Loài người được tuyên bố: Tuyệt chủng

Lời tòa soạn: Trong cuốn sách “Homo deus” mới đây, sử gia có những tập sách về lược sử và tương lai loài người thuộc hàng bán chạy nhất thế giới Yuval Noah Harari đã nhận định “thế giới sẽ bị thôn tính bởi trí tuệ nhân tạo và công nghệ gene” và “con người, với tư cách là một Homo sapiens, tồn tại từ mười nghìn năm nay sẽ biến mất trong thế kỷ này”. Bởi vì từ đây, chúng ta đã tự trao cho mình vai trò của Chúa trời – tận dụng những công nghệ vượt bậc về gene, trí tuệ nhân tạo, công nghệ chế tạo các bộ phận nhân tạo để “tái thiết kế”, nâng cấp cơ thể mình. Các nhà văn viết truyện khoa học viễn tưởng nghĩ gì về một tương lai của thế giới hậu nhân loại này?

Bìa truyện tranh Cyborg “Người lai máy”.

Vâng, cuối cùng thì loài người đã hoàn toàn biến mất. Nhưng bữa đại tiệc toàn cầu thâu đêm suốt sáng gần như không có dấu hiệu chấm dứt.Năm 2380 SCN: Sau quá trình tìm kiếm tích cực suốt mười năm, từ cao nguyên Tây Tạng tới những vùng rừng nhiệt đới Brazil, xin được tuyên bố chính thức – không còn dấu vết của loài người trên mặt đất.

“Tôi cho rằng phải coi đây như một thất bại cá nhân”, Tiến sĩ – nhà nghiên cứu nhân loại học Marcia Raymo thuộc Viện Nghiên cứu Suy thoái tại Berlin, phát biểu. “Đương nhiên, chúng tôi vẫn còn lưu trữ mô người trong phòng thí nghiệm, và chúng tôi có thể nhân bản bao nhiêu mẫu vật người tùy ý. Nhưng cái giống người, cái giống mà trước kia chúng ta được biết tới họ qua những hoạt động văn hóa độc đáo, giờ đã không còn nữa”. 

“Tôi không thể hiểu được tất cả những vụ ồn ào này”, Rita Srinivasan “Gợi Cảm”, diễn viên – biểu tượng tình dục – người máy nhân bản, phát biểu. “Trí tuệ nhân tạo thỏa mãn và thích ứng hoàn hảo với những hình thức như thân thể của chính tôi đây, một thân thể biết tận dụng mọi giác quan để được đắm chìm trong lạc thú của tình dục và thức ngon vật lạ. Có thứ gì của con người mà chúng tôi không làm được, từ ăn, ngủ, gãi, ngáy,… bất cứ một hành động nào bạn có thể gọi tên. Tôi thấy chẳng có một lí do gì để tôn vinh nguồn gốc con người, bạn sẽ thấy vô vàn những dạng thức trí tuệ quái gở nhất đều trú ngụ trong hình dạng người. Tin tôi đi, trò vui chính là ở chỗ đó”.

Một trí tuệ nhân tạo khác, đồng thời cũng là người bảo lãnh đương nhiệm của nữ diễn viên trên, một lần nữa khẳng định thêm qua mạng cảm ứng không dây rằng: đôi cánh tay ráp thêm cùng những chiếc đầu phụ hết sức đặc biệt của Srinivasan có thể được xem là dấu hiệu cho “sự năng động sáng tạo” chứ không hề là sự vi phạm “thứ chuẩn mực lỗi thời vẫn cố vinh danh hình dáng con người”.   

Cuộc khảo sát sức chứa hộp sọ vào tháng 4 năm 2379 cho thấy không một công dân đang sinh sống nào có dưới 35% não truyền gene được nuôi cấy. “Phải nói đây là một kết quả khá bất ngờ với tôi,” nhà thống kê học Piers Euler – đại diện cho nhóm cộng tác các nhà toán học Học viện Bourbaki tại Paris, phát biểu. “Tôi không tài nào hiểu nổi dựa vào đâu để người ta định danh một cái gì đó là thực thể ‘người’ khi não bộ của họ chỉ là một mạng gelatin, và từng tế bào cấu thành thân thể họ đều chứa những chuỗi DNA bổ sung kiểu công nghiệp thô sơ đến thế. Loài người tuyệt chủng thì đã đành rồi, nhưng phải nói, những kẻ đang hiện diện ngày hôm nay xứng đáng được xếp vào dạng thức giống loài vô song hậu-tự nhiên”.

