Câu chuyện hợp tác
Chúng ta đôi khi được nghe câu chuyện “một người Việt giỏi bằng ba người Nhật riêng lẻ, nhưng ba người Việt nhóm lại thì lại thua xa ba người Nhật cùng thuyền”. Câu chuyện này vừa nôm na vừa phóng đại. Nhưng nó lại phản ánh chính cái hiểu biết nôm na của người kể chuyện!
Trong một xã hội đã phát triển lên, tài năng của một con người không phải là ngồi cắn bóc hạt bí một mình cho thật nhanh, mà là năng lực tham gia hợp tác của anh ta vào các hoạt động của các tổ chức xã hội, nhiều khi rất phức tạp.
Với một cầu thủ bóng đá sáng chói như chàng Zidane trước đây, nếu một siêu câu lạc bộ mua chàng về đầu tuần, thì cuối tuần chàng có thể đã phải lĩnh chân đội trưởng và thi đấu ngay ở đỉnh cao truyền hình trên toàn cầu! Từng đấy tiền một năm cho một hợp đồng khủng mua chàng, bạn thử chia ra xem một ngày là bao nhiêu tiền trôi đi, khác gì như nước chảy qua cầu?
Vậy thì cái năng lực lớn nhất của chàng Zidane là cái năng lực gì?
Là chàng phải có đủ năng lực hợp tác tức thì ở trình độ chót vót với các chỉ đạo viên, với các đồng đội mới tinh của mình, thậm chí chưa rành ngôn ngữ tự nhiên với nhau.
Chàng phải hiểu rất nhanh đội bóng mới, trong toàn bộ, trong chiến lược chiến thuật, trong đấu pháp, hiểu biết cặn kẽ ban lãnh đạo, các chỉ đạo viên, rồi các cầu thủ. Không chỉ hiểu biết về kĩ thuật, phải hiểu biết về mọi phương diện, kể cả tâm lý, tính tình, tài năng và thói dở chứng của từng cá nhân. Rồi phải tìm ra và xây dựng nên cái vai trò trọng yếu của mình, cách thức tham gia vào đội bóng như thế nào, cách thức phối hợp ra sao, v.v. Làm thế nào để thu phục được mọi người, làm thế nào để đưa vào áp dụng thành công những đề xuất mới, những yêu cầu mới của riêng mình. Tất cả diễn ra trong tư duy đã đành, mà phải thực hiện được ngay trong cuộc chơi thể chất.
Và không chỉ Zidane! Tất cả những người khác trong câu lạc bộ đội bóng cũng phải giải lại bài toán của cả đội, của riêng mình, để thực hiện được một cuộc hợp tác toàn diện mới với sự xuất hiện của chàng Zidane.
Cuối cùng là kết quả mùa thi đấu đang thách thức. Kết quả đó là một đống tiền được hay mất, là giá trị, giá cả của từng cầu thủ cũng như của từng chỉ đạo viên trên thị trường bóng đá thế giới.
—-
Vậy thì chúng ta đã hình dung ra rõ hơn sự khó khăn, sự thách thức, và sự hấp dẫn của việc hợp tác. Và khi đánh giá năng lực của một con người, ta phải đánh giá được cái năng lực hợp tác của con người đó, cái đó mới là cái thật khó và thật là quý giá.
Cho nên với ngày hôm nay thì câu chuyện được đưa đẩy “một người Việt giỏi bằng ba người Nhật riêng lẻ” tưởng là cụ thể, mà lại hóa ra lại là cực kì ngô nghê.
