An Nam Phong Tục Sách

Trong lịch sử phát triển văn hóa của nhân loại, không có một dân tộc nào tồn tại và phát triển lại dựa vào phong tục tập quán ngoại lai, mà phải dựa trên chính những phong tục tập quán truyền thống bản địa. Việt Nam cũng không nằm ngoài quy luật đó. Xét về phương diện văn hóa xã hội, quá trình xây dựng và phát triển đất nước luôn có mối quan hệ chặt chẽ với sự hình thành phong tục tập quán. Phong tục tập quán được hình thành trong sinh hoạt xã hội luôn gắn với hoàn cảnh lịch sử của thời đại.

Các thế hệ người Việt Nam luôn có ý thức bảo vệ phong tục tập quán truyền thống của ông cha mình, luôn quan tâm sưu tầm, giới thiệu, nghiên cứu phong tục tập quán Việt Nam trong lịch sử để tìm về cội nguồn sức mạnh văn hóa dân tộc. Tiểu học Bản quốc phong tục sách hay còn gọi là An Nam phong tục sách của Mai Viên Đoàn Triển ( 1854-1919) là một tác phẩm văn xuôi viết bằng chữ Hán đã thấm nhuần tinh thần đó. Sách được viết theo phương pháp sách giáo khoa để dạy cho học sinh bậc tiểu học về những phong tục tập quán truyền thống cơ bản nhất của người Việt Nam. Nội dung cuốn sách gồm 61 đề mục, ghi lại những phong tục tập quán tốt đẹp và rất gần gũi với đời sống văn hóa của nhân dân ta. Các phong tục tập quán được tác giả mô tả đơn giản và dễ hiểu, như Tết Nguyên Đán được tác giả chia thành 7 đề mục nhỏ gồm: giới thiệu ngày Tết, sửa sang và mua sắm, lễ vật, lễ bái, khởi sự, giao tiếp và du xuân; hay tết Trung thu, tác giả ghi: Ngày 15 tháng Tám hằng năm là Tết Trung thu. Trẻ nhỏ hay mua đồ chơi như đèn giấy, ngựa giấy, voi giấy. Tối đến bày nhiều thứ hoa quả làm cỗ trông trăng v.v… hoặc về các việc, như: học hành, thi đỗ, nông lịch, cầu an, thờ cúng tổ tiên, tang ma,..v.v… cũng được tác giả miêu tả cẩn thận và toát yếu những nội dung cơ bản. Những ghi chép về các phong tục tập quán của tác giả tuy còn sơ lược nhưng đã làm cho người đời sau hiểu được từng nội dung của phong tục tập quán là dành cho ai, mỗi người phải làm gì, mua sắm thứ gì, cách ứng xử ra sao trong ngày lễ Tết, hay cách xem khí hậu mùa màng thông qua thời tiết, trăng sao, cỏ, cây, hoa, lá… Đặc biệt trong từng mục miêu tả các phong tục tập quán, tác giả còn đưa ra những nhận xét riêng, thể hiện nhận thức của mình về phong tục tập quán truyền thống.

Alpha Book xuất bản cuốn sách An nam phong tục sách của Mai Viên Đoàn Triển, do thạc sĩ Nguyễn Tô Lan, cán bộ trẻ của Viện Nghiên cứu Hán Nôm dịch chú và giới thiệu. Cuốn sách này sẽ phần nào giúp độc giả khám phá thêm nhiều giá trị văn hóa truyền thống Việt Nam đang tiềm ẩn trong kho tàng thư tịch Hán Nôm của người xưa để lại.