“Tôi được sinh ra như một con người,” từ Thượng Hải, nhạc sĩ cổ điển 380 tuổi Soon Yi lên tiếng. “Tôi lớn lên như một con người. Điều ấy có vẻ khá tự nhiên vào thời đó. Suốt hàng trăm năm được bảo trợ để đứng trên bục sân khấu chỉ huy dàn nhạc, tôi đã tự nhận mình là một ‘nhà nhân văn chủ nghĩa’, không ngừng ủng hộ và quảng bá những giá trị văn hóa tinh hoa của loài người. Nhưng tại thời điểm này, có lẽ tôi nên thành thật: tất cả những trò tụng ca đó với tôi chỉ là trò diễn, không giả tạo nào bằng. Hãy cùng nhìn thẳng vào vấn đề: não truyền gene là một tuyệt tác khi đặt bên cạnh đám nơ-ron xám nhờn tùy tiện của con người. Bạn không thể trở thành một họa sĩ chuyên nghiệp thực thụ khi chẳng có thứ gì để sử dụng ngoài đống mô động vật hoàn toàn tự nhiên trong đầu. Chẳng có gì nực cười hơn thế!”

Nhẹ nhàng rưới lớp chất dưỡng ẩm ấm lỏng lên mình để mát-xa những lớp mô nhăn nheo, bậc lão thành trong làng âm nhạc ấy tiếp tục: “Xét theo tiêu chuẩn hiện đại của chúng ta thì Wolfgang Mozart cũng chỉ là một sinh vật man sơ trì độn. Nhưng may làm sao chúng ta đã có kĩ thuật não truyền gene, nhờ nó mà tôi đã bơm truyền được sự sống vào những tác phẩm thượng cổ ông ta để lại. Tôi cũng kiên trì cố tìm cho bằng được chút gì đáng giá từ đống di sản của Bach, ngay cả trong bối cảnh siêu văn minh hóa ngày nay, khi ý thức cá nhân và ý thức sáng tạo chủ thể có xu hướng trở nên ngày một hiếm hoi, hay có thể nói là gần như đã hoàn toàn được triệt tiêu”.

Nhóm khoa học cấp tiến nhất của thế giới hậu nhân loại, lớp tiên phong của phong trào Tắm Máu hiện đang bế quan tỏa cảng trong những lâu đài pha lê xây lẫn giữa vùng Tinh vân Oort, từ chối đưa ra bất cứ một bình luận nào.

“Sao phải làm phiền tới những người có tầm ảnh hưởng của trào lưu Tắm Máu đang ẩn mình giữa đám tinh vân bằng những biến chuyển chẳng lấy gì làm đáng kể ở chốn Trái đất xa xôi này?” – Arno Hopmeier, Chủ tịch Hội đồng Phản đối thuyết chủ thể trung tâm luận, khẳng định. “Họ còn đang bận mải với dự án nghiên cứu về những cơ cấu tổ chức phức tạp vượt xa sự tế vi của ‘trí thông minh’. Cần phải cảm thấy vô cùng vinh hạnh khi họ vẫn để tâm tới việc chia sẻ kết quả của các thí nghiệm ấy với những sinh vật tầm thường như chúng ta đây. Thật là một sự sỉ nhục lớn lao nếu chúng ta bắt họ phải bận tâm tới sự biến mất của một giống loài hai chân không lông tầm thường như con người”.

Ngày Tang lễ Mặt trời đã được ấn định là ngày kỉ niệm chính thức sự tuyệt chủng của giống người, nhưng cơn bùng nổ cuồng loạn từ phía cộng đồng hoang dã rất có thể sẽ quấy rối quy trình tổ chức lễ tang.

“Nhìn một cách tổng thể”, Trung tâm Quỹ đạo 9819 nhận định, “khó có thể nhận ra bất cứ một dấu hiệu bi quan nào trước sự kiện đã được chờ đợi từ rất lâu này. Các loài thú, các loài chim và bướm, thậm chí cả từng hòn đá nhánh sông đều mừng vui khôn xiết khi cuối cùng loài người cũng bị xóa sổ trên mặt đất. Nhưng chúng ta phải biết nhìn nhận vấn đề một cách bình tĩnh hơn: hãy hít một hơi sâu, hướng về phía ánh sáng tương lai đang chiếu rọi, và tiếp tục nghĩ cách để sinh tồn được dài lâu và bền vững nhất có thể”.

“Tôi mới nhận lệnh làm một văn bia,” một nhà thơ sáng tác hàng loạt phát biểu, “Tôi nghĩ chúng ta có thể dùng chính Vạn Lý Trường Thành làm bia (đương nhiên, nếu thế thì sẽ hơi thiên vị cho người Trung Quốc một chút), và viết lên đó dòng chữ: LOÀI NGƯỜI, NHỮNG KẺ CỰC KÌ TÒ MÒ, NHƯNG VÔ CÙNG THIỂN CẬN”.

“Khoảnh khắc lịch sử này là một dịp lớn lao đòi hỏi sự ý thức nghiêm túc về phẩm giá cộng đồng. Chú khuyển của tôi, phải thừa nhận, đã chia sẻ rằng chú ta thực sự nhung nhớ con người. Nhưng chú ta ấy à, bao giờ chẳng luyên thuyên những chuyện tào lao như thế”.□

Thái Hà  dịch

Nature. Số 402, tr. 125 (1999). Đã được in trong tập Visionary in Residence.