Đồng xu tiết lộ thời điểm La Mã chính thức trở thành một đế chế

Roma chính thức trở thành một đế quốc từ khi nào? Đồng xu của họ nắm giữ đầu mối trả lời cho câu hỏi ấy.

Đồng tiền La Mã sau chiến tranh Carthage lần hai. Nguồn: Science.

Cho tới tận năm 209 TCN, Roma hầu như chỉ kiểm soát phần lãnh thổ thuộc về nước Ý hiện nay; sau Chiến tranh Carthage lần hai (208-201TCN), họ mới giành được quyền cai trị bán đảo Iberia – gồm Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha, quê hương của đại tướng Hannibal cùng đoàn tượng binh nổi tiếng. Đồng xu của Roma khi đó chứa nhiều đồng vị chì, tương ứng với nguồn quặng bạc ở khu vực xung quanh Ý và Hy Lạp. Các nhà nghiên cứu đã trình bày phát hiện này trong báo cáo tại hội thảo Goldschmidt chuyên ngành địa hóa học (geochemistry) ở Paris.

Sau cuộc chiến, đồng tiền của Rome (như trong hình) bắt đầu chứa những đồng vị kim loại có trong các mỏ bạc trên bán đảo Iberia. Cuộc chinh phạt Iberia đánh dấu sự bành trướng lãnh thổ đầu tiên của người La Mã, bên ngoài địa phận nước Ý, thông qua việc đúc tiền mới với tư cách là một đế chế.

Thế Hải dịch
Nguồn Science
http://www.sciencemag.org/news/2017/08/coin-reveals-when-rome-became-empire