“Khói trời mênh mông” *

Nhân kỷ niệm 77 năm ngày sinh và 15 năm ngày mất của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn (28/2/1939 – 1/4/2001), ngày 28/2 tới đây, Gallery39, Hàng Da Galleria và Xứ Đàng Trong sẽ ra mắt khán giả triển lãm “Khói trời mênh mông” trưng bày các tác phẩm hội họa lấy cảm hứng từ âm nhạc của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn.

Với các chất liệu khác nhau (sơn dầu, bột màu kết hợp với chì, acrylic), gần 40 tác phẩm đã thể hiện các cách cảm rất riêng về nhạc Trịnh của từng nghệ sĩ. Từ Diễm xưa, Biển nhớ, Hạ trắng, Tình sầu đến Những con mắt trần gian, Như cánh vạc bay, Biết đâu nguồn cội, Đóa hoa vô thường, Bốn mùa thay lá, Ru ta ngậm ngùi…, trong mỗi bản nhạc đã chứa đầy chất thơ ngôn từ để khơi gợi lên những bức tranh nhiều màu sắc.

Ám ảnh về trăng trong nhạc Trịnh Công Sơn, họa sĩ Doãn Hoàng Lâm chọn “Con sông là quán trọ và trăng tên lãng du” bài Biết đâu nguồn cội và “Người về soi bóng mình” bài Ru ta ngậm ngùi để thể hiện. Với cách nào, “nhốt trăng” hay “thả trăng”, thì với anh “mong muốn tự do và sự bị chi phối của những điều ràng buộc luôn là cuộc đấu tranh của mỗi người”, và “những trầm tích xưa cũ, những rêu phong mỏi mòn” có thể là chính “nỗi buồn và sự mong mỏi điều gì ngoài tầm với của người nghệ sĩ”. Trong khi đó, họa sĩ Lâm Đức Mạnh với tạo hình sắc xanh ám ảnh đã vẽ ra một giấc mơ Ướt mi “liêu trai, bồng bềnh mà đầy day dứt trăn trở của kiếp người”. Ngay cả ở giấc mơ thực hơn Hoa vàng mấy độ, hình và màu trong tranh của anh vẫn chứa đầy sự “lãng đãng, đắm đuối, mơ hồ”. Họa sĩ Hoàng Thị Phương Liên, người được gặp nhạc sĩ Trịnh Công Sơn khi còn là sinh viên thực tập tại trường Mỹ thuật Huế, đã đặt sự tương phản nền tranh nâu vàng với những dải màu hồng, cam, đỏ để tạo hình những cô gái Như cánh vạc bay vừa có chất dân gian vừa đậm chất sân khấu…

Theo họa sĩ Lê Thiết Cương: “Ngôn ngữ trong ca từ của Trịnh Công Sơn nhiều ẩn dụ, so sánh, lấp lánh. Trời mây sông núi thiên nhiên phong cảnh trong lời thơ của Trịnh Công Sơn có nhiều tâm tính, tâm trạng người và ngược lại những người, những tôi, những em của ông đều mang nỗi ám ảnh của núi rừng, sông biển… Chính vì vậy mà nó dễ gợi ý, gợi hình mầu bố cục, dễ chuyển dịch ra hội họa hơn… Khói trời mênh mông chắc chắn là một triển lãm hội họa đầu tiên dành riêng tặng ông”.

Ngoài tranh của các họa sĩ nhóm G39, tham gia triển lãm lần này còn còn có sự góp mặt của nhà thơ Nguyễn Quang Thiều, nhiếp ảnh gia Nguyễn Hữu Bảo, nhiếp ảnh gia Dương Minh Long và họa sĩ  trẻ Nguyễn Đình Hoàng Việt với tư cách khách mời. Điều đặc biệt là cuốn sách ảnh Khói trời mênh mông với 18 tác phẩm chọn lọc đặc sắc cũng sẽ ra mắt khán giả trong lễ khai mạc.

* Thông cáo báo chí của BTC  triển lãm