Đón đọc Tia Sáng số 9 tháng 5/2025
Giữa một thế giới mà những dòng sự kiện chảy trôi chồng chéo và chứa đựng đầy rẫy bất ngờ, có cách nào để chúng ta hiểu được ý nghĩa sự kiện?
Thật khó để làm được điều đó, bởi lẽ không phải lúc nào chúng ta cũng có được đầy đủ thông tin và góc nhìn, những yếu tố quan trọng để nhìn nhận chân tướng sự việc, hiện tượng. Một trong những sự kiện mà chúng ta chưa thể có đủ thông tin và gợi ý từ quá khứ, đó là cơn bão thuế quan hình thành từ đất Mỹ, khiến “mỗi ngày thị trường đều phản ứng với các mối đe dọa về thuế quan, sự hoãn lại, cập nhật đàm phán và tin đồn. Sự biến động này đã tạo ra một loạt các thí nghiệm tự nhiên cho thấy cách các thị trường tài chính xem xét khả năng tồn tại về mặt kinh tế của chính sách thương mại”.
Nhằm cung cấp cho bạn đọc một bức tranh toàn diện hơn, chuyên gia kinh tế Phạm Hoàng Văn, trong bài “Gió thị trường lái cơn bão thuế quan: Giải mã chiến lược Thuế quan của Trump”, đã phân tích sâu chính sách mới mà có thể là tiếng vọng của một cú sốc trong quá khứ. “Cả hai đều nhằm mục đích giảm thâm hụt thương mại thông qua các biện pháp bảo hộ. Cả hai đều sử dụng thuế quan làm đòn bẩy cho các mục tiêu chính sách và gây sức ép bằng cách tận dụng sức mạnh kinh tế của Mỹ. Và cả hai chính quyền đều hoan nghênh việc phá giá đồng đô la như một công cụ để thúc đẩy khả năng cạnh tranh xuất khẩu của Mỹ”.
Chính sách thuế quan mới này không hẳn chỉ toàn có lợi cho Mỹ. Trong “Căn nguyên thâm hụt thương mại của Mỹ”, chuyên gia kinh tế Lê Hồng Giang nhận xét “Thâm hụt thương mại của Mỹ xuất phát từ vai trò quá lớn của đồng USD trong hệ thống tiền tệ thế giới mà thuế quan cũng không thể điều chỉnh được… Vấn đề thâm hụt thương mại của Mỹ không thể tránh khỏi khi đồng USD có vai trò đồng tiền dự trữ quốc tế”.
Anh chỉ ra vấn đề thâm hụt kép có thể xảy ra, bởi “không chỉ Mỹ, đa số các nước có thâm hụt thương mại thường đi với thâm hụt ngân sách”.
Trong dòng chảy của sự kiện trong nước và quốc tế, câu chuyện về hành xử của MC Bích Hồng và phản ứng của kênh SCTV4 tuy đã lắng lại nhưng vẫn khơi gợi nhiều suy nghĩ. Khi bàn về “Xung đột lợi ích trong thi hành công vụ”, TS. Võ Thị Hải Minh phân tích trường hợp điển hình này “phát ngôn của MC Bích Hồng có tiềm năng mâu thuẫn với tôn chỉ nghề nghiệp của cô gắn với công vụ” bởi “công chúng kì vọng về những gì cô thể hiện trước công chúng phải nhất quán với những gì cô phát ngôn trên màn ảnh”. Do đó, phát ngôn của cô trên mạng xã hội “vô tình đặt cô vào tình thế xung đột lợi ích – giữa quyền tự do bày tỏ quan điểm cá nhân và nghĩa vụ tuân thủ với những định hướng, mục tiêu của cơ quan công tác”.
Trường hợp MC Bích Hồng chỉ là một trong số rất nhiều trường hợp có nguy cơ xung đột lợi ích trong khu vực công mà hệ quả của nó còn nghiêm trọng hơn. Vì vậy, TS. Võ Thị Hải Minh cho rằng cần có hoặc công khai các quy định cân nhắc thấu đáo vấn đề xung đột lợi ích, hướng dẫn giúp cán bộ, công chức tránh những xung đột có thể nảy sinh từ không gian mạng.
Có lẽ, cái phức tạp chính là cái thường ngày và cái khó khăn là cái trước mặt. Có vô số vấn đề như vậy đã diễn ra trước mắt hoặc có trong quá khứ nhưng không phải bao giờ chúng ta cũng có thể định vị được rõ ràng. Đó là lý do mà chúng ta cần đọc Tia Sáng số này để có những góc nhìn phân tích cận cảnh: “Hồi sinh một di sản sống” (Thanh Nhàn); “Bài học từ dự án phục hồi suối Cheonggyecheon” (Anh Vũ); “Các “quỷ máy” tạo công ty khởi nghiệp làm biến đổi thế giới” (Nguyễn Trung Dân); “Dự án JASON trong chiến tranh tại Việt Nam: Một uẩn khúc trong lịch sử vật lý Hoa Kỳ: (Nguyễn Bình); “Grete Hermann: Người phụ nữ thách thức Werner Heisenberg và John von Neumann” (Nguyễn Bá Ân dịch); “Toán học với chính trị” (Dương Quốc Việt); “Talos trong thần thoại Hy Lạp – một ví dụ sớm của AI?” (Tô Vân dịch); “Nhiếp ảnh và những góc nhìn về cây xanh đô thị” (Nguyễn Vũ Hiệp); “Nathan Milstein: Nỗi ám ảnh hoàn hảo” (Duy Quang).
Tia Sáng số mới đang chờ các bạn!
BBT Tia Sáng
———————————————————
Tất cả những ai quan tâm và yêu quý Tia Sáng đều có thể đăng ký mua bản giấy, bản PDF và đọc thử các số Tia Sáng trước tại đây: https://bit.ly/DatmuaTiaSang
Ngoài ra, các bạn có thể mua lẻ từng số tại:
Hà Nội: Ấn phẩm Tia Sáng, 70 Trần Hưng Đạo, Hoàn Kiếm, Hà Nội
TP.HCM: Nhà sách Huy Hoàng, 357A Lê Văn Sỹ – Phường 1 – Quận Tân Bình – TP. Hồ Chí Minh.
