ, Tessa có thể học cách nhận biết thói quen của người mà nó sống cùng. Thông qua các cảm biến trong tủ lạnh, nó có thể biết rằng người này thường mở cửa tủ lạnh và ăn sáng lúc 9 giờ sáng mỗi ngày. Nếu tủ lạnh không được mở như thường lệ, Tessa có thể nhắc người đó rằng đã đến giờ ăn sáng. Đối với những người bị sa sút trí tuệ, người hay quên và bị lẫn lộn về thời gian, nó là người bạn hữu ích.

Robot thứ ba, AV1, nhắm đến những đứa trẻ nghỉ học vì vấn đề thể chất, chẳng hạn như vì bị ốm. Robot trường học AV1 có hình dạng giống cái đầu với đôi mắt có thể thu lại hình ảnh lớp học. Học sinh có thể điều khiển robot từ nhà và theo dõi những gì đang diễn ra trong lớp thông qua ứng dụng dành cho thiết bị di động.

Sự e ngại dành cho Pepper

“Phân tích của chúng tôi dựa trên dữ liệu khảo sát định lượng từ trẻ em về robot và các cuộc thảo luận định tính với chúng tại hội chợ nghiên cứu. Bằng cách so sánh ba loại robot xã hội khác nhau, chúng tôi phát hiện ra rằng các em nhìn nhận robot dựa trên chức năng, thiết kế, lẫn ‘sự sống động’ của chúng”, Søraa nói.

Søraa nhớ lại: “Thái độ của các em dành cho những chú robot tương đối tích cực: tò mò và khám phá, nhưng chúng nghĩ Pepper hơi đáng sợ. Điều này có lẽ một phần do Pepper trông khá to lớn”.

“Khi các robot có nhiệm vụ rõ ràng, như robot chậu hoa Tessa và robot dạy học AV1, chúng trở nên ít đáng sợ hơn và gần gũi hơn vì chúng ta dễ dàng hiểu được nhiệm vụ của chúng. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng robot càng trông giống như một con người, nó càng trở nên đáng sợ,” Søraa nói. Dường như chúng ta cảm thấy an tâm khi biết rằng robot không phải là con người mà là một sinh vật nào đó khác..

Tessa là lựa chọn tốt nhất

Nhìn chung những đứa trẻ đều cho rằng robot khá hữu ích đối với người lớn tuổi. Nhưng khi được hỏi liệu trong số những người lớn tuổi được hỗ trợ đó có bao gồm ông bà của chúng hay không, những đứa trẻ tỏ ra nghi ngại. Trong khi 76% đồng ý rằng Pepper có thể giúp đỡ người già, chỉ 60% nghĩ rằng Pepper thực sự hữu ích đối với ông bà của chúng.

Søraa cho rằng “có thể giải thích điều này qua cách bọn trẻ cảm nhận về ông bà của mình.”

Một đứa trẻ đã chia sẻ: “Cháu nghĩ chúng [robot] có thể giúp đỡ ông cố của cháu vì ông khá đãng trí và ông lại còn sống một mình.”

“Đứa trẻ này nhắc đến ông bà cố, chứ không phải ông bà, là người mà robot có thể giúp đỡ. Điều đó cho thấy em ấy nghĩ rằng ông bà của mình vẫn còn quá khỏe mạnh để cần đến sự trợ giúp của robot”, Søraa phân tích.

Bọn trẻ cho rằng robot chậu hoa Tessa là thiết bị hữu ích nhất. Hơn 97% đồng ý rằng Tessa có thể giúp người già và 86% nghĩ rằng Tessa cũng sẽ là một tính năng hữu ích trong nhà ông bà của chúng.

Những đứa trẻ chia sẻ rằng chúng thích ý tưởng về một chậu hoa biết nói có nhiệm vụ nhắc nhở người già đừng quên bữa ăn cũng như các hoạt động khác.

Anh Thư dịch

Nguồn: https://techxplore.com/news/2020-08-children-robots-elderlybut-grandparents.html