Nữ nghệ sỹ opera Anne Sofie von Otter tới Việt Nam
Nếu cuối năm 2016, người yêu âm nhạc cổ điển Việt Nam đã may mắn được lắng nghe giọng hát của “vua lieder” Matthias Goerner tại Nhà hát lớn Hà Nội thì ngay đầu năm 2018 này, một giọng ca hàng đầu thế giới khác, nữ nghệ sỹ giọng mezzo-soprano Anne Sofie von Otter sẽ biểu diễn tại phòng hòa nhạc Học viện âm nhạc quốc gia VN.
Chuyến biểu diễn của nữ nghệ sỹ Anne Sofie von Otter nằm trong khuôn khổ chương trình kỷ niệm 49 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam – Thụy Điển (1969 – 2018).
Anne Sofie von Otter là niềm tự hào của âm nhạc Thụy Điển. Từ nhiều năm qua, bà được đánh giá là một trong những nghệ sỹ opera xuất sắc nhất thế hệ của mình. Việc theo học những giáo viên như Vera Rozsa về opera hay Erik Werba và Geoffrey Parsons về lieder (ca khúc nghệ thuật) đã đem lại cho bà một sự nghiệp biểu diễn đa dạng, từ các lied của Schubert, Schumann, Brahms đến các vở oratorio của Handel, các vở opera của Mozart, Glück, Bizet, Monteverdi, Richard Strauss, Debussy, Rachmaninoff… và nhiều tác phẩm viết cho giọng hát và dàn nhạc của Bach, Mozart, Beethoven, Mahler, Maurice Duruflé…
Một nét đặc biệt của Anne Sofie von Otter là bà hết sức phù hợp với thể loại opera serie của thế kỷ 18, trong đó các vai anh hùng thường hát giọng alto. Bà xuất hiện ở các nhà hát hàng đầu thế giới như Covent Garden, La Scala, Berlin, Munich, Rome, Met…
Một nguyên nhân khác khiến bà thường chọn hát các vở opera thời kỳ Baroque và Cổ điển là bà có mối quan hệ gắn bó với nhạc trưởng người Anh John Eliot Gardiner – một chuyên gia về âm nhạc Baroque. Anne Sofie von Otter đã thu âm cùng với Gardiner nhiều tác phẩm như bản giao hưởng số 9 của Beethoven; vở opera Clemenza di Tito, Idomeneo và Requiem của Mozart; Favola d’Orfeo, L’Incoronazione di Poppea của Monteverdi; Agrippina và Jephtha của Handel; Orfée et Eurydice của Gluck; Christmas Oratorio, St. Matthew Passion của Bach. Ông cũng từng chỉ huy nhiều bản thu âm của von Otter như Seven Deadly Sins của Weill, các tác phẩm tuyển chọn của Boldemann, Gefors, Hillborg, cũng như nhiều tác phẩm viết cho giọng hát và dàn nhạc đương đại Thụy Điển…
Anne Sofie von Otter luôn tôn trọng quan điểm nghệ thuật của các nhà soạn nhạc và trình diễn theo đúng những gì họ viết ra, ví dụ khi thu âm Seven Deadly Sins của Kurt Weill, bà vẫn dùng bản gốc viết cho giọng high soprano, hơn là dùng phiên bản cho giọng mezzo-soprano đã được soạn cho Lotte Lenya ở giai đoạn cuối sự nghiệp. Von Otter cũng thu âm Seven Early Songs của Alban Berg, trong đó có nhiều tác phẩm thực sự thách thức với nhiều giọng high soprano. Thêm vào đó, bà cũng không ngại mở rộng cữ giọng của mình để tạo ra những hiệu ứng đặc biệt, đủ sức đem lại những xúc cảm mạnh mẽ. “Tôi tin vào những hiệu ứng gây sốc”, bà từng trả lời như vậy trong một cuộc phỏng vấn.
Trong hơn ba thập niên đứng trên sân khấu, Anne Sofie von Otter đã gây dựng được một sự nghiệp thu âm lừng lẫy với hơn 100 CD, trong đó có hợp đồng thu âm kéo dài hơn 20 năm với Deutsche Grammophon, và nhiều giải thưởng giá trị như giải Edison năm 2001, giải Thu âm của năm (Deutsche Gramophone, 2005), giải Grammy cho giọng ca cổ điển xuất sắc nhất năm 2015… Với danh tiếng mà bà đem lại cho nền âm nhạc Thụy Điển, năm 1995, bà được Hoàng gia Thụy Điển trao danh hiệu Hovsångerska. Năm 2013, trường đại học Pierre và Marie Curie (Paris, Pháp) trao cho bà bằng tiến sỹ danh dự vì những cống hiến của bà cho âm nhạc cổ điển nói chung và âm nhạc Pháp nói riêng.
Anne Sofie von Otter được coi là người có tinh thần đổi mới sáng tạo và dám chấp nhận rủi ro bậc nhất trong số các nghệ sỹ opera. Ngoài danh mục biểu diễn âm nhạc cổ điển, bà cũng không ngại “lấn sân” sang sân khấu nhạc rock và pop. Cuối năm 2016, Anne Sofie von Otter cùng Brooklyn Rider – một nhóm tứ tấu đàn dây chuyên biểu diễn âm nhạc đương đại và thường hợp tác với các nghệ sỹ ngoài cổ điển, đã phát hành CD mới So Many Things cho hãng thu âm Naïve với những bài hát của nhạc sỹ thuộc nhiều dòng nhạc khác nhau như Kate Bush, Sting, Nico Muhly và Anders Hillborg.
Chưa có thông tin cụ thể nào về chương trình biểu diễn ngày 2/3/2018 của Anne Sofie von Otter tại Học viện âm nhạc quốc gia Việt Nam. Theo trang web cá nhân thì bà sẽ biểu diễn cùng nghệ sỹ piano Leif Kaner-Lidström và nghệ sỹ guitar Fabian Fredriksson chứ không phải người đệm đàn quen thuộc Bengt Forsberg. Sau đêm biểu diễn này, bà sẽ còn có một buổi giảng dạy Master classes cho các sinh viên nhạc viện.
———
Tham khảo: https://www.allmusic.com/artist/anne-sofie-von-otter-mn0000923818/biography; https://www.annesofievonotter.com/
