Trong vòng 200 năm tới loài người cần đi khỏi Trái đất?

Vì chúng ta đang nhanh chóng tiêu hao cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên hữu hạn của Trái đất và vì mã di truyền của loài người “có chứa các bản năng ích kỷ và xâm lược” cho nên trong vòng hai thế kỷ tới nhân loại sẽ bị tiêu diệt; lối thoát duy nhất là đi khỏi Trái đất, di cư tới một hành tinh khác – đó là lời cảnh báo mới nhất của Stephen Hawking, một trong các nhà khoa học vĩ đại nhất thế giới còn sống. một trong những khối óc thông minh nhất của loài người đương đại.

Theo tin của mạng Big Think (Suy nghĩ lớn), một mạng video do một nhóm trí thức Mỹ lập ra, ngày 6 tháng 8 vừa rồi Stephen Hawking đã phát biểu như trên khi ông trả lời phỏng vấn của mạng này.

Dự báo có tính tiên đoán của Hawking đang được dân mạng toàn thế giới theo dõi bàn luận sôi nổi. Riêng trong ngày đầu xuất hiện (6/8/2010), 600 nghìn dân mạng Trung Quốc đã truy cập tin tức này. Một số nhà khoa học trên thế giới đã phát biểu quan điểm của mình về dự báo của Hawking.

Vị giáo sư suốt đời của Khoa Toán ứng dụng và Vật lý lý thuyết Đại học Cambridge Anh Quốc cảnh báo:  nếu loài người không thể tìm được một hành tinh khác để cư trú thì họ sẽ đứng trước nguy cơ diệt chủng do thiên tai nhân hoạ.

Hawking cho rằng loài người hiện nay đang tiến sang “thời đại ngày một nguy hiểm hơn trong lịch sử”; “Trong quá khứ từng có một số lần sự sống còn (của loài người) trở thành một vấn đề nguy hiểm (a question of touch and go)”, thí dụ vụ khủng hoảng tên lửa ở Cuba năm 1962. Và tần suất xảy ra các nguy hiểm ấy đang ngày một tăng lên.

Vì chúng ta đang nhanh chóng tiêu hao cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên hữu hạn mà Trái đất cung cấp và vì mã di truyền của loài người “có chứa các bản năng ích kỷ và xâm lược” cho nên “cơ hội duy nhất để tồn tại lâu dài” của chúng ta có lẽ là “di chuyển vào vũ trụ” [because our genetic code “carries selfish and aggressive instincts,” our “only chance for longterm survival” may be to “spread out into space.”] – Hawking nhận định.

Có lẽ điểm này Hawking nói đúng. Chỉ vì ích kỷ mà các cường quốc gây chiến tranh để giành giật quyền chia chác xâu xé thế giới, chiếm cứ các vùng có tài nguyên. Chỉ vì ích kỷ mà loài người khai thác thiên nhiên tới mức tàn phá chính môi trường sống còn của mình. Khí hậu Trái đất nóng lên vì hiệu ứng nhà kính đang gây ra bao thảm hoạ khắp thế giới, gần đây nhất là cháy rừng ở Nga, lũ lụt ở Nam Á, lở đất ở Trung Quốc, một tảng băng mấy trăm km2 đang tan dần, đe doạ nâng cao mực nước biển  v.v… Chỉ vì có bản năng xâm lấn mà loài người luôn nhòm ngó tài sản, tài nguyên của người khác, nước khác; quốc gia nào mạnh lên là nêu ra yêu cầu mới về lãnh thổ, rốt cuộc đi tới chỗ chiến tranh liên miên suốt trong lịch sử tồn tại của loài người. 65 năm trước nhân loại đã chứng kiến tác hại của vũ khí hạt nhân; giờ đây nếu nổ ra chiến tranh giữa các cường quốc, vũ khí hạt nhân có thể tiêu diệt toàn bộ sinh vật trên hành tinh xanh này.

Mặt khác, chúng ta đều biết, chính là bản năng “ích kỷ và xâm lấn” ấy từng giúp loài người tồn tại trong quá khứ giữa môi trường sống vô cùng khắc nghiệt và khó khăn nguy hiểm khi loài người nguyên thuỷ chung sống với các sinh vật khác trong rừng rậm, nơi chỉ có một quy luật sống còn duy nhất là mạnh thắng yếu thua, cá lớn nuốt cá bé, gọi là Luật rừng Hobbes (Hobbes jungle).

