Tọa đàm Bước vào lịch sử: Chùa Một Cột và công nghệ thực tế ảo
Ngày nay, nhiều kiến trúc vàng son của người Việt trong quá khứ đã mất đi hoặc bị thời gian tàn phá, mai một không còn nguyên vẹn. Khi chưa thể phục dựng lại những kiến trúc huy hoàng “bằng xương bằng thịt” trong quá khứ thì chúng ta có những cơ hội nào để chiêm ngưỡng chúng, một cách sinh động nhất?
Rất may là công nghệ hiện đại đã giúp các nhà lịch sử có thể “phục dựng” lại những công trình như vậy trên không gian số. Tái lập hình ảnh, kiến trúc của chùa Diên Hựu – Chùa Một Cột chính là một quá trình như vậy: đặt ra giả thiết lịch sử dựa vào việc phân tích những phế tích ở thời hiện tại, kết hợp những mảnh ghép khác nhau được mô tả trong những nguồn sử liệu thành văn còn lại, đối chiếu với các kiến trúc khác để cuối cùng “xây” lại kiến trúc trong quá khứ trên không gian số bằng công nghệ thực tế ảo (VR).
Phác dựng Tháp Một Cột dựa trên phế tích cột đá Chùa Dạm. Nguồn: Sen Heritage.
Cụ thể, nhóm SEN Heritage, gồm TS. Trần Trọng Dương, kiến trúc sư Đinh Anh Tuấn, họa sĩ Trần Thanh Tùng và các đồng sự khác đã dựa trên phế tích cột đá Chùa Dạm (Quế Võ, Bắc Ninh) và văn bia Sùng Thiện Diên Linh khắc năm 1121 thử đưa ra một phương án tái lập kiến trúc hoa sen một cột sáu cạnh đời Lý (độc trụ lục giác liên hoa lâu – Việt sử lược) tại chùa Diên Hựu – Chùa Một Cột. Nếu như chùa Diên Hựu là mô phỏng một tiểu vũ trụ trong thế giới quan Phật giáo với tháp Một Cột- tháp hoa sen nằm ở trung tâm của mandala đồng tâm đa chiều; thì các sản phẩm công nghệ VR là một nỗ lực hiện thực hóa, hình ảnh hóa cấu trúc bình đồ và nghệ thuật kiến trúc thời Lý để người xem có thể “bước vào lịch sử, bước đi trong lịch sử”. Mặc dù đây chỉ là “thực tế ảo” nhưng các thức kiến trúc và tỷ lệ kiến trúc đã được xử lý dựa trên các số liệu cụ thể, nhằm hướng đến các phương án tái lập và phục vụ các công tác truyền bá, giảng dạy, bảo tồn, phát huy các giá trị tinh hoa của văn hóa Đại Việt thời Lý đến với xã hội ngày nay.
Tại tọa đàm “Bước vào lịch sử: Chùa Một Cột và công nghệ thực tế ảo”, người tham dự sẽ được đeo kính trải nghiệm công nghệ thực tế ảo – “bước đi” và chiêm ngưỡng trong không gian kiến trúc lộng lẫy của Chùa Một Cột.
TS Trần Trọng Dương sẽ trình bày về quá trình nghiên cứu đưa ra giả thiết về kiến trúc của Chùa Một Cột, quá trình nhóm kiến trúc sư và công nghệ hiện thực hóa giả thiết và “dựng” kiến trúc này trên không gian số. Cùng thảo luận với TS Trần Trọng Dương là các diễn giả khách mời gồm nhà sử học Dương Trung Quốc và PGS. TS. Nguyễn Văn Huy.
Thời gian: 14h30 ngày 10/10/2020
Địa điểm: Cafe Trung Nguyên, 52 Hai Bà Trưng, Hà Nội.
Độc giả đăng ký tham dự tọa đàm theo đường link: https://bit.ly/30rk1W6
Diễn giả TS Trần Trọng Dương đang công tác tại Viện Nghiên cứu Hán Nôm (Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam- VASS). Các lĩnh vực quan tâm: văn hiến học, biểu tượng tôn giáo, lịch sử cổ trung đại Việt Nam.
Các tác phẩm tiêu biểu: Tư tưởng nhân bản của Nho học Tiên Tần (đồng hiệu đính, 2005), Thiền tông khóa hư ngữ lục (khảo cứu, phiên chú, 2009), Nghiên cứu chữ Nôm và tiếng Việt qua các bản dịch Khóa hư lục (biên soạn, 2012), Kiến trúc một cột thời Lý (khảo chính, 2013), Nguyễn Trãi quốc âm từ điển (biên soạn, 2014, 2018), Trúc Lâm Yên Tử Phật giáo tùng thư (đồng dịch giả, 2018, 2020), Việt Nam thế kỷ X: những mảnh vỡ lịch sử (2019) và trên 100 bài báo trên các tạp chí, báo chí.
SEN HERITAGE là một dự án nghiên cứu, đề xuất ứng dụng và quảng bá Di sản Việt Nam vào đời sống xã hội hiện tại do một nhóm các nhà nghiên cứu, kiến trúc sư, họa sĩ, và các bạn trẻ yêu thích văn hóa cổ truyền Việt Nam thành lập. Các thành viên chủ chốt của nhóm gồm Kiến trúc sư Đinh Anh Tuấn (CEO VNI, Holomia), Họa sĩ Trần Thanh Tùng (Hội quán Di sản), TS. Trần Trọng Dương (Viện Nghiên cứu Hán Nôm, VASS), và các thành viên khác như Duy Nguyễn, Hiệu Sicula, Lê Minh Quân, Phạm Minh Tùng, Nguyễn Huy… Sản phẩm chính của SEN là các mẫu công trình kiến trúc, vật phẩm văn hóa và phần mềm thăm quan, phục vụ các công tác bảo tàng (trình bày thực tế ảo, thuyết minh), và phục vụ giáo dục kiến thức lịch sử văn hóa truyền thống Việt Nam trong nhà trường. VR3D chùa Diên Hựu – Một Cột thời Lý là sản phẩm đầu tiên của nhóm trong chương trình tái lập (reconstruct) các di sản kiến trúc- mỹ thuật thời Lý Trần như: Đài đèn Quảng Chiếu, chùa tháp Sùng Thiện Diên Linh, tháp Báo Thiên, chùa Ngưỡng Sơn Linh Xứng, An Nam tứ đại khí… và nhiều di sản văn hóa khác.
