Chia tay một trong những giọng bariton đẹp bậc nhất thế kỷ 20

Hôm qua 22/11, hàng loạt báo chí quốc tế và các trang web của các tổ chức âm nhạc cũng như các nghệ sỹ tràn ngập những dòng chữ chia sẻ nỗi bàng hoàng và buồn thương về nghệ sỹ opera Dmitri Hvorostovsky, một trong những giọng bariton đẹp nhất thế kỷ 20, sớm qua đời ở tuổi 55 vì căn bệnh ung thư não.

Một giọng ca vĩ đại đã lặng tiếng”, “người khổng lồ của sân khấu opera đã qua đời”, “nghệ sỹ giọng bariton có bờm tóc bạc từ Siberi không còn nữa”… bằng nhiều thứ tiếng xuất hiện như nhắc chúng ta về sự mất mát lớn lao của opera Nga, và hơn nữa của opera thế giới…  

Trang facebook cá nhân của Hvorostovsky có thông báo những dòng ngắn gọn về sự qua đời này: “Sau hai năm rưỡi đấu tranh với căn bệnh ung thư não, anh đã qua đời một cách yên bình vào sáng nay 22/11, trong vòng tay của gia đình trong căn nhà ở London, Anh. Tuy đã qua đời nhưng sự nồng ấm của giọng ca anh và tinh thần của anh vẫn mãi mãi ở cùng chúng tôi”.

Ngay sau khi tin xấu được loan ra, TASS, hãng thông tấn Nga, đã liên lạc với người đại diện của Hvorostovsky ở London và nhận được câu trả lời: “Rất tiếc, đó lại là sự thật”.  

Từ giữa năm 2015, Hvorostovky phát hiện ra mình bị mắc bệnh ung thư não, hàng loạt chương trình biểu diễn mà anh dự định tham gia đều bị hủy bỏ để tập trung vào chữa trị. Năm 2016, Hvorostovsky cũng hủy diễn cả “Eugeni Onegin” của nhà soạn nhạc Nga P. Tchaikovsky tại Metropolitan Opera, vở vở opera góp phần làm nên thương hiệu Hvorostovsky trên sân khấu thế giới. Khi buổi biểu diễn bắt đầu mà không có anh, nữ nghệ sỹ soprano Anna Netrevko cũng như những diễn viên khác khi ra sân khấu đều mang theo những bông hồng trắng như để nhớ đến người nghệ sỹ mà họ yêu mến.

Trong khuôn khổ Liên hoan âm nhạc Grafenegg (Áo) vào tháng 6/2016, anh đã tổ chức buổi diễn chia tay sân khấu mang tên “Dmitri và những người bạn”.

Hvorostovsky trở lại Metropolitan Opera vào tháng 5/2017, một buổi biểu diễn dâng tràn cảm xúc bởi quy tụ hàng loạt ngôi sao lớn. Trước đó, tháng 4/2017, anh trình diễn ở Toronto, Canada cùng người bạn thân thiết Anna Netrevko. Peter Belb, nhà quản lý của Met Opera đã mời anh tham gia đêm diễn kỷ niệm 50 của thành lập nhà hát tại khán phòng Lincoln Center. Gelb nhớ lại: “Buổi biểu diễn ở Toronto rất thành công và vài ngay sao đó, khi anh ấy trở lại London, tôi còn trò chuyện với anh ấy. Anh ấy nói với tôi là các bác sỹ đã nỗ lực giúp anh giữ được giọng hát, và mỗi ngày, anh ấy đều rèn luyện thể lực và hát. Anh ấy còn cho biết là anh ấy rất muốn đến New York và tham gia biểu diễn”.

Cả hai đều giữ im lặng về màn trở lại này, thậm chí cái tên Hvorostovsky còn không xuất hiện trên chương trình, chỉ có một ít thông tin rò rỉ ra ngoài. Gelb còn đề nghị những người tham gia sản xuất chương trình chuẩn bị thêm một phương án về vở “Rigoletto” của Verdi mà trong đó, Hvorostovsky sẽ lựa chọn hát một vài phân cảnh. Dàn nhạc cũng không được biết cho đến buổi tập dượt cuối cùng. Khi anh bất ngờ xuất hiện trên sân khấu, cả dàn nhạc vỗ tay chào đón.

Jessica Phillips, nghệ sỹ kèn clarinet cho biết, những nghệ sỹ không trình diễn aria của “Rigoletto” còn tràn vào sân khấu để bày tỏ tình cảm của mình với anh. “Cả dàn nhạc đều yêu quý anh ấy”, cô kể.

Sau buổi biểu diễn ở Met Opera, Hvorostovsky đã trở lại với các buổi độc tấu. Tháng 6/2017, một bản thu âm “Russia Cast Adrift” gồm tập ca khúc nghệ thuật của nhà soạn nhạc Nga Georgy Srividov được chuyển soạn cho dàn nhạc do hãng Delos phát hành, tháng 10/2017 là một CD khác “Rigoletto” mà anh đóng vai chính.

Gelb kể: “Anh ấy còn nói với tôi buổi sáng sau đêm diễn kỷ niệm 50 năm thành lập Met Opera rằng, đêm đó đã đem đến cho anh ấy một cuộc đời mới, và hy vọng cho tương lai”.

Nhưng rút cục, đó chỉ là khúc hát thiên nga của Hvorostovsky trên sân khấu opera và những gì anh để lại cho những người yêu opera là những vai diễn, các bản thu âm… Cùng với Anna Netrevko, anh đã mang những vở opera Nga đến với sân khấu thế giới và đưa chúng vào kịch mục của nhiều nhà hát.

Nhạc trưởng Nga Valery Gergiev từng nhận xét về Hvorostovsky: “Dmitri thực sự trưởng thành từ nền văn hóa Nga, được nuôi dưỡng từ nguồn vitamin dồi dào của nước Nga. Nó giống như cầu thủ Brazil thi đấu trong những câu lạc bộ của Milan, họ không trở thành người Ý mà luôn giữ trong mình chất Brazil mỗi khi chơi bóng” ¹.

Dù thường xuyên biểu diễn ở nước ngoài nhưng Hvorostovsky vẫn được hàng triệu khán giả Nga yêu mến khi hàng năm, anh vẫn dành thời gian để biểu diễn ở quê nhà, đặc biệt trong những dịp kỷ niệm quan trọng của Nga như Kỷ niệm Cách mạng tháng 10, Ngày Chiến thắng với những bài hát “Đàn sếu”, “Trận đánh cuối cùng”, Giờ này anh ở đâu”, “Chiều Moscow”…

Nước Nga cũng làm những điều có thể để tưởng nhớ người nghệ sỹ xuất sắc. Phòng hòa nhạc Tchaikovsky sẽ có một buổi biểu diễn đặc biệt vào ngày 27/11 tới.

Theo hãng thông tấn TASS, Hvorostovsky sẽ được an táng tại nghĩa trang Novodevichy, nơi yên nghỉ của những nhà văn hóa, những nghệ sỹ, nhà khoa học, tướng lĩnh… – những người con xuất sắc của nước Nga. Thị trưởng Moscow Sergei Sobynanin sẽ là trưởng ban tang lễ ở nghĩa trang Novodevichy. 

Thanh Nhàn tổng hợp 

Nguồn: New Yorktimes, TASS, Sputnik, The Guardian

—————–

1. “Dmitri Hvorostovsky – Đi tới, hát, giành chiến thắng”: http://tiasang.com.vn/-van-hoa/dmitri-hvorostovsky-di-toi-hat-gianh-chien-thang-2329