Nhưng bây giờ bản năng ấy đã trở thành nhân tố gây ra mối đe doạ sự sống còn của loài người. Tài nguyên sắp cạn kiệt, thiên tai ngày một năng xảy ra. Cứ với đà khai thác thiên nhiên thế này thì rõ ràng 100-200 năm tới môi trường sống của nhân loại sẽ vô cùng khó khăn. Chưa kể các cường quốc mới nổi lên đang tranh giành vị trí lãnh đạo thế giới, sự xung đột giữa các cường quốc có thể dẫn đến thảm hoạ chiến tranh hạt nhân, tự tiêu diệt Trái đất.

Nhưng Hawking chưa nói gì về chuyện loài người làm cách nào để đặt chân tới được các vì sao xa xăm. Giới khoa học ước tính nếu sử dụng tên lửa nhiên liệu hoá chất thì chúng ta phải mất chừng 50.000 năm để vượt quãng đường từ Trái đất đến hành tinh gần ta nhất. Nếu muốn tới được nơi đó trong cuộc đời ngắn ngủi của mình, con người cần du hành trong khoảng không vũ trụ với tốc độ gần bằng tốc độ ánh sáng.

Khoa học kỹ thuật hiện nay chưa làm được điều đó. Mặc dù phim Avatar hư cấu chuyện năm 2154 loài người bay lên thiên thể Pandora cách Trái đất 4,4 năm ánh sáng để khai thác quặng Unobtanium quý hiếm. Loại quặng này mỗi kg giá 20 triệu USD có thể giúp nhân loại giải quyết nạn thiếu năng lượng. Dù sao viễn cảnh ấy còn xa xôi lắm, đạo diễn Cameron tuy là cố vấn của NASA đấy, nhưng trong phim này rõ ràng là ông quá lạc quan. 50 năm nữa sao mà có thể chế tạo được tên lửa bay với vận tốc ánh sáng được? Hơn 40 năm qua, kể từ ngày loài người lên Mặt trăng tới nay, tốc độ tên lửa chưa tăng được bao nhiêu.

Stephen Hawking nói ông là người lạc quan. Nhà bác học từng cảnh báo loài người nên cảnh giác khi có ý định tiếp xúc với các sinh vật ngoài hành tinh, bởi lẽ chúng ta không thể biết họ có thân thiện với chúng ta hay không.

Cảnh báo này không phải không có lý. Giả thử nếu có một sinh vật cấp cao hơn loài người khi phát hiện thấy chúng ta họ sẽ tìm cách tiêu diệt chúng ta thì sao?

Nhưng ông cảnh báo quá muộn. Dăm chục năm trước, NASA đã phát lên vũ trụ bao la những tín hiệu vô tuyến nhằm thiết lập mối liên hệ với các sinh vật trí tuệ ngoài Trái đất. Bao năm qua liên tục có tin nhiều đĩa bay tới thăm Trái đất rồi biến mất bặt vô âm tín. Phải chăng sinh vật cao cấp nào đó đã phát hiện ra chúng ta nhưng họ đang thăm dò chúng ta có hữu nghị với họ hay không rồi mới quay lại làm quen?

Hawking kết luận: Nếu loài người là sinh vật trí tuệ cao cấp duy nhất trong hệ Ngân hà thì chúng ta nên tìm cách bảo đảm loài người có thể mãi mãi sinh tồn. “Không nên xếp tất cả trứng vào trong một rọ” – ý nói nên phân tán loài người ra sống ở nhiều hành tinh để nếu có sao thì vẫn giữ được dòng giống sinh vật vô giá này. Trong 100 năm tới nhân loại rất khó tránh được tai hoạ, càng không thể nói tới 1000 năm hoặc 1 triệu năm, vì thế ngay từ bây giờ nên nghĩ tới chuyện di cư loài người lên thiên thể khác.

Stephen Hawking (sinh 1942) nhiều năm nay cơ thể hoàn toàn bại liệt, phải có y tá chăm sóc 24 giờ/ngày, thanh quản hỏng không nói được, phải nhờ đến máy tính mới thể hiện được ý nghĩ của mình ra thành lời nói. Thế mà ông vẫn biết tình hình quốc tế hiện nay đang căng thẳng tới mức “chạm đến là nổ” – có thể ông cũng biết chuyện một viên tướng Trung Quốc doạ dùng bom hạt nhân “quét sạch” nhiều thành phố nước Mỹ và biết tình hình mấy cuộc tập trận ở vùng biển phía Tây và Đông bán đảo Triều Tiên!

Tuy có không ít ý kiến phủ nhận quan điểm nói trên của Hawking, song đa số cho rằng loài người nên lưu ý tới dự báo của ông, hãm lại tốc độ khai thác thiên nhiên, cải thiện môi trường sống và tìm cách giải quyết êm thấm mọi tranh chấp lãnh thổ, lãnh hải, tuyệt đối tránh xảy ra chiến tranh thế giới.